Selçuklular zamanında önemli ve parlak  bir ticaret merkezi: Altınekin

Altınekin’in tarihi oldukça eskidir. Hititler, Frigler ve Romalılara ait eserler bulunmaktadır. Altınekin’in eski adı suyu bol anlamına gelen "Zıvarık"tır. Roma devrinde Pegella adında büyük bir kent olan Altınekin en parlak dönemini Selçuklular zamanında yaşamıştır. Bu dönemde büyük bir ticaret merkezi olan ilçe, Sarnıç Hanı ve Zıvarık Hanı ile yolculara büyük hizmetler vermiştir. Bu dönemin en önemli eserlerinden biri de Ali Paşa Camii'dir.
Altınekin, Selçuklular zamanında önemli ve parlak bir ticaret merkezi idi. Fakat Altınekin arazisinin kıraç oluşu gelişmiş olan ticaretini göçlerin başlaması nedeniyle yavaş yavaş söndürdü. Cumhuriyet Döneminde genelde tüm kamu kuruluşlarıyla birlikte gelişmiş bir yerleşim merkezi iken, bu kurumlar daha sonra başka bir yere taşınmasıyla birlikte küçük bir nahiye halini almıştır. Daha sonra Altınekin 4 Temmuz 1987 gün ve 19507 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 3292 Sayılı Kanunla ilçe olmuştur. İç Anadolu bölgesinde olması nedeniyle karasal iklim kuşağı içindedir.
Altınekin'in yüzölçümüne baktığımızda 1106 km²'lik bir alanda bulunmaktadır. İlçede 645960 dekar ekilebilen alan bulunmaktadır. Bunun 442 bin 800 dekarı sulu alanları, 203 bin 160 dekarı ise kuru alanları oluşturmaktadır. Yani ilçede ekilebilen alanların % 69'u sulak alanları, % 31'i ise kurak alanları oluşturmaktadır. İlçenin ekonomik göstergesi olan ve en çok yetiştirilen tarım ürünleri buğday ve şekerpancarıdır. Son zamanlarda ayçiçeği ve fasulyede kendini göstermeye başlamıştır. İlçede küçükbaş hayvanlardan en çok koyun, büyükbaş hayvanlardan ise en çok sığır yetiştirilir. Kümes hayvancılığı ise genelde herkesin kendi ihtiyacını karşılayacağı nitelikte yapılmaktadır. 
İç Anadolu bölgesinde olması nedeniyle karasal iklim kuşağı içindedir. Ancak, Altınekin’deki karasal iklimin özellikleri İç Anadolu’nun karasal iklim tipinden çok, Doğu Anadolu’nun karasal iklim tipi ile benzerlik göstermektedir. Altınekin ile Konya arasında iklim farklılıkları vardır. Yaz ayları çok sıcak, kış ayları ise sert ve soğuk geçmektedir. Ortalama yıllık sıcaklık 10.9 derecedir. Kış aylarının büyük bir kısmında don olayı görülür. İlçede yıllık değerlere göre yağış miktarı ise, 373,5 mm’dir. Yılın ocak, şubat, mart, kasım ve aralık aylarını incelediğimiz zaman donlu gün olaylarının genelde bu aylarda yoğunlaştığı gözlenmektedir.
ALTINEKİN ZIVARIK HANI
14-15. yüzyıl eseri olup mimarı ve yaptıran kişi bilinmemektedir. Aksaray-Zalmanda-Zıvarık-Sarayönü kervan yolu üzerinde bulunmaktadır. Hana giriş, güneydoğu cephe ortasındandır. Cephelerin alt kısımları büyük kaba yonu taş, üst kısımları ise moloz taşlarla inşa edilmiştir. Taç kapının üst kısmı dışında kalan bölümleri tamamen devşirme antik malzemedir. 
Orta sahnın, özellikle kuzeydoğusunda kalan bölümü, bugünkü şekliyle karışık bir düzenleme gösterir. Fakat genel hatlarıyla, orta sahnın her iki yanında kalan bölümler, orta sahnı dik olarak, beşik tonozla örtülü yedişer sahna bölmüştür. Hanın iç mekân düzenlemesine göre yolcuların kuzeydoğu tarafta kaldıkları, hayvanların ise güneybatı tarafa bağlandıkları anlaşılmaktadır.
ALİ PAŞA CAMİİ
1854-1855 tarihleri arasında, Selçuklu döneminde yapılmıştır. Düz toprak damlı, ahşap desteklidir. Giriş kapısı: kuzeyde ve ana eksen üzerindedir. Giriş kapısının tam üstündeki Arapça kitabede: üstte fetih suretinden alınmış bir ayet, onun altında bir dua ve onun da altında caminin inşa tarihini gösteren 1855 tarihi yazılıdır. Son cemaat yeri, sekiz ahşap direğin taşıdığı sundurma şeklindedir. Tavan örtüsü cami hariminde olduğu gibi alttan kaplamalı çıtalı tavandır. Cami hariminin duvar yüzeyi, dört yönden çepeçevre dolaşan süsleme bordürleri ve yazı panolarıyla doldurulmuştur. Bu süslemeler kalemişi ve baskı teknikleriyle uygulanmış olup cami harimi oldukça zengin bir süsleme ile renklendirilmiştir. Pencere aralarında kalan boşluklar yazı ve panolarla doldurulmuştur. Üst örtünün kırma çatıya dönüştürülmesi sırasında son cemaat yeri ve minare kütlesi tek çatı altına alınarak 1949 yılında çinko ile kaplanmıştır. Güdük minare 1876 yılında Ali Paşa tarafından yaptırılmıştır. Güdük minare ile cami kütlesi arasındaki uyumsuzluk, cami ile minarenin farklı tarihlerde yapıldığını kanıtlar. Minaresi: caminin giriş cephesindeki ahşap direkli revaklı bölümün, batı ucundadır ve kesme taştan yapılmıştır. Camide iki parçalı yapraktan oluşan bir sancak bulunmaktadır. Sancak parçalarının çevresi simli püsküllerle süslenmiştir. Sancağın bir kısmı tahrip olmuştur.