Kurtuluş Mücadelesine özgüven katan zafer: II. İnönü Zaferi

I.İnönü Savaşı’nda aldığı yenilgiyi hazmedemeyen Yunanlılar, yeni kuvvetlerinin de desteğiyle tekrar Garp Cephesi'ne yüklendi. İkinci İnönü Savaşı 23 Mart'tan 1 Nisan'a kadar süren çetin bir çarpışmaya sahne oldu. 31 Mart’ta başlatılan karşı taarruz ile düşmanın istila planını suya düşüren bir zafer daha kazanıldı.

YUNAN ORDUSU İKİ KOLDAN SALDIRDI

Birinci İnönü Muharebesi'nden kazanç sağlayamayan ve Türk kuvvetlerinin güçlenmesine imkân vermeden imhasını sağlamak; Eskişehir ve Afyon stratejik bölgesini ele geçirmek, Sevr Antlaşması hükümlerini zorla Millî Hükümete kabul ettirmek maksadıyla 23 Mart 1921 günü ileri harekata geçen Bursa bölgesine çekilen 3. Yunan Kolordusu ve Uşak bölgesinde bulunan 1. Yunan Kolordusu Londra Konferansı'na gitmek için hazırlanan Türk temsilcileri daha yoldayken, tüm barış kapılarını kapayıp, biri Afyonkarahisar diğeri Eskişehir istikametinde iki koldan saldırıyı başlattılar. Mirliva (Tuğgeneral) İsmet Paşa komutasındaki birlikler, karargahı Eskişehir'de olmak üzere, güneyden kuzeye 11, 24 ve 61. Piyade Tümenleri birinci hatta; 3. Piyade Tümeni ve 1. Süvari Tugayı örtme görevini müteakip ihtiyatta olacak şekilde, İnönü mevzilerinde savunma için tertiplendi.

CEPHE HATTINDA BÜYÜK SAVUNMA

Yunan birlikleri muharebenin ilk dört gününde çok başarılı olarak 24 Mart'ta Dumlupınar'ı, 27 Mart'ta da Afyon'u ele geçirdiler. Eskişehir yönünde gelişen Yunan saldırısı ise Birinci İnönü Muharebesi'nde takip edilen yoldan ilerlemekteydi. İnönü mevkiindeki çatışmalar 27 Mart sabahı başladı. Yunan ordusunun ilk günlerde etkili taarruzlar yapması üzerine bu sıkışık anda takviye olmak üzere TBMM'nde alınan karar doğrultusunda Meclis Muhafız Taburu ile birlikte Millî Savunma Bakanı Fevzi Paşa cepheye gitti. Mevzilerin savunulmasında hiç zaaf göstermeyen ve emirlerinde son derece kesin davranan Cephe Komutanı İsmet Paşa'nın başarılı karşı taarruz emriyle düşman güçleri geri çekilmek zorunda kaldılar. Yunan ordusu bu çekilişi sırasında Türk süvarilerinin ısrarlı takipleri sonucunda ağır kayıplar vermiştir. Buna karşılık Yunan ordusunun güney cephesinde yaptığı taarruz gelişme göstermiş, Afyon’u işgal eden Yunan kuvvetleri Çay-Bolvadin hattına kadar ilerlemişlerdi.

MİLLETİN MAKUS TALİHİ DEĞİŞTİ!

Ancak Yunan birlikleri 30 Mart'ta yaptıkları ikinci saldırıda da geri püskürtülünce güneyde Afyon şehrinden çekilmek durumunda kaldılar. Geri çekilen Yunan ordusuna ertesi gün Türk süvarileri tarafından Yenişehir ovasında kuvvetli bir darbe indirilmiştir. Yunanların mağlubiyeti Batı Cephesi Komutanı İsmet Paşa tarafından 1 Nisan 1921'de TBMM Başkanı Mustafa Kemal Paşa'ya telgrafla duyurulur. "Düşman, binlerce ölüsüyle doldurduğu savaş meydanını silahlarımıza bırakmıştır" diye çekilen telgrafa Mustafa Kemal Paşa cevaben "Siz orada yalnız düşmanı değil milletin makus talihini de yendiniz. İstila altındaki topraklarımızla beraber bütün vatan, bugün en ücra köşelerine kadar zaferinizi kutluyor" diye yazmıştır.

KARARLI VATAN SAVUNMASI

Millî Mücadele, özellikle onun başlangıç bölümünü meydana getiren İnönü Savaşları, denk olmayan güçler arasında geçmiştir. Fiilî olarak gerçi karşımızda Yunan ordusu bulunuyordu. Fakat bu orduyu, hemen bütün Avrupa destekliyordu. Çünkü her birinin Türk topraklarından koparacakları bir bölümde pay iddiaları vardı. Bu sebeple Yunan ordusunu destekliyorlardı. Biz ise Birinci Cihan Harbinden yenik ve perişan çıkmıştık. Ve artık elimizde kalan son vatan parçalarını savunmaya kararlıydık. Böylece ordularımız, canlarını dişlerine takmış olarak çarpışıyorlardı. Yunanlılar ise parlak bir vehmin akıntısına kapılmışlardı. Böyle kat kat üstün bir kuvvet karşısında Türk ordusu destansı zaferlere imza attı.

HALKIN MORALİ YÜKSELDİ

II. İnönü Savaşı’nda elde edilen bu zaferlerle birlikte bir taraftan halk arasında sevinç yaşanırken, diğer taraftan da halkın kendine özgüveni gelmiştir. Ayrıca, Birinci İnönü Savaş’ında olduğu gibi İkinci İnönü Savaşı’nda da savunmada kalan Türk orduları, artık karşı taarruza geçmiştirler. Aynı zamanda Türk ordusunun Birinci ve İkinci İnönü Savaşları’nı kazanması İtilaf Devletleri arasındaki görüş ayrılıklarını iyice belirgin bir hale getirmiştir. Bu savaşlardan sonra Fransa ve İtalya, İngiltere’den ayrı bağımsız bir siyaset izlemeye başlayarak, Fransa, Türkiye ile antlaşma yapmak üzere Franklin Bouillon’u Ankara’ya göndermiş, İtalyanlar da Anadolu’da işgal ettikleri topraklardan çekilmeye başlamıştır. (Onur Çelik)