Vatandaş et yiyemiyor; üretim arttı, tüketim azaldı

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Kırmızı Et Üretim İstatistikleri 2024 yılı verisini açıkladı. Türkiye’de kişi başına düşen et miktarı ne kadar arttı?

Kesilen hayvan sayısı, Türkiye’de ağırlıklı dana eti tüketiminden yola çıkarak sığır sayılarına bakıldığında, 2005 yılından bu yana yüzde 98 oranında artış gösterirken, et üretim miktarı ise yüzde 202 oranında arttı.

2005 yılında 2 milyon 558 bin 207 hayvan kesilerek, 491 bin 560 ton et üretimi olurken, 2024 yılında bu sayılar sırasıyla 5 milyon 77 bin 812 hayvan ve 1 milyon 483 bin 42 ton oldu.

Et üretim oranı da bu artışlarla yükseliş gösterdi ve 2005 yılında yüzde 19 olan et üretiminin kesilen hayvan sayısına oranı 2024’te yüzde 29 oldu.

Türkiye’nin nüfusu aynı dönemde yüzde 24 oranında artarak 85 milyon 664 bin 944 kişi olurken, et üretim miktarının nüfusa oranına göre kişi başına düşen et üretim miktarı da arttı.

2005 yılında kişi başına düşen et üretim miktarı 7,14 kilogram olurken, 2023’te zirveye çıkarak 19,57 kilogram olan kişi başına et üretim miktarı, 2024’te 17,31 kilogram oldu.

TÜİK verilerindeki et fiyatlarıyla karşılaştırınca üretimdeki değişimin son 1 yılda sert gerilediği görüldü.

(TÜİK enflasyon datası içinde yer alan Nisan 2022’den bu yana açıklanmayan madde sepeti fiyat listesinde dana etinin Aralık aylarındaki kilogram fiyatları ve 2022 sonrasında da endeks değerlerindeki değişime göre son fiyat üzerinden hesaplanan değerler alınmıştır.)

Et tüketimi

OECD verilerine göre, Türkiye’de kişi başına tüketilen kırmızı et miktarı 2023 yılında 11,7 kilogram oldu.

Türkiye’de, 2005 yılında bu yana yine OECD’nin verilerine göre, tüketilen kırmızı et miktarı ise şu şekilde değişti:

TÜİK verilerine göre et üretim miktarı ile OECD verilerindeki TÜrkiye'deki et tüketim miktarının birbirine oranlarına bakıldığında ise 2005'ten bu yana ilk kez 2023'te yüzde 60'ın altına gerilediği görüldü.

Alım gücü düştü

Türkiye’de asgari ücretteki değişime ve TÜİK enflasyon verilerindeki dana eti fiyatlarına göre ise asgari ücretle alınabilen et kilogramı 2005 yılında 40 kilogram olurken, 2023’te bu 28 kilograma gerileyerek en düşük seviyesini gördü. 2024 yılında ise 17 bin 23 TL olan asgari ücretle TÜİK’e göre yaklaşık 434 TL kilogram fiyatı olan etten alınabilen miktar 39 kilogram oldu.

46 kilogram ile et alım gücünün en yüksek olduğu yıl 2020 oldu. Ekonomim