Harika kıyılarda yoksul yaşamların adası: Zanzibar

Hint Okyanusu’nun Doğu Afrika kıyısındaki Tanzanya’nın yarı özerk bölgesi Zanzibar Adası, beyaz kumsalı ve turkuaz mavisi okyanusu ile insanı kendine hayran bırakırken, eşsiz güzellikteki kıyılarda süren yoksul yaşam göze çarpıyor. İranlı göçmenler tarafından kurulan ve adını “zenciler sahili” anlamındaki Farsça “zengi bar”dan alan, Arap ve Fars toplumunun derin izler bıraktığı, Portekizli, Ummanlı ve İngilizlerin yıllarca hüküm sürdüğü Zanzibar, Tanzanya’nın en büyük ve kalabalık adası olarak dikkati çekiyor.

Yaklaşık 900 bin kişinin yaşadığı, başkenti Stone Town olan adada başlıca geçim kaynağını baharat üretimi ve balıkçılık oluşturuyor. Adanın doğu kıyısı boyunca, çoğu köyde ise deniz yosunu yetiştiriliyor. Medeniyetlere ev sahipliği yapan Zanzibar, mimari yapısı ve kültürüyle Afrika, Arap, Hint ve Avrupa medeniyetlerinin izlerini barındırıyor. Coğrafi konumu ve ticarete elverişli olması dolasıyla büyük devletlerin dikkatini çeken adanın, geçmişte bütün Doğu Afrika’da hüküm sürmüş Zanzibar Krallığı’na da ev sahipliği yaptığı biliniyor. Beyaz kumsalı ve turkuaz mavisi okyanusu ile turistlerin ilgisini çeken ada, kıyı şeridinin dışında iç kesimlerde çok farklı hayatlara şahitlik ediyor.

Kırsal kesimde yoksulluğun göze çarptığı Zanzibar’da şehir yaşantısı ise tarihi, daracık sokaklarda baharat kokuları arasında kendine has yaşam kültürüyle ilgi uyandırıyor. Rengarenk ahşap kayıkların okyanus kıyısında sıralandığı tropik adada, beyaz kumsallarda sayıları artan otellerle turizmin yıldızı parlıyor. Özellikle balayı için çiftlerin tercih noktası Zanzibar’a yaklaşık 6 kilometre uzaklıktaki Changuu Adası’nda bulunan ve 9. yüzyıldan kalma “köle pazarı” ile “köle hapishanesi” müze ve kafe olarak turistleri ağırlıyor. Köleliğin acı izlerini taşıyan Changuu Adası, dev kaplumbağaları ile de turistlerin ilgisini çekiyor.

ZANZİBAR TARİHİ

Zanzibar, Şiraz'dan gelen İranlı göçmenler tarafından kurulmuştur. Adı "zencilerin sahili" anlamındaki Farsça "zangi bar"dan gelir. 1503 - 1698 yılları arasında Portekiz hakimiyetinde kalan ada, 1698 yılında Umman Sultanlığı denetimine geçmiştir. 1840 yılında, Umman Sultanı Seyid Said bin Sultan El-Busaid sultanlığının başkentini Umman'daki Maskat'tan, adadaki Stone Town şehrine taşımıştır.

1856 yılında ölümünden sonra oğulları iktidar kavgasında düşmüşler ve 6 Nisan 1861'de Sultanlık, Zanzibar ve Umman olarak ikiye bölünmüştür. 6. oğul seyid Mecit bin Said El-Busaid (1834-1870) Zanzibar Sultanı, 3. oğul Seyid Tuvaini bin Said El-Said ise Umman Sultanı olmuştur. Ada sultanlığı, 1890 - 1963 yılları arasında Birleşik Krallık tarafından atanan vezirler ve valiler tarafından yönetilerek yarı sömürgeleşmiştir. 10 Aralık 1963 tarihinde bağımsızlık verilen ada, sultan yönetiminde anayasal krallık haline gelmiştir. Kısa süren bu dönemden sonra 12 Ocak 1964'te yönetim devrilmiş, 26 Nisan 1964 tarihinde ise özerk bölge olarak bir parçası olduğu Tanzanya'ya bağlanmıştır.