BAE Hafter'e destek için Libya petrolünü illegal yollarla satmaya çalışıyor

The Wall Street Journal'ın (WSJ) haberine göre, ABD, Birleşmiş Milletler (BM) ve Libya hükümeti, Dubai merkezli bir gemi kiracısını, Hafter'in Akdeniz üzerinden petrol pazarlamasına yardım ettiği şüphesiyle incelemeye aldı. 

ABD'li, Avrupalı ve Libyalı yetkililere dayandırılan haberde, ABD'nin, Hafter'in petrol anlaşmaları yapmak için Venezuela'nın başkenti Caracas'a bir gezi yapmış olabileceğini incelediği ifade edildi. ABD'nin geniş kapsamlı yaptırımlarına maruz kalan Venezuela'nın, hidrokarbon ürünlerini ithal etmekte sıkıntı çektiğine işaret edildi.

Hafter'e bağlı sözde "Libya Ulusal Ordusu"nun, gazetenin görüş alma talebine yanıt vermediği kaydedilen haberde, Hafter'in Nisan 2019'da başkent Trablus'u ele geçirmek amacıyla başlattığı savaşı finanse etmek için petrol satışına ihtiyaç duyduğuna dikkati çekildi.

Habere göre, Libya petrolünün yaklaşık yüzde 80'ini bulunduran ülkenin doğusundaki en önemli petrol rafinerileri ve boru hatlarını kontrol eden Hafter, Türkiye'nin desteklediği BM nezdinde meşru Libya hükümetine bağlı Libya ordusu karşısında son haftalarda arka arkaya yenilgiler aldı.

Rusya’nın desteklediği Hafter'in, sahada aldığı bu yenilgiler üzerine yürüttüğü savaşa fon sağlamak ve saflarındaki Wagner grubuna bağlı Rus paralı askerlerinin ödemelerini karşılamak için Libya petrolünü satma çabası içinde olduğu belirtildi.

Haberde, Afrika'nın en büyük rezervlerine sahip Libya'da, ülke petrolünü satma hakkının uluslararası toplum tarafından yalnızca Libya hükümetine bağlı Ulusal Petrol Kurumu'na tanındığına dikkati çekildi. Böylelikle, petrolün çoğunluğuna sahip doğu bölgelerini elinde bulundursa da petrol satışı engellenen Hafter'in, ocak ayında rafineri ve boru hatlarını kapattığı hatırlatıldı.

Hafter'in BAE'li şirketle illegal petrol anlaşması 

Habere göre, Hafter'in kurduğu "Askeri Yatırımlar İdaresi" adlı kurum, kasımda, Dubai (BAE) merkezli "Emo Petrol ve Petrol Ürünleri Yatırım Ticaret ve Pazarlama LTD" adlı bir gemicilik firması ile 10 yıllık petrol anlaşmaları imzaladı.

WSJ'nin kopyalarına ulaştığı anlaşmalara göre BAE'li firma, Libya'nın doğusundaki limanlarda dizel ve ağır ham petrolün gemilere yüklenmesini yürütecekti.

Haberde, Libya’nın önde gelen petrol firmalarından Briga Petrol Pazarlama'nın üst düzey yetkilisi Hayrullah Salih Abdüsselam'ın, anlaşmanın içeriğini teyit ettiği kaydedildi.

Avrupalı ve Libyalı yetkililerin beyanına göre, Emo Yatırım'ın geçen ay, sahibi BAE'li olan "Jal Laxmi" adlı tanker gemisini petrolün yüklenmesi için gönderdiği, satıştan elde edilecek gelirin ise Hafter'in "Askeri Yatırımlar İdaresine" tahsis edildiği aktarıldı.

Buna göre "Jal Laxmi", Libya'ya mayıs sonunda ulaştı. Ancak BM, İrini (AB’nin Libya'ya yönelik silah ambargosunu denetlemek için başlattığı deniz operasyonu), Libya Ulusal Petrol Kurumu ve ABD'nin, geminin kaptanını ve kiracısını Libya petrolünü yüklemeleri halinde yaptırım uygulamakla tehdit etmesi üzerine, gemi ülkenin doğu kıyılarına yanaşamadı.

Haberde açıklamasına yer verilen geminin kaptanı Abdulbeşşar Muhammed Fahrulislam, Emo'nun kiraladığı geminin, (Hafter işgalindeki) Tobruk'ta yükleme yapacağını, ancak AB ve Ulusal Petrol Kurumu tarafından uyarılması üzerine gelecek talimatı beklemek üzere açık denizde durduğunu kaydetti.

BAE yönetiminin sahibi olduğu Abu Dabi Ulusal Petrol Şirketi'nde daha önce yetkili olan, Emo firmasının operasyon yetkilisi Rami El-Breyki'nin, gazetenin görüş alma talebine yanıt vermediği belirtildi.

Haberde ayrıca, Hafter'in Venezuelalı yetkililerden petrol satışı için aracılık yapılmalarını istediği ve hava radar takipçilerine göre, darbeci generale ait özel bir jetin 24 Nisan'da Caracas'ta olduğu aktarıldı.

Libya petrol zenginliğini kullanmaktan mahrum

Libya'da, 2010'da günlük 1,6 milyon varil petrol üretilirken bu oran, çatışmaların getirdiği istikrarsızlıklar, farklı yapılanmaların petrol gelirlerini elde etme çabası ve doğudaki Hafter milislerinin saldırıları nedeniyle büyük oranda düştü.

Hafter yanlısı grupların, BM nezdinde meşru Libya hükümetine siyasi baskı kurmak amacıyla petrol üretimini durdurması, ülke ekonomisini milyarlarca dolar zarara uğratmıştı.

Ocak ayında petrol kuyularının ve ihracat limanlarının Hafter milisleri tarafından kapatılmasıyla petrol üretiminin düşmesi, ülke ekonomisini birkaç aylık sürede 5 milyar dolar zarara uğramıştı.