Köse; Kurulu güç hızla artıyor

Konya Teknik Üniversitesi Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü Enerji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Faruk Köse, BBN Haber’e özel açıklamalarda bulundu. Konya şehir merkezi yakınındaki rüzgar enerji santralinin 2018 yılında kuruluma başlandığını aktaran Köse santralin kurulumunun tamamlanma süresinin iki yıl kadar sürdüğünü aktardı. Şehir merkezinin birçok yerinden görülebilen rüzgar türbinlerinin oluşturduğu santral hakkında bilgi paylaşan Köse, “T.C.Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu verilerine göre üç farklı lisans ve isim altında olup, Ankara yolu civarında olan Bağlar Rüzgar Elektrik Santrali (RES) toplam 100 MW gücünde, bir kısım türbinleri Ankara yolu, bir kısmı da Kampüs arkası Ardıçlı yakınında olan Ardıçlı RES toplam 50 MW gücünde ve İstanbul yolu civarında olan Mutlu RES ise toplam 44 MW gücündedir. 2021 yılı başı itibarı ile ili sınırları içerisinde 7 adet RES projesi lisans almış olup bunların toplam mekanik güçleri 291.8 MW, elektrik güç değerleri de 263 MW tır. Bunlardan iki adedi şehir merkezi yakınında olmak üzere 5 RES kısmen veya tamamen devreye alınmış olup toplam devreye alınan güç toplamı mekanik 152.6 MW ve elektrik güç olarak 136 MW tır. Şehir merkezi yakınında Ankara yolu üzerinde bulunan 100 MW elektrik gücüne sahip RES kurulum aşamasında olup henüz devreye alınmamıştır” dedi.

“KONYA’NIN RÜZGAR ENERJİSİ ÇOK YÜKSEK DEĞİL”

 “Konya’nın Türkiye’nin en büyük yüzölçümüne sahip il olmasının rüzgar enerjisi açısından da en büyük potansiyele sahip olacağı anlamına gelmiyor” diyen Köse, “Rüzgar enerjisi ve rüzgar türbini kurulabilecek alanlar yıllık ortalama rüzgar hızının 7 m/s ve üzeri olan bölgeler uygun görülmektedir. Türkiye’de bu hız değerine sahip alanlar da çoğunlukla kara ve deniz arasındaki sıcaklık farkları ile rüzgar enerjisi potansiyeli  en çok bölgeler Marmara ve Ege bölgelerinde olup Konya’da da belli bir kapasite mevcut olup T.C. Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı (ETKB) Rüzgar Potansiyeli Atlasına (REPA) göre 7.5 m/s ve üzeri rüzgar hızlı yerler için 1860 MW santral kurulu gücü kadardır. Bu kapasitenin 2021 yılı başına kadar ancak 292 MW’ının üretim lisansı alınmış ve 153 MW gücü de kurulup işletmeye alınabilmiştir” ifadelerini kullandı.  

“TARIMA DOĞRUDAN BİR KATKISI GÖRÜLMEMEKTEDİR”

Rüzgar Enerji Santralinin tarıma katkısını değerlendiren Köse, “REPA tarafından 1860 MW potansiyelinin belirlendiği 2007 yılından günümüze 14 yıl geçmesine rağmen lisans alınma RES oranı % 16 ve elektrik üretimine başlayan RES oranı da % 8.2 olup oldukça düşük seviyededir. Bugünkü durumu ile tarıma doğrudan bir katkısı görülmemekte olup üretilen elektrik ulusal şebekeye satılmaktadır. Tarıma doğrudan katkısının olabilmesi için tarımsal sulama birlik ve kooperatiflerinin de birleşerek veya bölgesel olarak lisanslı veya lisanssız yönetmeliklere göre devlet teşvik ve kredileri ile de desteklenerek RES kurmaları gerektiği kanaatindeyim. Bu şekilde bir uygulamaya benim de gönüllü danışmanlığım ile 2006 yılında Çumra ilçesindeki bir sulama kooperatifi başladı 2011 yılında kendi tüketimini karşılayacak şekilde bir 3 MW RES gücü için lisans aldı ancak bütün finans kuruluşları ile görüşülmesine rağmen kaynak bulamadığı için santralini kuramadı ve 2018 yılında lisansını ancak maliyetine büyük bir enerji üretim firmasına devretmek zorunda kalmıştır. Bu tür yerel bir uygulama olarak Hüyük ilçesi Ziraat odasının 2008 li yıllarda almış olduğu 500 kW RES lisanssız elektrik santrali projesi ise, Kalkınma Bakanlığı KOP idaresi ve Konya Büyükşehir  Belediyesi desteği ile 2019 yılında 2 adet 250 kW rüzgar türbini kurulumu tamamlanarak elektrik üretimine devam etmektedir” şeklinde konuştu.

“YABAN HAYATINI ETKİLEYEN BİR YANI YOK”

Santralin bir başka dikkat çeken yanının ise, yaban hayatı koruyan alanı olduğunu kaydeden Köse, ”Rüzgar santralinde bulunan türbinlerin yaban hayatını önemli derecede etkileyen herhangi bir zararları bulunmamaktadır. Türbinlerin dönen kanatlarına çarpan kuşların yaralanma veya ölme ihtimali olmaktadır. Ancak santral lisansı alınırken çevre kuruluşlarından izin alınırken kuş göç yolları üzerindeki santrallere izin verilmemekte veya kuşları uyarıcı sinyaller veren cihazlar koymaları istenmektedir. Santral çalışırken hiçbir zararlı atık ve emisyon oluşturmamakta, sadece kurulumu sırasında arazide ulaşım yolu açılması gerekmektedir” diye konuştu.

“TÜRKİYE’DE KURULU GÜÇ HIZLA ARTIYOR”

Türkiye'de hali hazırda rüzgar enerjisinin durumu hakkında da konuşan Köse, “Türkiye’nin rüzgar enerjisi kurulu gücü henüz İngiltere’nin ki kadar değil, ama bizde de kurulu güç son yıllarda hızla artıyor ve 2020 sonunda da 10.000 MW a ulaştığı belirtilmektedir. Türkiye’nin tek başına rüzgar olmasa da Hidroelektrik, rüzgar, güneş ve jeotermal gibi toplam yenilenebilir enerji santrallerinden elektrik üretimi toplam elektrik üretiminin yarısı civarındadır. Ayrıca Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez 25 Kasım tarihinde rüzgar enerjisinde iki rekorun birden kırıldığını duyurdu. Türkiye rüzgar enerjisi üretiminde günlük üretim rekoru kırılırken, ilk defa rüzgardan üretilen günlük elektrik kendisinden 2 kattan daha büyük kurulu gücü olan hidroelektrik ve diğer tüm yenilenebilir kaynakların toplamını geçmiştir. Açıklamaya göre, 153 bin 35 MWh ile rüzgardan en yüksek günlük elektrik üretim miktarına ulaşılmıştır” şeklinde konuştu.

“TÜRBİNLERİN GELİŞTİRİLMESİ İLE VERİM ARTACAK”

Türkiye’nin rüzgar santrali kurulu güç kapasitesi hakkında da bilgi veren Köse şu şekilde konuştu; “83,000 MW ve üretim değeri de 166 Milyar kWh/yıl olarak belirlenmiş olup bu değerin zamanla daha düşük rüzgar hızlarında da istenilen verimde elektrik üreten türbinlerin geliştirilmesi ile daha da artacağını tahmin etmekteyim. Bu üretim değeriyle dahi sadece rüzgardan üretilen elektrik Türkiye’nin günümüzdeki elektrik ihtiyacının %60 kadarını karşılayacağı görülmektedir. Konya bölgesinin ETKB tarafından belirlenen kapasitesi olan 1860 MW kapasite değerinin üzerine çıkabileceğini 2000-2007 yılları arasında Kampüs bölgesinde yapmış olduğum üniversitemiz destekli iki proje ile rüzgar enerjisi potansiyel ölçümleriyle belirlemiş bulunmaktayım. Kampüs rüzgar ölçüm verileri ve REPA harita verileri kullanılarak uygun yerlerin gösterildiği haritaya göre Konya ili sınırlarına 4000 MW Rüzgar Elektrik Santrali (RES) kurulabileceği belirlenmiş olup bu değer 2019 yılı Türkiye toplam RES kurulu gücünün yarısıdır. Daha detaylı bir araştırma ile bunun iki katı değerlerine çıkabileceğini tahmin etmekteyim.”

“TOPLAM KURULU GÜÇ 194 MW”

Konya’da Ankara ve İstanbul yolu civarında bulunan 3 adet farklı santrallerin toplam kurulu gücünün 194 MW olduğu bilgisini paylaşan Köse, “2021 başı itibarı ile 94 MW elektrik kurulu güç kısmı devreye alınmış ve şebekeye elektrik vermeye başlamış olup, bölge rüzgar şartları ve bölgenin ortalama % 35 kapasite faktörü (verimlilik) değerlerine göre yıllık toplam 288 milyon 204 bin kWh (288,204,000 kWh/yıl) elektrik üretmektedir. Bu üretim ile daire başına 2000 ila 3000 kWh yıllık tüketim için ortalama 120,000 (120 bin) ailenin yıllık elektrik enerjisi ihtiyacı karşılanabilecektir” dedi.

“1,5 İLA 3 YIL ARASI SÜREBİLMEKTEDİR”

“Bir santral kurulumunda lisans ve izinler konusunda ne kadar zamana ihtiyaç var?” şeklindeki sorumuzu yanıtlayan Köse, “Rüzgar santrallerinin bölgede ölçüm yapılması, ön lisans başvurusu yapılması, ön lisans ve lisans alınması, türbin tedariklerinin yapılması ve santralin kurulması gibi aşamaları vardır. Bu süreler yönetmelik ve mevzutlarda zamanla değişiklikler yapılmasına göre1,5 ila 3 yıl arası sürebilmektedir. Bu konuda EPDK internet sayfasından ilgili mevzuat ve bilgiler edinilebilir” diye konuştu.

“ÖNEMLİ KATKILAR SAĞLAYACAKTIR”

Dünyada ve Avrupa'da rüzgar enerjisi kullanımı her geçen gün arttığını kaydeden Köse, “Konya gerek kurulumları devam eden rüzgar santralleri ile gerekse Karapınar bölgesine kurulması planlanan Güneş Enerjisi Santrali (GES) ve diğer lisanssız RES ve GES’ler ile yenilenebilir elektrik üretimi konusunda ilerlemektedir. Bu temiz enerji üretim santrallerinin artması çevre ve hava kirliliğinin de azalmasına önemli katkılar sağlayacaktır” dedi. Sima Güleser Polat