Sosyal medyada ‘çamur at izi kalsın’ açıklaması

Avukat Cem Duman, günümüzde internet haber sitelerinde ve bilhassa sosyal medya platformlarında, bir kısım gerçek veya sahte hesaplar tarafından ne yazık ki ‘çamur at izi kalsın’ mantığıyla hareket edildiğini belirterek yürürlüğe giren Dezenformasyon Yasası ile ilgili değerlendirmelerde bulundu.
Avukat Duman, “Halk arasında ‘Dezenformasyon Yasası’ olarak bilinen ‘7418 Sayılı Basın Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 18 Ekim 2022 tarihinde Resmi Gazete ’de yayımlandığını hatırlattı. İlgili kanun değişikliği ile öncelikle dinamik internet ortamında sahte hesaplar yahut gerçek hesaplar üzerinden yapılan gerçek dışı veya suç teşkil eden paylaşımların önlenmesi ve cezalandırılması hedeflendiğini anlatan Duman, "Bu kapsamda Türk Ceza Kanununa eklenen ‘Halkı Yanıltıcı Bilgiyi Alenen Yayma’ başlıklı 217/A maddesiyle; kamu barışını bozmaya elverişli şekilde ülkenin iç ve dış güvenliği, kamu düzeni ve genel sağlığı ile ilgili gerçeğe aykırı bir bilgiyi sırf halk arasında endişe, korku veya panik oluşturmak amacıyla alenen yayan kişiye bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılması düzenlenmiştir. Ayrıca ‘Halkı Yanıltıcı Bilgiyi Alenen Yayma’ suçunun örgüt kapsamında veya gerçek kimlik bilgilerinin gizlenerek işlenmesi halinde verilecek cezanın yarı oranda artırılması düzenlenmiştir” dedi.

“Bir kısım gerçek veya sahte hesaplar tarafından ne yazık ki ‘çamur at izi kalsın’ mantığıyla hareket edilmektedir”
Kanuna göre suç sayılabilecek durumlardan da bahseden Avukat Duman, “Günümüzde internet haber sitelerinde ve bilhassa sosyal medya platformlarında, bir kısım gerçek veya sahte hesaplar tarafından ne yazık ki ‘çamur at izi kalsın’ mantığıyla hareket edilmektedir. Taraf fark etmeksizin; siyasi, dini, etnik, mezhebi konularda ülkenin iç ve dış güvenliği, kamu düzeni ve genel sağlığını bozmak amacıyla birçok paylaşım yapıldığı görülmektedir. Hatta ve hatta internet ortamında yayılan bilgilerin doğru olup olmadığına dair vatandaşlar tarafından başkaca internet siteleri/sosyal medya platformları kurularak bilgilerin doğruluğu veya yanlışlığı konusunda bilgilendirmeler yapılmaktadır. İnternet ortamında yahut sosyal medya platformlarında, sıradan bir insan dahi bir anda gündem olabilmekte ve hakkında dünyanın her tarafından çeşitli yorumlar yapılmaktadır. Gündem olan kişinin mağdur olması ve yayılan bilginin gerçeğe aykırı olması halinde ise mağdur sesini duyuramamakta ve hemen herkesçe gerçek dışı bilgi ile anılmaktadır. Ceza yargılaması gerektiren konularda ise internet haber sitelerinde ve sosyal medya platformlarında Ceza Hukuku’nun temelinde yer alan ve basit anlatımla bir kişinin suç işlediği sabit oluncaya dek suçsuz kabul edilmesini temel alan masumiyet karinesi ve lekelenmeme hakkı ihlal edilmektedir. Her ne kadar vatandaşlar tarafından iş bu kanun dolayısıyla ifade özgürlüklerinin kısıtlanacağına dair endişeler duyulsa da ‘Halkı Yanıltıcı Bilgiyi Alenen Yayma’ suçunun oluşması için gerçek olmayan haber yahut bilginin; ülkenin güvenliğini, kamu düzenini ve kamu sağlığı ile ilgili olması; kamu barışını bozmaya elverişli olması ve sırf halk arasında endişe, korku veya panik oluşturmak amacıyla alenen yayılması gerekmektedir. Halk arasında endişe, korku veya panik oluşturmak amacıyla yayılmayan gerçek bir bilgi olması halinde bilgiyi yayan kişinin cezalandırılması mümkün olmayacaktır” ifadelerini kullandı.

“İnternet haber siteleri süreli yayın olarak kabul edilmiştir”
Kanununa göre internet haber sitelerindeki düzenlemelere de değinen Duman, konuyla ilgili olarak şunları söyledi:
“Ayrıca ilgili kanun ile internet haber siteleri ve çalışanları bakımından özetle; internet haber siteleri süreli yayın olarak kabul edilmiştir. İlgili şartları sağlayan ve internet haber sitelerinde çalışan kişilerin basın mensubu olabilmesinin önü açılmış, internet haber sitelerinde künye bulunması ve paylaşılan içeriğin ilk paylaşıldığı tarihin değiştirilmeyecek şekilde içerikte yer verilmesi zorunluluğu, yayınlanan içeriklerin saklanması zorunluluğu getirilmiş olup ayrıca resmi ilanların internet haber sitelerinde yayımlanmasının önü açılmıştır.”