İstanbul'daki darbe sanıkları yeni davalarda da hesap verme devam ediyor

Fetullahçı Terör Örgütü'nün (FETÖ) İstanbul'da 15 Temmuz 2016'daki darbe girişiminde eylemleri tespit edilen sanıklarla ilgili açılan 41 ana dava ve bu davalardan ayrılan dosyalarda hüküm kurulurken, devam eden soruşturmalar sonucunda kalkışmayla bağlantıları ortaya çıkan bazı sanıklara yeni davalar açıldı.

Türk Silahlı Kuvvetlerine sızan FETÖ/PDY üyelerinin 15 Temmuz 2016'da gerçekleştirdiği hain darbe teşebbüsünün üzerinden 5 yıl geçti.

Terör örgütünün kanlı yüzünü gösterdiği o gecede yaşanan olaylara katılarak birçok insanın şehit edilmesinde, yaralanmasında ve meydana gelen maddi tahribatta aktif rol oynadıkları tespit edilen sanıklar hakkında soruşturmalar yürütüldü, davalar açıldı. Mahkemelerce yapılan yargılamalarda darbeden yaklaşık 2 yıl sonra sanıklar hakkında cezalar verilmeye başlandı.

AA muhabirinin derlediği bilgiye göre, İstanbul'da darbe girişimine aktif olarak katıldıkları veya destek verdikleri tespit edilen sanıklara yönelik 41 ayrı dava açıldı. Yargılama sürecinde konu, yer ve sanıklar arasındaki bağlantılar nedeniyle bir kısım sanıkların dosyaları bu davalardan ayrıldı.

Yargılama sürecinin hızlanması için kurulan ayrı heyetlerin baktığı davalar, sanık sayısının fazlalığı ve güvenlik nedeniyle Silivri, Bakırköy, Kartal, Çağlayan, Büyükçekmece'deki duruşma salonlarında görüldü.

Bu kapsamda İstanbul'daki ana darbe davası, Çengelköy bölgesinde yaşanan olaylar, 15 Temmuz Şehitler Köprüsü davası, İstanbul Büyükşehir Belediyesinin işgali başta olmak üzere İstanbul'da darbe girişimine aktif olarak katıldıkları veya destek verdikleri tespit edilenlere yönelik açılan davalarda sanıkların çoğuna "anayasayı ihlal" başta olmak üzere birçok suçtan en ağır cezalar verildi.

Ana darbe davasında cezalar hukuka uygun bulundu

İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesince 17 Nisan 2018'de karara bağlanan "İstanbul'daki ana darbe davası"nda, eski tümgeneral Fethi Alpay, eski tuğgeneraller Eyyüp Gürler ile Özkan Aydoğdu'nun da aralarında bulunduğu 12 sanık, "Anayasal düzeni ortadan kaldırmaya teşebbüs" suçundan ağırlaştırılmış müebbet hapisle cezalandırıldı.

Mahkeme heyeti, bazı sanıklara, kalkışma sırasında darbeciler tarafından şehit edilen Erol Olçok ile oğlu Abdullah Tayyip Olçok'un da aralarında bulunduğu 87 kişinin ölümünden sorumlu oldukları gerekçesiyle "nitelikli kasten öldürmeye azmettirme" suçundan da 87'şer kez ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası verdi.

Ayrıca, sanıklar Müslüm Kaya ve Nebi Gazneli de "bir suçun işlenmesini kolaylaştırmak amacıyla kasten öldürme" suçundan 3'er kez ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına çarptırıldı.

Yine bazı sanıkları, 43 kişinin ölümüne ilişkin 43'er kez ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına çarptıran mahkeme heyeti, sanık Sadık Cebeci'yi ise İlhan Varank'ın da arasında bulunduğu 14 kişiye yönelik "kasten öldürme" suçunu işlediği gerekçesiyle 14 kez ağırlaştırılmış müebbet hapse mahkum etti.

Bazı sanıklara "görevi kötüye kullanma" ve "silahlı terör örgütünün hiyerarşik yapısına dahil olmamakla birlikte silahlı terör örgütü adına suç işlemek" suçlarından ceza verildi.

İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 2. Ceza Dairesi de 14 sanığa verilen hapis cezalarını hukuka uygun buldu.

Çengelköy'deki olaylara ilişkin dava

Darbe girişimi sırasında, kapatılan Kuleli Askeri Lisesi, Vaniköy, Beykoz'da yaşananlar ve Çengelköy Polis Merkezinin işgaliyle burada çıkan olaylarda 8 kişinin şehit edilmesine ilişkin 114 sanığın yargılandığı davada, 10 Aralık 2018'de karar açıklandı.

Sanıklardan 26'sına ağırlaştırılmış müebbet, 8'ine de müebbet hapis cezası veren mahkeme, 14'ü eski polis 16 sanığın ise "Anayasal düzeni ortadan kaldırmaya teşebbüse yardım" suçundan 12,5 yıl hapisle cezalandırılmasına hükmetti.

Mahkeme heyeti, "iradeleri komutanları tarafından fesada uğratıldığı" gerekçesiyle 57'si er 7'si askeri öğrenci olan 64 sanığa ceza verilmesine yer olmadığına karar verdi.

Köprüyü kapatma talimatını veren ve hain kalkışmanın ardından Antalya'da bir yakınının evinde, saklandığı dolabın içinde yakalanan eski albay Muammer Aygar ve vatandaşa kurşun sıkma emrini veren eski Kuleli Askeri Lisesi Komutanı Mürsel Çıkrıkçı, 9 kez ağırlaştırılmış müebbet ve 1805'er yıl hapis cezasına çarptırıldı. Mahkeme maktul Murat Akdemir'i kasten öldürme suçundan 14 sanığa ağırlaştırılmış müebbet, bir sanığa da müebbet hapis cezası verdi. Maktuller Mustafa Cambaz ve Kader Sivri'yi kasten öldürmekten 7 sanık ise ikişer kez ağırlaştırılmış müebbet, 3 sanık da ikişer kez müebbet hapis cezası aldı.

Mahkeme, 6 sanığı da darbe girişimi sırasında şehit olan Gökhan Esen, Halil Kantarcı, Burak Cantürk ve Osman Yılmaz'ı kasten öldürmekten dörder kez ağırlaştırılmış müebbet, 4 sanığı da dörder kez müebbet hapis cezasına çarptırdı.

15 Temmuz Şehitler Köprüsü davası

Darbe girişimi sırasında 15 Temmuz Şehitler Köprüsü'nde 34 kişinin şehit edilmesine ilişkin 143 sanığın yargılandığı davada 12 Temmuz 2018'de verilen kararda, 72 sanık, "Anayasal düzeni ortadan kaldırmaya teşebbüs" suçundan ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası aldı.

22 sanığın "Anayasal düzeni ortadan kaydırmaya teşebbüse yardım" suçundan 17 yıl yedişer ay, 5 sanığın da aynı suçtan 15'er yıl hapis cezasına çarptırıldığı davada, en rütbeli sanıklar eski Yarbay Turgay Ödemiş ve eski Binbaşı Ahmet Taştan'a "Anayasayı ihlal" ve "kasten öldürme" suçlarından toplam 35'er kez ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası veren mahkeme heyeti, ayrıca çeşitli suçlardan Ahmet Taştan'ın 3 bin 343 yıl, Turgay Ödemiş'in ise 3 bin 323 yıl hapisle cezalandırılmasına hükmetti.

Mahkeme, 34 vatandaşın şehit edilmesine ilişkin, birçok sanığa da "kasten öldürme" suçundan ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası verdi. Biri asteğmen, 43'ü er 44 sanık da tüm suçlardan beraat etti.

İBB'nin işgali davası

15 Temmuz darbe girişimi sırasında İstanbul Büyükşehir Belediyesinin (İBB) işgali ve burada çıkan olaylarda Prof. Dr. İlhan Varank'ın da aralarında bulunduğu 14 kişinin şehit olmasıyla ilgili dava, 25 Mayıs 2018'de karara bağlandı.

Mahkeme, eski albay Zeki Demir, eski İBB Sivil Savunma Sekreteri Mehmet Tunç ve eski AFAD İstanbul İl Müdürü Gökay Atilla Bostan'ın da aralarında bulunduğu 10 sanığı ağırlaştırılmış müebbet, 31 sanığı ise müebbet hapisle cezalandırdı.

Mahkeme, 31 erin ise 14 kişinin şehit olmasına neden oldukları gerekçesiyle "kasten öldürme" suçundan 14'er kez müebbet hapisle cezalandırılmalarına hükmetti. Söz konusu 31 er ayrıca 182 kişiye yönelik "kasten öldürmeye teşebbüs" suçundan da 2 bin 426'şar yıl hapis cezası aldı.

Tanktan çıkan emniyet müdürü

İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi, FETÖ'nün 15 Temmuz darbe girişiminde İstanbul Emniyet Müdürlüğünün işgal teşebbüsü ile Esenler Birlik Köprüsü'ndeki olaylarda 5 kişinin şehit edilmesine ilişkin, aralarında tankın içinden çıkan eski Emniyet Müdürü Mithat Aynacı'nın da bulunduğu 67 sanığın yargılandığı davada kararını 21 Mayıs 2018'de açıkladı.

Mahkeme heyeti, Aynacı, yarbay Osman Akkaya, yarbay Fatih Sönmez'in de aralarında bulunduğu 10 sanığın ağırlaştırılmış müebbet, 1 sanığın ise müebbet hapisle cezalandırılmasına hükmetti.

Dava kapsamında sanıklara "kasten öldürme" suçundan da ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası verildi.

15 Temmuz darbe girişimi sırasında İstanbul Valiliğini işgal etmek isteyen 90 askerin yargılandığı davada ise 31 Mayıs 2018'de açıklanan kararda, 8 sanık "Anayasal düzeni ortadan kaldırmaya teşebbüs" suçundan ağırlaştırılmış müebbet hapisle cezalandırıldı.

Selimiye Kışlası'ndaki darbe faaliyetleri ve Üsküdar Çevik Kuvvet'in işgal girişimine ilişkin 128 sanık hakkında davada ise dönemin 1. Ordu Komutanı olan Orgeneral Ümit Dündar ve Üsküdar'da art arda geçen 2 tankın önüne yatarak onları durdurmaya çalışan Sabri Ünal'ın da aralarında bulunduğu 28 kişi müşteki olarak yer aldı.

İstanbul 22. Ağır Ceza Mahkemesi, 4 Nisan 2018'de açıkladığı kararında, "Anayasal düzeni ortadan kaldırmaya teşebbüs" suçundan 13 sanığın ağırlaştırılmış müebbet, 37 sanığın ise müebbet hapisle cezalandırılmasına karar verdi.

Darbecilerle çatışan Albay Ertürk'ün şehit edilmesine ilişkin dava

Darbe gecesinde "Avrupa Yakası'ndaki hedeflerin işgal edilmesinde en kilit rolü oynayacak şekilde konumlandırılan" 66. Mekanize Piyade Tugay Komutanlığında darbecilerle çatışan Piyade Kurmay Albay Sait Ertürk'ün de aralarında bulunduğu 4 kişinin şehit olmasına ilişkin 118 rütbeli sanığın yargılandığı davada 18 sanık ağırlaştırılmış müebbet, 35 sanık ise müebbet hapis cezasına çarptırıldı.

Heyet, şehit albay Sait Ertürk ve şehit polis memuru Serdar Gökbayrak'ı öldürdüğü gerekçesiyle 12 sanığa ise "kasten öldürme" suçundan ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası verdi. Şehit Servet Asmaz'ın öldürülmesinden sorumlu tutulan 5 sanık ve şehit Mehmet Güder'in öldürülmesinden sorumlu tutulan 1 sanık da ağırlaştırılmış müebbet hapisle cezalandırıldı.

TRT binası ve Taksim Meydanının işgali

Darbe girişiminde TRT'nin Harbiye'deki binasının işgal edilmesi ve sonrasında çıkan olaylarda 3 kişinin şehit olması, 50 kişinin yaralanması ile Taksim Meydanı'nın kontrol altına alınmaya çalışılması sırasında 39 kişinin yaralanmasıyla sonuçlanan olaylara ilişkin 123 sanığın yargılandığı davada 16 kişi, "Anayasal düzeni ortadan kaldırmaya teşebbüs" suçundan ağırlaştırılmış müebbet, 15 kişi ise müebbet hapisle cezalandırıldı.

Mahkeme bazı sanıklara ayrıca, TRT'nin Harbiye'deki binasının işgali sırasında 3 kişinin şehit olmasına neden oldukları gerekçesiyle "kasten öldürme" suçundan ağırlaştırılmış müebbet, 15 sanığın da müebbet hapisle cezalandırılmasına hükmetti.

15 Temmuz darbe girişimi sırasında Harp Akademileri Komutanlığındaki faaliyetleri ile dönemin Akademi Komutanı Korgeneral Tahir Bekiroğlu'nun kaçırılarak cezaevine konulmasına ilişkin, 126 sanığın yargılandığı davada da karar açıklandı.

Mahkeme, 35 sanığın ağırlaştırılmış müebbet, 67 sanığın da müebbet hapisle cezalandırılmasına karar verdi.

15 Temmuz'da FSM Köprüsü'nün kapatılması davası

FETÖ'nün 15 Temmuz darbe girişiminde, Fatih Sultan Mehmet Köprüsü'nün (FSM) kapatılması sırasında çıkan olaylarda 3 kişinin şehit edilmesi, 49 kişinin de yaralanmasına ilişkin 13 sanık ağırlaştırılmış müebbet, 2 sanık da müebbet hapis cezası aldı.

Mahkeme, eski yarbay Adnan Uygun'a, "Kasten öldürme" suçundan da ağırlaştırılmış müebbet, "Kasten öldürmeye teşebbüs" ve 2 kişiyi "Kasten yaralama" suçlarından 810 yıl 6 ay hapis cezası verilmesine hükmetti.

AK Parti'yi işgal girişiminde müebbet hapis kararı

Darbe girişiminde, AK Parti İstanbul İl Başkanlığının işgal girişimine ilişkin 4 sanık "Anayasal düzeni ortadan kaldırmaya teşebbüs" suçundan ağırlaştırılmış müebbet, 11 sanık da müebbet hapisle cezalandırıldı.

Yargıtay tarafından kısmen bozulmasının ardından yeniden görülen davada mahkeme, 10 sanığa "anayasayı ihlal suçuna yardım" suçundan 12 yıl 6'şar ay hapis cezası vererek, tahliyelerine hükmetti.

15 Temmuz 2016'daki darbe girişiminde Acıbadem'deki Türk Telekom binası işgal edilmeye çalışılırken çıkan olaylarda, Acıbadem Mahallesi Muhtarı Mete Sertbaş dahil 6 kişinin şehit edilmesine ilişkin "Anayasayı ihlal" suçundan 7 sanık ağırlaştırılmış müebbet, 33 sanık ise müebbet hapis cezasına çarptırıldı. 6 kişinin şehit edilmesine ilişkin de bazı sanıklar "kasten öldürme" suçundan ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası aldı.

Jandarmanın İstanbul'daki darbe faaliyetleri

15 Temmuz darbe girişimine ilişkin eski İstanbul İl Jandarma Komutanı Kurmay Albay Gürcan Sercan'ın da aralarında bulunduğu 39 jandarma personelinin yargılandığı davada 11 sanık, "Anayasayı ihlal" suçundan müebbet hapisle cezalandırıldı. Mahkeme heyeti, "Anayasal düzeni ortadan kaldırmaya teşebbüse yardım etmek" suçundan 19 sanığa, 12 yıl 6 aydan 15 yıl 10 aya kadar değişen oranlarda hapis cezası verdi.

15 Temmuz darbe girişimi sırasında Tuzla Orhanlı gişeler ve Sultanbeyli mevkisinde biri polis 6 kişinin şehit edilmesi, 42 kişinin yaralanmasına ilişkin 4 subay, 178 Hava Harp Okulu öğrencisi ve 5 er olmak üzere 187 sanık hakkındaki davada da dosyalar ayrıldı.

İddianamedeki 122 sanık "Sultanbeyli'deki olaylar", 65 sanık da "Orhanlı gişeleri" davasında yargılandı. Orhanlı Gişeleri'ndeki olaylara ilişkin 6 sanığın ağırlaştırılmış müebbet, 57 sanığın ise müebbet hapisle cezalandırılmasına hükmedilirken, bazı sanıklar ayrıca "kasten öldürme" suçundan da ağırlaştırılmış müebbet aldı.

Sultanbeyli'de yaşanan olaylara ilişkin de 3 rütbeli sanık ağırlaştırılmış müebbet, 116 öğrenci müebbet hapisle cezalandırıldı.

İstanbul'daki darbe girişimine ilişkin açılan diğer davalarda da mahkemeler sanıklara ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası başta olmak üzere çeşitli oranlarda cezalar verdi.

Adil Öksüz ve Kemal Batmaz irtibatı

FETÖ'nün 15 Temmuz darbe girişimine ilişkin Hava Harp Okulu'nda görevli subayların da aralarında bulunduğu 24'ü tutuklu 43 sanığın yargılandığı dava da 4 Kasım 2019 tarihinde karar açıklandı.

Davada, "FETÖ'nün TSK imamı" Adil Öksüz'ün evinde bulunan kitapta parmak izi çıkan ve yine Akıncı'da yakalanan örgütün mahrem imamlarından Kemal Batmaz ile ankesörlü telefonla irtibatlı olan ve 15 Temmuz'da sözde atama listesinde ''İstanbul TRT Müdürü'' olarak geçen sanık eski Alay Komutanı Kurmay Albay Hüseyin Ergezen, ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına çarptırıldı.

Heyet, 7 eski subayı da ağırlaştırılmış, 6 sanığı ise müebbet hapis cezasına çarptırdı.

Heyet, 20 sanığın ise "Anayasayı ihlale yardım etme" suçundan değişik oranlarda hapis cezasına çarptırılmasına, 7 sanığın ise tüm suçlardan beraatine hükmetti.

Darbe girişiminde Sualtı Taarruz (SAT) ile Kurtarma ve Sualtı Komutanlıklarında görevli 38 askerle bu personelden sorumlu sözde Deniz Kuvvetleri yapılanmasının "mahrem imamı" konumundaki 14 sivilin de aralarında bulunduğu 52 sanığın yargılandığı davada ise eski Binbaşı Hakan Egemen "Anayasayı ihlal" suçundan ağırlaştırılmış müebbet, 7 sanık da müebbet hapis cezasına mahkum edildi.

Çekmeköy Kışlası'ndaki eylemlere ilişkin 3 sanığın yargılandığı davada da "silahlı terör örgütüne üye olmak" suçundan bir sanığın 6 yıl 3 ay, bir sanığın da 7 yıl 6 ay hapis cezasına çarptırılmasına karar verildi. Mahkeme bir sanığın da beraatine hükmetti.

Hava Harp Okulu'ndaki askeri öğrencilerin yargılandığı ikisi er 72 sanıklı davada mahkeme 3 Ocak 2020'de açıkladığı kararında, eski Hava Harp Okulu öğrencisi 70 sanığa "Anayasayı ihlal" suçundan müebbet hapis cezası verdi.

Yargıtay'dan dönen davalarda karar çıktı

15 Temmuz darbe girişimi sırasında İstanbul Sabiha Gökçen Havalimanı'nı ele geçirmeye çalışılmasına ilişkin davada Yargıtay'ın bozma kararının ardından yeniden yargılanan 24 sanık, "darbeye teşebbüse yardım" suçundan 12 yıl 6 ay ila 15 yıl arasında değişen hapis cezalarına çarptırıldı.

Yargıtay'ın 15 Temmuz darbe girişimi sırasında, Samandıra Gişeleri'nde yaşanan olaylara ilişkin 22 sanıklı davada verilen hükmü kısmen bozmasının ardından, 5 sanık 12 yıl 6 ay ile 13 yıl 4 ay arasında değişen hapis cezalarına çarptırıldı.

Yeni davalar açıldı

15 Temmuz darbe girişimine ilişkin İstanbul Anadolu Yakası'nda yer alan 2. Zırhlı Tugay Komutanlığında görevli askerlerin de aralarında bulunduğu 17'i subay, 28'i astsubay olmak üzere 94'ü tutuklu 126 asker hakkında "Anayasal düzeni ortadan kaldırmaya teşebbüs etme" suçundan ayrı ayrı ağırlaştırılmış müebbet, 2 er hakkında da "kamu malına zarar vermek" suçundan altışar yıla kadar hapis istemiyle dava açıldı. Sanıklar hakkındaki yargılama İstanbul 25. Ağır Ceza Mahkemesi'nde yapılıyor.

Çengelköy ve Kuleli'deki kalkışmayı bizzat yöneten eski albaylar Mürsel Çıkrıkçı ve Muammer Aygar hakkında 15 Temmuz Şehitler Köprüsü ve Fatih Sultan Mehmet Köprüsü'nü geçişe kapatan darbeci askerleri de doğrudan yönettikleri gerekçesiyle yeni dava açıldı.

İddianamede, iki sanığın ağırlaştırılmış müebbet hapisle cezalandırılması isteniyor.