Libya'da protestolar Hafter'i petrol blokajını kaldırmaya zorluyor

Libya'da kamu hizmetlerindeki kesintiler ve ağırlaşan yaşam şartları nedeniyle ülkenin doğusundaki gayrimeşru güçlerin lideri Halife Hafter kontrolündeki Bingazi şehrinde cuma günü başlayan gösteriler diğer şehirlere de yayılarak devam etti.

Hafter milislerinin ocak ayı ortasından bu yana petrol üretim ve ihracını engellemesi nedeniyle, Afrika kıtasının en büyük kanıtlanmış petrol rezervlerine sahip Libya'da halk, elektrik ve su gibi en temel hizmetlere ulaşmakta zorluk çekiyor.

Libyalılar, ülke genelinde günlük 20 saate varan elektrik kesintileri başta olmak üzere, yolsuzluk, maaşların ödenmemesi ve hayat pahalılığına karşı başlattıkları gösterilerde, Hafter kontrolündeki Bingazi, Merc ve Beyda şehirlerinde sokaklara döküldü.

Ülkenin ikinci büyük kenti ve Hafter güçlerinin merkezi durumundaki Bingazi'de darbeci generale bağlı sözde hükümet binası göstericiler tarafından ateşe verildi.

Yerel basın ve Libya Hak İhlallerini İzleme Örgütüne göre, Merc kentindeki gösteriler sırasında Hafter milislerinin açtığı ateş sonucu göstericilerden bazıları yaralanırken, 1 gösterici öldü.

Uluslararası toplumca tanınmayan Hafter yanlısı Abdullah es-Seni başkanlığındaki sözde hükümet, günlerdir devam eden öfkeli protestolar nedeniyle Tobruk'taki Temsilciler Meclisi Başkanı Akile Salih'e istifasını sundu.

Gösterilerde "Nazuri'yi de Saddam'ı da istemiyoruz!" sloganları

Libyalılar, giderek kötüleşen ekonomik koşullar ve hayat şartları nedeniyle başlattıkları protestolarda, Hafter güçlerine tepki gösterdi.

Libyalı aktivistlerin sosyal medyada paylaştığı görüntülere göre, Bingazi'de önceki gece sokaklara çıkan göstericiler, Hafter güçlerinin sözde Genelkurmay Başkanı Abdurrezzak en-Nazuri ve silahlı güçlerde görev yapan oğlu Saddam Hafter'i hedef alan sloganlar attı.

Göstericiler, "Nazuri de Saddam'ı da istemiyoruz! Hepsi gidecek!" sloganları atarken, Hafter'in petrol blokajına da tepki göstererek liman ve tesislerin yeniden açılmasını istedi.

Hafter'in sözcüsü protestocuları "tekfircilik ve ajanlıkla" suçladı

Hafter milislerinin sözcüsü Ahmed el-Mismari, protestolar üzerine yaptığı basın açıklamasında, Bingazi ve Merc'deki göstericilerin arasında "tekfirciler ve ajanlar olduğunu" iddia ederken, "liderliğin" (Hafter) akşam gösteri yapılmasını yasakladığını duyurdu.

Mismari, göstericilerin sokaklara çıkmasına neden olan "acı durumun arkasında, komplocular, iş birlikçiler ve hainlerin olduğunu" ileri sürdü.

"Protestolara devam edeceğiz"

Bingazi kentindeki eylemci gençler ise protestolara devam edeceklerini açıkladı.

Sosyal medya üzerinden görüntülü bir mesaj yayınlayan eylemciler, “Libya’yı mahveden, devleti soyan ve ülkeyi çöküşün eşiğine getiren Abdullah es-Seni hükümetinin önde gelenlerinden hesap sorulana kadar eylemlere devam edeceğiz." ifadelerini kullandı.

Protestocular, istekleri yerine getirilinceye kadar barışçıl eylemler yapmaya devam edeceklerini belirterek, "Seni hükümetinin başındaki kişiden kapıcısına kadar" herkesten hesap sorulmasını istedi.

Petrol blokajı hayat şartlarını katlanılmaz boyuta taşıdı

Ekonomisinin tamamına yakını petrole dayalı olan Libya'da, hidrokarbon kaynaklarının yaklaşık yüzde 80'i Hafter milislerinin kontrolündeki doğu bölgelerinde bulunuyor.

Hafter, Birleşmiş Milletler nezdinde tanınan meşru Libya hükümetine karşı petrolü koz olarak kullanarak, hükümete giden gelirleri kesmek için kontrol ettiği bölgelerdeki petrol sahaları ve tesislerini ocak ayı ortasında kapattı.

Ülkede petrolün çıkarılması, işletilmesi ve ihracatından sorumlu tek kurum olan Ulusal Petrol Kurumunun (NOC) verilerine göre, Hafter'in petrol üretim ve ihracatını illegal yollarla engellemesi nedeniyle, ülke ekonomisi 241 günde 9,8 milyar dolar zarar etti.

Petrol zengini Libya'da, başta başkent Trablus olmak üzere ülke genelinde günde 20 saate varan elektrik kesintileri yaşanıyor.

Ülke ekonomisinin 8 aydır petrol gelirlerinden mahrum kalması sonucu memur maaşları aylardır ödenemezken, darbeci Hafter saldırıları nedeniyle yaşanan iç göç ve dinarın dolar karşısında büyük değer kaybetmesi de hayat pahalılığını artırdı.

Yıllardır iç savaş yaşanan ülkede Hafter, 4 Nisan 2019'da milislerine Trablus'a saldırı emri vermiş, 14 ay süren saldırılar nedeniyle ülke şiddet sarmalına sürüklenmişti.