Ülkemiz Avrupa'da beşinci dumansız hava sahasına sahip ülke konumuna erişmiştir

Oktay, ATO Congresium'da, Bağımlılıkla Mücadele Yüksek Kurulu (BMYK) bünyesinde, Türkiye'deki bağımlılık çalışmalarına dair sürecin ele alınacağı Bağımlılıkla Mücadele İl/İlçe Çalıştayları Değerlendirme Şurası'nın açılışında konuştu.

Madde ve davranış bağımlılığının, dünyada toplumların karşı karşıya kaldığı küresel sorunlardan biri haline geldiğini söyleyen Oktay, toplumsal hayatın kanayan yaralarından birinin, zararlı alışkanlıklar ve bağımlılıkların pençesinde yitip giden gençler olduğunu belirtti.

Fuat Oktay, sigara, alkol, uyuşturucu madde gibi bağımlılıkların yanında, gelişen teknolojilerin de etkisiyle dijital oyunlar ve sosyal medya bağımlılığı gibi davranışsal bağımlılıkların giderek arttığını anlattı.

Dünya Sağlık Örgütünün bağımlılık araştırmalarına göre, 15-24 yaş grubunun yaşadığı kazalar, intihar olayları ve cinayete bağlı ölümlerin dörtte üçünün sebebinin çeşitli bağımlılıklar olduğunu ifade eden Oktay, şunları kaydetti:

"Milletimizin bağımlılık eğilimlerinden korunması için geçtiğimiz 20 yılda önemli yasal düzenlemeler yapılmış, koruyucu önlemleri içeren strateji belgeleri ve eylem planları uygulamaya konmuştur. Dumansız hava sahası uygulamaları ile ülkemiz, Avrupa'da beşinci, Orta Doğu ve Orta Asya'da ise birinci dumansız hava sahasına sahip ülke konumuna erişmiştir. Buna ek olarak uyuşturucu madde kullanımına ilişkin ağırlaştırılan cezai müeyyideler ile talep, arz ve zarar azaltıcı önlemler yaygınlaştırılmıştır."

Bağımlılıkla mücadelede caydırıcı yasakların etkisinin önemli olduğunu ancak bu mücadelenin, yalnızca cezalarla yürütülemeyeceğini vurgulayan Oktay, İçişleri, Sağlık ve Milli Eğitim bakanlıkları başta olmak üzere ilgili kurumların, bağımlılığı önlemek ve ihtiyaç duyulan durumlarda gerekli tıbbi yardımı sağlamak için çalışmalar yürüttüğünü hatırlattı.

Oktay, Yeşilay'ın da bu konudaki çalışmalara desteğinin büyük olduğunu dile getirerek, "81 ilimizde kısa adı YEDAM olan Yeşilay danışmanlık merkezleri ile Yeşilay, bu mücadeledeki önemli paydaşlarımızdan olmaya devam etmektedir." dedi.

Fuat Oktay, Türkiye Bağımlılıkla Mücadele Eğitim Programı ile de Milli Eğitim Bakanlığı başta olmak üzere kamu, STK, özel sektör iş birlikleriyle her yıl yaklaşık 10 milyon öğrenciye, 3 milyon yetişkine ulaşıldığını aktardı.

İçişleri Bakanlığınca 81 il uyuşturucu risk durumu verilerine göre, yerelde çalışmaların veri bazlı yapıldığını anlatan Oktay, NARKOTİM Projesi ile uyuşturucuya kolay erişimi imkansız hale getirmeye gayret ettiklerinin altını çizdi.

Oktay, bu çalışmaların toplum tarafından bilinirliğini artırmak, yaygınlaştırmak, sunulacak yeni hizmetleri planlamak ve iş birliğini güçlendirmek için topyekun, ulusal düzeyde bir seferberlik gerektiğini vurgulayarak, tütün, alkol, uyuşturucu, sanal bağımlılık ve diğer tüm zararlı alışkanlıklarla mücadelenin, anayasal sorumluluğun gereği olduğunu söyledi.

Her il için ayrı planlama yapılacak

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın öncülüğünde, 2014'te Uyuşturucu ile Mücadele Yüksek Kurulu'nun oluşturulduğunu hatırlatan Oktay, şöyle devam etti:

"Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi'ne geçiş kapsamında gerçekleşen reformlarla Kurul, geniş bir koordinasyon yapısına ve bütüncül işleyiş etkinliğine kavuşmuştur. Bugün, bağımlılıkla mücadele çalışmalarını 12 bakanımızın da üyesi olduğu Bağımlılık ile Mücadele Yüksek Kurulu koordinasyonunda yürütüyoruz. Son Bağımlılıkla Mücadele Yüksek Kurulu toplantımızda, saha çalışmalarıyla her ilimizin bağımlılık risk kriterlerinin belirlenmesini kararlaştırmıştık. Bu çerçevede Sağlık Bakanlığımız tarafından 10 tur halinde il değerlendirme toplantıları gerçekleştirildi. Sayın bakanlarımız da ifade ettiler, 67 ilimizde valilerimizin ve 771 ilçede kaymakamlarımızın başkanlığında çalıştaylar yapıldı. Çalıştayların sonuçları, Sağlık Bakanlığımız tarafından titizlikle değerlendirilerek detaylı bir rapora dönüştürülmüş durumda. İl çalıştaylarında emeği geçen herkese teşekkür ediyorum. Bu çıktıları değerlendiren Şura vesilesiyle her ilimiz için ayrı ayrı daha somut planlamalar yapılmasının takipçisi olacağız."

Oktay, bağımlılıkla mücadelenin, devletin bütün birimlerinin yanı sıra genciyle ve yaşlısıyla topyekun kararlılıkla sürdürebileceğini kaydetti.

"Bağımlılıkla mücadelenin temeli önleme çalışmalarıdır"

Madde kullanımına ortam hazırlamaması için metruk binaları yıktıklarını ve zehir tacirlerini yakaladıklarını ancak bunun bir annenin çocuğuna aşılayacağı bağımlılık bilincinin yerini tutamayacağını belirten Oktay, şöyle konuştu:

"Biz yasa dışı bahis ve kumar sitelerini en sıkı takiple bertaraf ediyoruz. Ama bu, bir öğretmenin öğrencisini 'daha ağaç yaşken' sanal bağımlılıktan alıkoymak için yapacağı etkinlik kadar sorunu kaynağında kurutur mu? Tütün kullanımıyla mücadele için dumansız hava sahası uygulamamızı en sıkı şekilde takip ederiz, kamu spotlarımızı yayınlarız. Ama bu, bir vatandaşımızın kendi iradesiyle sigarayı bırakması kadar etkili midir? Bağımlılıkla mücadelenin temeli önleme çalışmalarıdır.

Her bir birey bağımlılık eğilimine karşı kendi sağlığına, aile yapısına ve çevreye zarar verdiğinin bilincinde olmalıdır. Dünyada her yıl 7 milyon, ülkemizde 100 bin insan tütün kullanımına bağlı hastalıklardan ölüyor. Sigara tüketimiyle 2 milyon ton paket atığı oluşuyor ve her yıl 4,5 trilyon izmarit çevreye saçılarak su ve toprağı zehirliyor. Bu acı tabloyu ancak farkındalık sahibi toplumlar değiştirebilir. Bunun için ısrarla üstüne basa basa bağımlılıkla mücadelede farkındalık, eğitim ve rehberlik diyoruz."

Oktay, bağımlılığın azı çoğu veya yenisi, eskisi olamayacağını, "Sigara kullanmıyorum, ama nargile içiyorum", "Uzun süre sanal oyun ya da sosyal medya kullanarak stres atıyorum" gibi bahanelere sığınarak ya da elektronik tütün ürünlerine geçiş yaparak bağımlılığın yıkıcı etkilerinden kurtulmanın mümkün olmadığını kaydetti.

Kamu kurum ve kuruluşlarının yanı sıra üniversiteleri, sivil toplum kuruluşlarını ve meslek birliklerini bağımlılıkla mücadele seferberliğine destek vermeye davet eden Fuat Oktay, "Bunu milletimiz, ülkemiz ve evlatlarımızın geleceği için yapmalıyız. Bağımlılık konusunda gelecekte oluşabilecek toplumsal sorunları önlemek ve mevcut sorunlara müdahalede bulunmak amacıyla paydaşlar arasında çok boyutlu mücadele anlayışını önümüzdeki yıl da yaygınlaştırmayı sürdüreceğiz." şeklinde konuştu.

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, Türkiye Büyük Millet Meclisine dün sunulan 2023 Bütçesinde, bağımlılıkla mücadele programına 4 milyar 741 milyon lira kaynak ayırdıklarını da hatırlatarak, Bağımlılık İle Mücadele İl/İlçe Çalıştayları Değerlendirme Şurası'nın çıktılarının, bu kaynağın verimli kullanılması yönünde faydalı olacağını ve toplum için risk oluşturacak her türlü bağımlılıkla mücadele etmeye devam edeceklerini söyledi.