"Yunus, şiirlerinde bize insan olmayı öğretir"

Prof. Dr. Bilal Kemikli, Türkiye Yazarlar Birliği (TYB) İstanbul Şubesi tarafından bu yıl 12'ncisi düzenlenen İstanbul Edebiyat Festivali'nde konuştu.  Bu yıl vefatının 700. yılı dolayısıyla Yunus Emre'ye adanan festival kapsamında gerçekleştirilen "Yunus ve Hakikat Dili" başlıklı etkinlik, birliğin sosyal medya hesaplarından yayınlandı. İsmail Sezer'in oturum yöneticiliğini üstlendiği programda konuşan Prof. Dr. Bilal Kemikli, böyle programların insana insan olmayı öğreten, insanı dönüştüren ve olgunlaştıran programlar olduğunu belirterek, "Hele Yunus'un konuşulduğu bir yerde bu değişimin dile getirilmesi elzemdir. Bugünlerde çok daha fazla ihtiyacımız var Yunus'a diye düşünüyorum. Yunus'un bütün şiirlerini, Yunus'un sözünü, Yunus'un bize kazandırdığı değerleri bugün modern insanın daha sağlıklı bir şekilde tanıması ve öğrenmesi gerekiyor." dedi.

"YUNUS, ŞİİRLERİNDE BİZE İNSAN OLMAYI ÖĞRETİR"

Prof. Dr. Kemikli, Yunus Emre'nin her şeyden önce insan olduğunu ifade ederek, "Öncelikle insan Yunus'u konuşmak lazım. Zaten Yunus şiirlerinde de bize insan olmayı öğretir. Beşerilikten insanlığa çıkan, beşeri vasıftan insan olmaya doğru tırmanan bir kimlik, bir kişilik sahibi olmamızı bize telkin eder." diye konuştu.

Yunus Emre'nin aynı zamanda bir alim olduğunu aktaran Kemikli, şunları söyledi:  "Şiirlerini okudukça, çalışmalarına baktıkça alim vasfını daha yakından görmüş oluyoruz. Yunus bir alimdir. Yunus değerli bir derviştir, sufidir. Yunus'un alimliğinin özellikle altını çizmek istiyorum. Yunus sadece kendisini hep ümmi olarak nitelendirir, miskin Yunus olarak nitelendirir. Ümmilik ve miskinlik dervişliğin en zirve noktalarıdır. Vasat değil, başlangıç değil, en zirve noktadır. Çünkü en yüksek noktaya ulaştığınızda orası rıza makamıdır. Rızaya ulaşan kişi, kanaate ulaşmış olan kişidir. Miskinden kasıt sükuna ermiş kişidir. Kalben sükuna ermiş, Allah'ın ona lütfettiği nimetlerle itminana ermiş, 'Ya Rabbi sana şükürler olsun, verdiğin nimetlerle rızıklanıyorum' diyen kişidir. Bu bir erdemdir. İnsanlığın en üst noktasıdır. Yunus bu anlamda o zirveye ulaşmış kişidir."

Prof. Dr. Kemikli, Yunus'un ümmilik sıfatına dikkati çekerek, şu değerlendirmede bulundu: "Yunus insandır, alim bir insandır. Yunus aynı zamanda derviş, sufi bir insandır. Ve Yunus, miskinliğe ulaşmış, kalben sükunete ulaşmış ve ümmilik vasfını tevarüs etmiş kişidir. Ne demek ümmilik? Bir başka ifadesiyle ümmilik anadan doğmuş gibi saf bilgiye sahip olmak demektir. Yani tecellilere mazhar olmak demektir. Bozulan, değişen, dönüşen değil, hakikat bilgisine ulaşan kişi demektir. O bilgiyle söylediği şiirlere de biz şiir demiyoruz aslında. Yunus'un bir bakıma rehberi olan Ahmet Yesevi'nin isimlendirmesiyle hikmet diyoruz. Hikmet Anadolu'ya geldiğinde adı ilahi olmuş." 

"YUNUS UFUK ŞAİRİDİR"

Yunus Emre'nin çağının insanı olarak topluma rehberlik eden bir insan olduğunu söyleyen Prof. Dr. Kemikli, şöyle devam etti: "Topluma umut veren bir şahsiyetten bahsediyoruz. Yunus'un şiirinin belki de en önemli tarafı, bunun altının çizilmesi gerekir, ufuk şairidir Yunus. Deniz feneridir. O dönemde zihnen tarumar olmuş insanların sırat-ı müstakime gitmesini, kendi gerçekliği içerisinde var oluşunu sağlamasını temin eden bir deniz feneridir. Toplumda bu tür insanlara ihtiyaç var. Deniz fenerlerine ihtiyaç var. Hayatı bir deniz olarak tasvvur edersek, bu dalgalar içerisinde meşakkat içerisinde tarumar olup dağılıyoruz. İstikameti belirleyen, kıble bilincini bize veren insanlara ihtiyaç var. İşte bunlar bilge insanlardır. Yunus bunu yapıyor." 

Prof. Dr. Bilal Kemikli, Yunus'un insanlara sürekli umut verdiğini vurgulayarak, "Yunus hep aşktan bahsediyor. Sabretmekten bahsediyor. Dünyanın geçiciliğinden bahsediyor. Öbür dünya var diyor. 'Bu dünyada sana zulmettiler, o zalimlerin üstesinden gelemiyorsun ama Allah'a iman et, öbür dünya var. Orada mutlaka hesaba çekilecekler.' diyor. Öfkeyi rahatlatıyor, insanlara psikolojik bir tedavi veriyor." ifadelerini kullandı. Yunus'un Anadolu Türkçesini "süt dişi" olarak tanımlayan Prof. Dr. Kemikli, "Yunus varlıkla konuşuyor. Bütün bir kainatla barışık bir insanlığın ortaya çıkması için ben olarak seni de tanımam, o ağacı da kuşu da tanımam, o suyu da tanımam lazım. Allah'ın bize lütfettiği nimetlerin farkına varmamız lazım. Bu dünya bir imtihan yeriyse ve bu dünyadaki bu varlıkları tanıyarak, anlamlandırarak biz kendi hakikatimize ulaşırız. Yunus da suyla konuşuyor, çiçekle konuşuyor, karıncayla konuşuyor. Küçücük bir karınca için Yunus'un bakışı çok yücedir." dedi.  (AA)