Depreme akademik bakış

Türkiye'yi sarsan deprem felaketi, akademik olarak masaya yatırılırken, depremin ardından elde edilen tüm veriler, deprem sonrası kısa, orta ve uzun vadede yapılacaklar konunun uzmanlarınca tartışıldı.

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığından yapılan açıklamaya göre, Bakan Mustafa Varank ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin'in başkanlık ettiği toplantıya 20 akademisyen katıldı.

İçişleri Bakanlığı Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı'ndaki (AFAD) toplantıda yeni şehirlerin planlanması, lojistik, network yönetimi, eğitim, AR-GE, altyapı ve kritik yapılar, diri faylar, sakınım bandı, haritalama ile CBS gibi başlıklarda 11 çalışma grubu oluşturuldu.

11 ilde yıkıma yol açan, yaklaşık 110 bin kilometrekare alanda yaşayan 13 buçuk milyon insanı doğrudan etkileyen deprem felaketi, ülke gündeminin en önemli maddesi olmaya devam ediyor. Hayatın her alanında değişikliklere yol açan felaket, bilim insanlarının da odaklandığı bir alan haline geldi.

- Çözüm önerileri sunuldu

Deprem sonrası hayata geçirilecek politikalara temel teşkil etmesi için Ankara'daki AFAD Kriz Koordinasyon Merkezi'nde toplantı düzenlendi.

AFAD ve TÜBİTAK tarafından organize edilen toplantıya Bakanlar Varank ve Bilgin'in yanı sıra AFAD Başkanı Yunus Sezer, TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Hasan Mandal, AFAD Deprem ve Risk Azaltma Genel Müdürü Prof. Dr. Orhan Tatar ile Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Haluk Özener de katıldı. Toplantıda, 20 akademisyen kendi alanlarıyla ilgili değerlendirmelerde bulunarak çözüm önerilerini sundu.

Deprem bölgesinde yer seçimi süreçlerinde uzman akademisyenlerin desteklerinin yönetilmesi, yüksek deprem riski altındaki iller için acil eylem planları, tüm bilgilerin bir veri tabanında toplanması, mevcut yapı stoku ile ilgili politika belirlenmesi gibi konular, akademisyenler tarafından ele alındı.

Toplantıda ayrıca, yapı denetim hizmetlerinin iyileştirilmesi ile ilgili öneriler sunuldu, yerel yönetimlerde uzman teknik personel istihdamı konusu görüşüldü, AR-GE boyutuyla TÜBİTAK - AFAD işbirliği konuşuldu.

Toplantıda konuşan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Bilgin, yeni şehirlerin planlanmasında yer seçiminin önemine işaret ederek, akademisyenlerden bu konuda katkı beklediklerini belirtti. Bilgin kalite kontrol, sismik tasarım gibi konuların da önemli olduğuna dikkati çekerek atık ve asbest sorununu ilk adımda ele aldıklarını vurguladı.

Bakan Varank da depremin etkilediği her alanda yenilikçi çözümlere ihtiyaç olduğunu belirterek, özellikle imar ve kalkınma başlıklarında inovatif açılımlar yapmak gerektiğinin altını çizdi.

- 510 araştırmacı sahada

TÜBİTAK Başkanı Mandal da deprem sonrasında Doğal Afetler Odaklı Saha Çalışması Acil Destek Programı'nı başlattıklarını hatırlatarak, "Şu an sahada 59 farklı kurumdan 510 araştırmacımızın yer aldığı 119 proje yürütülüyor." ifadesini kullandı.

Projelerin tamamlanmasının ardından kendilerine raporların sunulacağını bildiren Mandal, tüm verilerin AFAD ile çalıştıkları ortak bir veri merkezinde değerlendirileceğini kaydetti.

AFAD Deprem ve Risk Azaltma Genel Müdürü Tatar da deprem bölgesinde yer seçim sürecinde akademisyenlerin bilimsel katkısının önemli olduğuna işaret ederek, oluşturulan 11 alt çalışma grubunda bir koordinatör olacağını ve bu koordinatörlerin ilgili kurum ve kuruluşlarla ortak çalışma yürüteceğini bildirdi.

Alt çalışma gruplarından deprem ve deprem yönetimi konusunda katkı beklediklerini vurgulayan Tatar, "Buradan alınan kararların uygulayıcılara aktarılmasıyla daha sağlıklı adımlar atacağımızı düşünüyoruz." ifadesini kullandı.

Toplantıda yapılan görüşmeler sonucunda oluşturulan 11 alt çalışma grubu şöyle:

"Mevzuat Geliştirme, Eğitim, AR-GE Bilgi Destek ve İletişim, Haritalama ve CBS, Diri Faylar ve Yüzey Faylanması Haritalama, Geoteknik ve Kütle Hareketleri, Yer Hareketleri, Sismik Tehlike ve Senaryo Depremleri, Üstyapı, Altyapı ve Kritik Yapılar, Lojistik Network Yönetimi, Mülkiyet ve Arazi Yönetim, Planlama, Çevre ve Uygun Yer Seçimi."

Toplantılara katılan ve çalışma gruplarında yer alan bilim insanları şöyle:

"Prof. Dr. Hasan Mandal (TÜBİTAK Başkanı)
Prof. Dr. Orhan Tatar (AFAD Deprem ve Risk Azaltma Genel Müdürü)
Prof. Dr. Haluk Özener (Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitisü Müdürü)
Prof. Dr. Kürşat Esat Alyamaç, (AFAD Afet Araştırmaları Merkez Müdürü)
Dr. Ömer Emre (Fugro Türkiye)
Prof. Dr. Ayşegül Askan (ODTÜ İnşaat Mühendisliği)
Prof. Dr. Bahadır Aktuğ (Ankara Üniversitesi Jeofizik Mühendisliği)
Dr. Recep Çakır (Washington Geological Survey)
Doç. Dr. Mustafa Tolga Yılmaz (ODTÜ Mühendislik Bilimleri)
Prof. Dr. Kemal Önder Çetin (ODTÜ İnşaat Mühendisliği)
Prof. Dr. Tahsin Yomralıoğlu (İTÜ Geomatik Mühendisliği)
Prof. Dr. Özgür Özçelik Dokuz Eylül Üniversitesi (İnşaat Mühendisliği)
Prof. Dr. Gürkan Özden Dokuz Eylül Üniversitesi (İnşaat Mühendisliği)
Prof. Dr. Şerif Barış (Kocaeli Üniversitesi Jeofizik Mühendisliği)
Prof. Dr. Sibel Salman (Koç Üniversitesi Endüstri Mühendisliği)
Doç. Dr. M. Kerem Koçkar (Hacettepe Üniversitesi İnşaat Mühendisliği)
Prof. Dr. Aykut Akgün (Karadeniz Teknik Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği)
Prof. Dr. Altuğ Erberik (ODTÜ İnşaat Mühendisliği)
Prof. Dr. Seyhan Fırat (Gazi Üniversitesi İnşaat Mühendisliği)
Doç. Dr. Duygu Çelik (TÜBİTAK)."

Toplantıya katılan bilim insanları, afet bölgelerinde inceleme yaptıktan sonra Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum ile de bir araya gelmişlerdi.