Bebeklerin genetiğini değiştiren Çinli doktor hapishaneden çıktı

Dünyanın ilk genetiği değiştirilmiş çocuklarını yaratan Çinli biyofizikçi, üç yıl hapishanede kaldıktan sonra serbest bırakıldı.

He Jiankui, 2018’de IVF embriyolarının genetik yapısını değiştirdiği ve onları bir kadının rahmine yerleştirerek ikiz kızların doğumuna yol açtığı iddialarıyla tüm dünnada büyük şok etkisi yaratmıştı. Deneyin uluslararası düzeyde kınanmasının ardından ev hapsine alınan ve ardından da tutuklanan Jiankui, Aralık 2019’da bir çin mahkemesi tarafından araştırmacının tıbbi düzenlemeleri “kasten ihlal ettiğini” ve “insan destekli üreme tıbbına ani bir şekilde gen düzenleme teknolojisi uygulaması” nedeniyle suçlu bulunmuştu.

Ne yaşanmıştı?

He Jiankui, 2018 yılında yaptığı bir çalışmayla CRISPR teknolojisini kullanarak ikiz bebeklerin genetiğini embriyo iken değiştirdi. Nana ve Lulu isimli kız bebeklerin 2018 Ekim ayında dünyaya geldiği biliniyor. Jiankui, çalışmayı HIV virüsüne karşı bağışıklık kazandırmak amacıyla yaptığını ileri sürmüştü. Ekip, bebeklerin HIV’e karşı dirençli doğacağını umuyordu. Ancak henüz ikizlerin, HIV virüsüne karşı dirençli olup olmadığı bilinmiyor. Ekip, yedi çiftin hücrelerini kullanarak 22 embriyo geliştirmiş, 16’sı üzerinde başarıyla gen düzenlemesi yapmıştı. Bu embriyolar 11 kadına nakledilmiş ve sadece bir kadın hamile kalmıştı. İşte o kadının doğum yapması ve CRISPR bebeklerin duyulmasıyla birlikte tartışmalar da başlamıştı…

3 yıl sonra özgür

MIT Technology Review’un haberine göre, He Jiankui, 3 yılın ardından hapishaneden çıktı ve kendisine telefonla ulaşan gazetecilere “Şu anda konuşmak için uygun bir zaman değil.” diyerek yanıt verdi.

Shenzhen’deki Güney Bilim ve Teknoloji Üniversitesi’nden ekibi , kızların DNA’sını HIV enfeksiyonuna karşı dirençli olacak şekilde değiştirmek için çok yönlü genetik mühendisliği aracı olan CRISPR’yi kullandı.

Çin’de veya başka bir ülkede bilimsel araştırmalara dönmeyi planlayıp planlamadığı belli değil. Onu tanıyanlar, Rice Üniversitesi ve Stanford’da eğitim görmüş biyofizikçiyi idealist, naif ve hırslı olarak tanımladılar.

Yaşanan olaylardan önce, Nobel Ödülü alabilecek bir “HIV salgınını kontrol altına alma” yöntemi geliştirdiği düşünülüyordu.