Borçlar siliniyor- Devlet kimlerin borcunu silecek? Düzenlemenin detayları

Çalışmayan ve bakım yükümlülüğü olmayan kişiler, genel sağlık sigortası (GSS) primlerini kendileri ödemekle yükümlü. Borcunu ödeyemeyen milyonlarca genç bulunuyor. Prim borcunu ödemeyenler için, yapılandırma yasaları kapsamında ödeme kolaylıkları sağlanacak. Cuma günü TBMM'ye sunulan kanun teklifi ile bazı GSS prim borçları tamamen silinecek ve af çerçevesinde değerlendirilecek. Bu gelişme, borçlu olan vatandaşlar için önemli bir fırsat oluşturacak.

Habertürk'ten Ahmet Kıvanç'ın haberine göre, prim borcu olan vatandaşların bu fırsatı değerlendirebilmeleri için kanun teklifinin yasalaşması bekleniyor.

Türkiye’de 2012 yılından beri genel sağlık sigortası (GSS) sistemi uygulanıyor. 4a (SSK), 4b (BAĞ-KUR) ve 4c (Emekli Sandığı) kapsamında sigortalı çalışanlar için prime esas kazançlarının yüzde 32’si oranında prim kesiliyor. Bu primin 20 puanı emeklilik, 12 puanı ise GSS için ödeniyor. Bu şekilde sigortalı çalışanlar, emekliler ve bunların bakmakla yükümlü olduğu kişiler SGK üzerinden sağlık hizmeti alabiliyorlar.

Herhangi bir işte çalışmayan, emekli olmayan veya eşi, anne babası üzerinden bakılmakla yükümlü olmayanlar da GSS’li olmak zorunda. Kendileri başvurmasa bile zorunlu olarak GSS tescili yapılıyor. GSS tescili yapılan kişiler primlerini kendileri ödemek zorunda. Aylık prim tutarı şu an için 402.44 lira düzeyinde.

Ödeme gücü olmayanların primi hazineden karşılanıyor. Bunun için, gelir testi sonucunda hane içinde kişi başına gelirin asgari ücretin 3’te 1’inden az olması gerekiyor.

Gelir testine girmemiş olanlar dahil GSS primini ödememiş kişilere prim borcu çıkartılıyor.

GSS PRİM BORCUNA İKİNCİ KEZ AF

GSS prim borçları için zaman zaman çıkartılan yapılandırma kanunları kapsamında ödeme kolaylığı sağlanıyor. Ana parasını ödeyenlerin gecikme faizleri siliniyor. Yıllık enflasyonun yüzde 60 – 65 seviyelerinde seyrettiği dönemde sağlanan bu ödeme kolaylığı bile aslında başlı başına af niteliği taşımaya başladı.

Ancak geçen yıl aralık çıkartılan kanunla 2012 yılındaki prim borçlarına af getirildi. GSS yükümlüsü Türk vatandaşları ile oturma izni almış yabancı ülke vatandaşlarından yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında sigortalı olmayan kişilerin 31 Aralık 2012 tarihi öncesine ait GSS primleri ile gecikme cezası ve gecikme zammı borçları tümüyle silindi.

Cuma günü AK Parti Grubu tarafından TBMM Başkanlığına sunulan yasa teklifi ise1 Ocak 2014 öncesine ait olup ödenmemiş genel sağlık sigortası primleri ile gecikme cezası ve gecikme zammı gibi kamu alacaklarının tahsilinden vazgeçilmesini öngörüyor. Böylece, 2012 yılının ardından 2013 yılına ait GSS prim borçları da silinecek. Daha önce söz konusu süreler için ödenmiş primler ise iade veya mahsup edilmeyecek. Primlerini süresinde düzenli olarak ödemiş olanlar ödedikleri ile kalacaklar.

Bu borçların bir kısmı gerçekten ödeme gücü olmadığı halde gelir testine girmeyi ihmal ederek ödeme gücü olmadığını tescil ettirmemiş kişilere ait bulunuyor. Ancak, ödeme gücü olup da ödemeyenlerin borcunun silinmesi GSS primlerinin tahsili konusunda ileride sorun yaratacaktır.

PRİM BORCUNUN SİLİNDİĞİ TARİHTE SAĞLIK HİZMETİNDEN YARARLANANLAR KAPSAM DIŞI BIRAKILMALI

Normalde GSS prim borcu bulunanlara sağlık hizmeti verilmiyor. Ancak, bir süredir her yıl çıkartılan geçici düzenlemelerle prim borcu bulunanların devlete ait hastanelerden sağlık hizmeti alabilmesine olanak tanınıyor. Sadece özel hastanelerden ve özel üniversitelere ait hastanelerden sağlık hizmeti alamıyorlar.

On yılı aşan prim borçlarının silinmesi uygulamasının önümüzdeki yıllarda da benzer şekilde affedileceği anlaşılıyor. Hem sağlık hizmetlerinden yararlanıp hem de prim borçlarının silinmesi, primlerini düzenli ödeyen vatandaşlara karşı haksızlık olacağı gibi Sosyal Güvenlik Kurumu’nun prim tahsilini de olumsuz etkileyecektir.

Kimin ne zaman sağlık hizmetlerinden yararlandığı devletin kayıtlarında bulunuyor. Af düzenlemesi yapılırken hiç değilse prim borcunun silindiği dönemde sağlık hizmetinden yararlanmamış olan kişiler ile yararlanmış kişiler arasında ayrım yapılmalıdır.