Sudan, Biden döneminde Washington'la ilişkilerin daha iyi olacağından umutlu

ABD'nin yaptırım ve ambargoları nedeniyle uzun yıllardır dünyayla bağlantılarının kopuk olmasının getirdiği ekonomik, siyasi sorunlarla mücadele eden Doğu Afrika ülkesi Sudan, ABD'nin 59. Başkanı seçilen Joe Biden döneminde Hartum-Washington ilişkilerinin daha iyi olmasını bekliyor.

Görevini ocak ayında devredecek mevcut Başkan Donald Trump, ekim ayında Sudan'ı terörü destekleyen ülkeler listesinden çıkarma kararını imzaladı. ABD, terör örgütü El Kaide ve lideri Usame bin Ladin'e destek verdiği için Sudan'a 27 yıldır ambargo ve yaptırım uyguluyordu.

ABD yaptırımları ve onun baskısıyla uygulanan uluslararası izolasyon, Sudan ekonomisinde telafisi mümkün olmayan derin yaralar açtı.

Sudanlı uzmanlar, yeni ABD hükümetinin Sudan’daki geçiş hükümeti ve demokratik dönüşüme desteği ile terör listesinden bir an önce çıkarılma kararını uygulayacağına dair ümitli olduklarını dile getirdi.

"Biden döneminde ilişkiler daha iyi seviyeye gelebilir"

Halk Kongresi Partisi Siyasi Sekreteri Abdulvahhab Ahmed Saad, Donald Trump döneminde Amerika'nın Sudan ile ilişkilerini normalleştirme ve yaptırımların kaldırılması meselelerini siyasi baskı ve şantaj unsuru olarak kullandığını belirtti.

Demokrat çizgiden gelen Biden'ın Sudan'daki değişim ve demokrasiye geçiş sürecine bakışının olumlu olacağını beklediğini dile getiren Saad, "Trump, ABD'nin gücünü dış siyasette baskı unsuru olarak kullanarak Sudan İsrail normalleşmesini şantaj olarak kullandı. Biden yönetimi de müttefiki İsraille Sudan'ın normalleşmesini destekleyecektir. Ancak Biden döneminde Afrika ile ilişkilerin daha iyi bir seviyeye gelmesini, insan hakları ve demokrasinin daha fazla desteklenmesini bekliyorum." ifadesini kullandı.

Saad, bazı iktidar ortakları ve bileşenlerinin itirazlarına rağmen ordunun da desteğiyle Sudan'ın İsrail ile normalleşme sürecini tamamlayacağını söyledi.

"Trump, Afrika ülkeleri ve Sudan'a karşı sert bir siyaset izledi"

Sudan ile İsrail arasındaki normalleşme görüşmelerinin daha önceki ABD ve İsrail hükümetlerinin ulaşamadığı bir seviyeye geldiğini belirten Siyaset ve Ekonomi Uzmanı Asım İsmail de "Trump, sadece ülkesi ve İsrail'in çıkarlarını düşünerek Afrika ülkeleri ve Sudan'a karşı sert bir siyaset izledi. Afrika'ya önem vermezken birçok zorluk çıkardı." dedi.

İsmail, Biden döneminde ABD Afrika ilişkilerinde ve özellikle Sudan'da daha iyimser bir tablo beklediklerini, Afrika ülkeleriyle temasların güçlenmesini arzuladıklarını ifade etti.

Birçok Afrikalı lider, ABD'de 3 Kasım'da yapılan 59. başkanlık seçiminin galibi demokrat aday Joe Biden'ı tebrik etmişti.

Twitter hesaplarından paylaşımlar yapan liderler, Biden ve başkan yardımcısı seçilen Kamala Harris’i kutlarken, Biden yönetimi ile ekonomik, diplomatik, politik ve güvenlik alanlarında daha fazla ve yakın iş birliğini sabırsızlıkla beklediklerini ifade etmişlerdi.

Afrika Birliği Komisyonu Başkanı Musa Faki Muhammed de mesajında, "Afrika Birliği Komisyonu, karşılıklı saygı ve ortak uluslararası iş birliği değerlerine dayanan yeni ve daha güçlü bir ABD-Afrika ilişkilerini merakla bekliyor." ifadelerini kullanmıştı.

Sudan'da Başbakanı Abdullah Hamduk, "İki ülke ve iki millet arasında dostluk ve iş birliği köprüleri kurmaya devam etmek için kendileriyle yakın çalışmayı dört gözle bekliyoruz." ifadelerini kullanmıştı.

Egemenlik Konseyi (Devlet Başkanlığı) Başkan Yardımcısı Orgeneral Muhammed Hamdan Dagalu (Hımidti) de Twitter hesabından, Sudanlıların, yeni yönetimin altındaki iki ülke ilişkilerinin, bölgede ve dünyada güvenlik, barış ve istikrarı sağlayan daha büyük bir iş birliğine ve etkili ortaklığa sahne olmasını umduğunu kaydetmişti.

Sudan'a 27 yıldır ambargo ve yaptırım uygulanıyordu

ABD, El Kaide terör örgütü lideri Usame bin Ladin’e 1991-1996 yıllarında kucak açtığı için terör gruplarına destek verdiği gerekçesiyle “kara listeye” dahil ettiği Sudan’a 1997’de ekonomik yaptırım uygulamaya başlamış, Kenya ve Tanzanya’daki büyükelçiliklerine düzenlenen saldırılar sonrası bunları daha da ağırlaştırmıştı.

Görevine Ocak 2017'de başlayan ve 3 Kasım 2020'de yapılan seçimleri Demokrat rakibi Joe Biden'ın kazanmasıyla 20 Ocak 2021'de görevinden ayrılacak Donald Trump'ın başkanlık döneminde ilişkilerin iyi olmadığını ve Afrika’nın görmezden gelindiğini belirten Afrikalı uzmanlar, ilişkilerin Biden yönetimiyle gelişme göstermesini bekliyor.

Trump, göreve geldikten bir hafta sonra 27 Ocak 2017'de Afrika'dan Libya, Somali ve Çad'a seyahat yasağı getirmişti.

Trump’ın Afrika ülkeleri ve göçmenlere yönelik hakaret içeren ifadeleri büyük tepki çekmiş, 54 Afrika ülkesinin Birleşmiş Milletler temsilcilerinin New York’ta yaptığı olağanüstü toplantı sonrası yapılan açıklamada, ifadeleri iğrenç, ırkçı ve yabancı düşmanlığı olarak nitelendirilmiş, Trump'ın özür dilemesi istenmişti.

Trump yönetimi, Etiyopya’nın savunma ve terörle mücadele çabalarını desteklemek için tahsis edilen 130 milyon dolarlık yardımı engellemişti. Trump yönetimi ayrıca Nil Nehri üzerinde inşası süren ve Afrika’nın en büyüğü olacak Hedasi Barajı konusunda da Etiyopya aleyhinde bir tavır takınmıştı.

ABD Başkanı Trump, geçen ay Sudan'ı terörü destekleyen ülkeler listesinden çıkarma kararını imzalasa da siyasi krizin tamamen sona ermemesini gerekçe göstererek başkanlık seçimlerine bir gün kala Sudan için 1997 yılından bu yana devam eden Ulusal Acil Durum halini bir yıl daha uzatmıştı.