Market fişlerinde ölümcül tehlike: 10 saniyelik temasla bulaşabiliyor

New York Üniversitesi Langone Sağlık Merkezi’nden çocuk ve çevresel sağlık uzmanı Prof. Dr. Leonardo Trasande, alışveriş sonrası verilen fişlerin büyük çoğunluğunun termal kâğıttan yapıldığını ve bu kağıtların zararlı kimyasallar içeren plastik bazlı bir kaplamaya sahip olduğunu açıkladı.

Trasande, parlak yüzeyleriyle dikkat çeken bu fişlerin, cilt yoluyla emilebilen toksik maddeler içerdiğine işaret ederek, bu kimyasalların uzun vadede kalıcı sağlık sorunlarına neden olabileceği uyarısı yaptı.

Ciddi sağlık riskleri barındırıyor

Termal kâğıtlar, üzerine yazı basmak için ısıya duyarlı özel mürekkepler kullanılarak üretiliyor.

Ancak bu yöntem, sadece düşük maliyetli değil; aynı zamanda ciddi sağlık riskleri de barındırıyor. Özellikle bisfenol-A (BPA) ve onun yerine kullanılan bisfenol-S (BPS) gibi kimyasallar, endokrin sistemini etkileyerek kalp hastalıkları, hormonal bozukluklar, kısırlık ve bazı kanser türleriyle ilişkilendiriliyor.

Avrupa Birliği, BPS’yi gıda ambalajlarında yasakladı. ABD’nin Kaliforniya eyaleti ise bu kimyasalı üreme sağlığına zararlı olarak sınıflandırdı. 2024 yılında Çevre Sağlığı Merkezi tarafından gerçekleştirilen bir araştırmada, büyük zincir mağazalardan toplanan 32 fiş incelendi ve sonuçların endişe verici boyutlara ulaştığı belirtlendi. Sadece 10 saniyelik temas, Kaliforniya yasalarına göre sağlık uyarısı gerektirecek miktarda kimyasal geçişine yol açıyor.

Fişlerin üzerindeki plastik kaplama mikro ve nano plastiklere dönüşebiliyor

T24'te yer alan habere göre, termal fişlerdeki tehlike yalnızca kimyasallarla sınırlı değil. Fişlerin üzerindeki plastik kaplama zamanla parçalanarak mikro ve nano plastiklere dönüşebiliyor. Bu parçacıklar, bilim insanları tarafından beyin, damarlar ve sindirim sistemi dahil olmak üzere birçok dokuda tespit edildi. Uzun vadede bu maddelerin kronik iltihaplanmadan kansere, kalp hastalıklarından doğurganlık sorunlarına kadar pek çok sağlık sorunu yaratabileceği öngörülüyor.

"Alışverişlerde e-fiş, SMS ya da e-posta gibi dijital alternatifler tercih edilmesi gerekiyor

Prof. Dr. Trasande’ye göre, bu riskler karşısında bireysel önlemler büyük önem taşıyor. Plastik içeren fişlerden uzak durmak ve alışverişlerde e-fiş, SMS ya da e-posta gibi dijital alternatifleri tercih etmek, maruziyeti önemli ölçüde azaltabiliyor. Ancak asıl çözümün küresel ölçekte plastik üretiminin sınırlanmasında yattığını vurgulayan uzman, plastik kullanımının kontrol altına alınması gerektiğini belirtiyor. Ekonomim