Yoksulluk arttı!

Covid-19 salgının Konya’da tarım işletmelerine ve çiftçilere etkisi araştırılırken ortaya çarpıcı sonuçlar çıktı. Borçlarını ötelemek ya da kredi kullanımıyla ödemek durumunda kalan tarım kesiminde yoksulluk artarken maliyetlerin yüksekliği ve işgücü sorunu dikkkat çekiyor

TAGEM’e bağlı Bahri Dağdaş Uluslararası Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü tarafından Mevlana Kalkınma Ajansı’nın katkıları ile Covid-19 salgının Konya’da tarım işletmelerine etkisi araştırıldı. Proje kapsamında Türkiye'nin tarımsal üretiminin yaklaşık yüzde 10'unu karşılayan Konya’da COVID-19’un tarımsal işletmelere olan etkisini belirlemek üzere araştırma yapıldı. Bu proje ile tüm dünyayı etkileyen ve pandemi olarak ilan edilen Covid-19 salgınının ülkemiz gıda güvenliği için gerekli ve en önemli sektör olan tarım sektörüne olan etkileri incelendi. Pandemi sürecinin tarımsal üretim yapan tarım işletmelerine etkileri ele alındı. Araştırmanın ana materyalini Konya ili Akşehir, Beyşehir, Cihanbeyli, Çumra, Ereğli, Karatay, Meram ve Selçuklu ilçelerinde Çiftçi Kayıt Sistemi'ne kayıtlı tarım işletmeleri ile yüz yüze görüşme sonucu doldurulan soru formlarından elde edilen birincil veriler oluşturdu. Ayrıca konu ile ilgili önceden yapılmış ulusal ve uluslararası alanda tamamlanmış araştırma sonuçları, ulusal ve uluslararası kurumların istatistik ve yayınlarından elde edilen ikincil veriler kullanıldı.

KURU TARIM BÖLGELERİ ZARAR ETTİ!

Bölgede dekar başına ortalama bitkisel değişen masraf 517 TL olarak tespit edilirken, hayvancılık üretimde büyükbaş hayvan birimine göre değişen masraf ortalama 5 bin 766 TL olarak tespit edildi. brüt kar işletme başına ortalama 430 TL/da olarak belirlendi. İşletme başına ortalama net kar 44.911 TL olup kuru tarım bölgelerinde negatif çıktı. Prim ve destekler işletmenin geliri içindeki payının genel ortalamada %10.75’i olduğu belirlendi. Çalışmada, 1 TL’lik masrafa karşılık 1,20 TL’nin döndüğü belirlendi. Özellikle kuru tarım alanlara göre 1’in altında kalması tarımsal faaliyetin bu alanlarda daha çok geçimlik şekilde yürütüldüğünün göstergesi oldu.

YOKSULLUK ORANI YÜZDE 30

Bölgede yoksul kişi oranı yüzde 38.39’dur. Covid-19 salgınından önce yüzde 30 olan yoksulluk oranının Covid-19 salgınından sonra arttığı belirlendi. Araştırma bölgesinde görüşülen işletmelere kendilerini uzman olarak hissettikleri üretim dalının hangisi olduğu sorulmuş ve üreticilerin %18.67’si hayvancılıkta, %43.15’i bitkisel üretimde, %33.61’i ise her iki üretim dalında uzman olduklarını belirttiler. Kendini hiçbir üretim dalında uzman hissetmeyen üretici kitlesi %4.56’dır. Araştırma bölgesinde 2020 yılından önce tarım işletmelerinin tarıma hiç ara verip vermediği araştırılmış ve %4.15’inin tarıma ara verip tekrar tarımsal faaliyetlerini yürüttükleri belirlendi.

İŞGÜCÜ SORUNU VAR

Covid-19 salgınından önce ve sonrası tarımsal üretimde karşılaştıkları sorunlar araştırıldı. Yapılan araştırma sonucunda Covid-19 salgınından önce ve sonra tarım işletmelerinin üretimde karşılaştıkları sorunların aynı düzeyde olduğu belirlendi. Bölgede, en fazla karşılaşılan sorun işgücü bulamama olarak tespit edildi.  Köyde yaşayan herhangi bir düzenli geliri olmayan kişilerin bile sulama, çapalama, çoban, hasat-harman, meyve toplama, nakliye yükleme boşaltma işlerinde çalışmak istemediklerini söyleyen işletme sahipleri işgücü açığını kapatmak için Suriyeli ve Afgan işçilere yöneldiklerini ifade ettiler. Ürün satışında problem yaşayan tarım işletmeleri ise yerleşim yerlerine yakın olan tarımsal ürün satın alan tüccarların ticari faaliyetlerine son vermelerinden dolayı diğer ürün satış yerlerinin de uzak olmasının nakliye masrafı artıracağından satış problemi yaşadıklarını bildirdi.

YEM FİYATLARI HAYVANCILIĞI VURUYOR

Tarım işletmelerinin Covid-19 salgınından dolayı üretmiş oldukları bitkisel ürünlerde herhangi bir değişiklik yapmadıkları belirlendi. Bölge çiftçisi Covid-19 salgınından dolayı spekülatif ürünlere yönelmemiş riski dağıtarak arazilerine farklı ürünler ekmeye devam etti. Hayvancılık faaliyeti yürüten işletmelerin yüzde 65’i de  faaliyetlerinde herhangi bir değişiklik yapmadı. Ancak hayvancılık İşletmelerin yüzde 30’u Covid-19 salgınıyla birlikte yem fiyatlarındaki yüksek artış ve süt satış fiyatlarının düşük olmasından dolayı hayvan sayılarını azalttıklarını söylediler.

BORÇLAR ÖTELENİYOR, KREDİ TALEBİ ARTIYOR

Bölgede tarım işletmelerinin Covid-19 salgınından dolayı bundan sonraki üretimleri için herhangi bir planlama yapmadıkları ve mevcut stratejilerine devam ettikleri belirlendi. Araştırma bölgesinde Covid-19 salgınından dolayı % 63.90’ında toplam gelirde bir azalma olmadığı % 36.10’unda azalma olduğu ve bu azalmaya karşı bazı telafi yollarına gittikleri belirlendi. Alınan telafi yöntemlerinin başında borç erteleme ve gerek tarımsal gerekse tarım dışı masraflarının azaltılması gelirken bunu kredi çekme, komşu-akrabadan borç alma, sosyal yardım alma ve tarım dışı mevsimlik işçi olarak çalışma takip etti. Araştırmada, tarım işletmelerine göre Covid-19 salgınından sonra bitkisel üretim yapmanın daha cazip olduğu belirledi.

ÇİÇEK YAĞI KULLANIMI AZALIYOR

Araştırma bölgesinde Covid-19 salgınıyla birlikte kırsal alanda yaşayan ailelerin bazı gıda tüketiminde mevcut tüketime göre arttırdıkları belirlendi. Tüketim miktarı en fazla artan gıda maddeleri sebze, meyve, süt ve süt ürünleri ile un olarak sıralandı. Ayçiçeği yağı ve zeytinyağı fiyatlarındaki artıştan dolayı tüketimi ya azalmış ya da hiç tüketmemeye başlanıldı. (HÜSEYİN ALTAY)