1 Eylül 1939’da Almanya’nın Polonya’yı işgaliyle başlayan 2. Dünya Savaşı, kısa sürede küresel bir yangına dönüştü. Tüm dünyayı iki kutba ayıran bu büyük savaşta, ülkeler ya Mihver Devletleri’nin ya da Müttefikler’in yanında yer almaya zorlandı. Almanya, İtalya ve Japonya’nın başını çektiği Mihver Bloğu; karşı cephede ise İngiltere, Fransa, Sovyetler Birliği ve Amerika Birleşik Devletleri yer aldı.
Türkiye 2.Dünya Savaşında Denge Siyaseti İzledi
Tarafsız kalma politikası izleyen Türkiye, her iki tarafın yoğun diplomatik baskılarına rağmen savaş dışı kalmayı başardı. 1941’de Almanya’yla, 1943’te ise Müttefiklerle imzalanan dostane anlaşmalarla denge siyaseti sürdürüldü. Ancak savaşın sonlarına doğru dengeler değişti ve Türkiye, 1945 yılında Almanya’ya savaş ilan ederek sembolik de olsa Müttefikler safına geçti.
Zaman Zaman Dengeler Kaydı...
Tam da Nazi Almanyası ile Türkiye Cumhuriyeti’nin diplomatik olarak yakınlaştığı bu kritik yıllarda, Türkiye’nin 2. Dünya Savaşı’ndan kalan en ikonik yapılarından biri gün yüzüne çıktı. Ankara Kalesi’nin derinliklerinde yer alan ve savaş yıllarında inşa edilen gizli yer altı sığınağı, dönemin olası işgal veya saldırı senaryosuna karşı hazırlandı. Cumhurbaşkanı, bakanlar kurulu üyeleri ve devletin kilit noktalarındaki binlerce kişiyi barındırabilecek şekilde tasarlanan bu sığınak, Türkiye'nin savaş dönemi güvenlik politikalarının en somut miraslarından biri olarak dikkat çekti.
Ankara'nın Yeraltı Şehri Müze olacaktı Ama Projede İlerleme Herhangi Bir İlerleme Yok
Altındağ Belediyesi ile İçişleri Bakanlığı arasında imzalanan protokol kapsamında, 2023 yılında hizmete açılması planlanan Ankara Kalesi'nin altındaki gizli yer altı sığınağının müzeye dönüştürülmesi projesi, aradan geçen 2 yıla rağmen hâlâ tamamlanmadı.
Proje ile sığınağın özgün yapısı korunarak restore edilmesi ve Ankara’nın 2. Dünya Savaşı dönemine ait hafızasını yaşatacak özel bir müze olarak tarih meraklılarının ziyaretine açılması hedefleniyor. Çalışmalar tamamlandığında hem savaş dönemine ışık tutacak belgeler sergilenecek hem de başkent, yeni bir kültürel miras alanına kavuşacak.
Amaç Olası İşgallerden ve Hava Saldırılarından Korunmak
Alman mühendislik desteğiyle, Türk yetkililerin iş birliğiyle inşa edilen Ankara Kalesi’nin altındaki gizli sığınak, 2. Dünya Savaşı döneminde Türk Silahlı Kuvvetleri ve hükümetin güvenliğini sağlamak amacıyla tasarlandı. Olası bir hava saldırısı ya da işgal tehdidine karşı, devletin en üst düzey yönetiminin çalışmalarını kesintisiz sürdürebileceği şekilde planlanan bu yer altı yapısı, savaş yıllarının karanlık atmosferine karşı bir güvenlik kalkanı işlevi gördü.
Ankara'nın Yer Altı Sığınağının İçerinde Yok Yok
Ankara Kalesi’nin altındaki gizli yer altı sığınağı, sadece yapısal değil, teknik donanımıyla da dönemin şartlarına göre son derece ileri düzeydeydi. Havalandırma, ısıtma, elektrik sistemi, jeneratör ve su tesisatı gibi altyapılarla donatılan sığınakta, gaz saldırılarına karşı tam dört adet hava filtresi yer alıyordu. Olası bir elektrik kesintisine karşı iki ayrı jeneratörle yedekleme yapılmış, ayrıca içerideki yaşamı sürdürebilmek için bir tonluk su deposu inşa edilmişti.
Ankara'nın Yeraltı Sığınağı Binlerce Kişiyi Barındırabiliyor
Üç ayrı giriş kapısına sahip olan sığınak, toplamda 13 oda, 5 salon, 1 yatakhane, 1 yemekhane ve 2 tuvalet ile kapsamlı bir yerleşim planına sahip. Bu yapısıyla adeta bir yer altı karargâhı niteliği taşıyan sığınak, Hiçbir zaman aktif olarak kullanılmamış, ancak sürekli hazır halde tutulmuştur. 1963 yılında savaş tehlikesinin ortadan kalkmasının ardından Ankara Valiliğine tahsis edilmiştir.
