İran'da oy verme işlemi başladı

İran İçişleri Bakanlığı Seçim Merkezinin verilerine göre, yaklaşık 83 milyon nüfusa sahip ülkede, 29 milyon 980 bin 38'i erkek, 29 milyon 330 bin 269'u kadın olmak üzere 59 milyon 310 bin 307 seçmen oy kullanabilecek.

Yerel saatle 07.00'de başlayan oy verme işlemi 24.00'te sona erecek ancak bu süre ihtiyaç halinde Seçim Merkezinin kararıyla birkaç saat daha uzatılabilecek.

Seçim sonuçlarıyla ilgili ilk verilerin gece yarısından itibaren açıklanmaya başlanması, yarın öğleye kadar sonuçların netleşmesi bekleniyor.

Adaylıkları onaylanan 7 isimden muhafazakar Milletvekili Ali Rıza Zakani, eski Ulusal Güvenlik Yüksek Konseyi Genel Sekreteri ve Nükleer Başmüzakereci Said Celili ile reformist eski Cumhurbaşkanı Yardımcısı Muhsin Mihralizade seçim yarışından çekildi.

Buna göre muhafazakar adaylar eski Devrim Muhafızları Ordusu Genel Komutanı ve Düzenin Maslahatını Teşhis Konseyi Genel Sekreteri Muhsin Rızai, Milletvekili Emir Hüseyin Kadızade Haşimi, Yargı Erki Başkanı İbrahim Reisi ve reformist eski Merkez Bankası Başkanı Abdunnasır Himmeti cumhurbaşkanlık için yarışıyor.

İran'da cumhurbaşkanı 4 yıl süreyle görev yapıyor ve bir kişi en fazla 2 defa üst üste bu makama seçilebiliyor. Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani bu nedenle aday olamadı.

Adayların ilk turda seçilebilmesi için yüzde 50+1 oy alması gerekiyor. İlk turda yüzde 50+1'in üzerine çıkan aday olmaması halinde en fazla oyu alan 2 aday ikinci tura kalacak ve kazanan ülkenin 8'inci cumhurbaşkanı olacak.

Reformistlerin vetosu nedeniyle muhafazakar aday İbrahim Reisi'nin seçimleri ilk turda kazanmasına ve 8. Cumhurbaşkanı olmasına kesin gözüyle bakılıyor ancak halkın seçim sonrası için umutlu bir beklenti içinde olmadığı görülüyor.

Hollanda merkezli İranlılar Anket Grubu (GAMAAN) tarafından yapılan ankete katılan 19 yaş üstü 80 bin kişinin yaklaşık yüzde 75'i sandığa gitmeyeceklerini belirtirken, yüzde 18'i oy kullanacağını, yüzde 6'sı ise kararsız olduğunu ifade etti.

İranlı Öğrenciler Kamuoyu Yoklama Merkezi Anket Ajansının (ISPA) yaptığı kamuoyu yoklamasında ise sandığa gideceğini belirtenlerin oranı yüzde 38'de kaldı. Bunun 1979'dan bu yana seçimlere katılım noktasındaki en düşük seviye olduğu belirtiliyor.

Seçimlere katılımın düşük olacağı ve halkın büyük bölümünün boykot eğiliminde olduğu yorumları yapıldığı için ülke lideri Ali Hamaney çarşamba günü, Cumhurbaşkanı Ruhani de dün halka hitap ederek oy kullanılması çağrısında bulundu. Hamaney ve Ruhani, "düşmanın seçimlere katılımın düşük olmasını istediğini" savunarak İran halkından "düşmanın oyunlarını boşa çıkarmalarını" istedi.

Ruhani'nin kazandığı 2017'deki 12. Cumhurbaşkanlığı Seçimlerinde katılım yüzde 73, geçen yıl yapılan 11. Dönem Meclis Seçimlerinde ise yüzde 42,57 olarak gerçekleşmişti.

Ülkede seçmenler 13. Cumhurbaşkanlığı Seçimlerinin yanı sıra il, ilçe ve beldelerde yönetim konseyi seçimleri ile İran Meclisi ve Uzmanlar Meclisi ara seçimleri için de oy kullanıyor.