Geleneksel Sille Giyimleri

Aya Elena Kilisesi, camileri, köprüleri ve evleri ile farklı kültürlerin bir arada yaşamasıyla ünlü 5 bin yıllık tarihi yerleşim yeri Sille, gelenekleriyle de dikkatleri üzerine çekmeyi başarmıştır. Kadim Sille kültürü ve gelenekleri arasında giyim kuşamın da önemi büyüktür.

Tarih boyunca farklı etnik yapılı ve farklı dinlere mensup insanları bir arada barındıran Sille’de, geleneksel giyim kuşam da oldukça zengindir. Sille halkının zevk, kültür, sosyo-ekonomik yapısı ve imkânları kıyafetlerine de yansımıştır. Sille kıyafetleri, özellikle “fes çevresi”, “altın kuşak” ile ün yapmıştır.

Sille kadını, evde sade ve günlük giysilerini kullanırken, gezmeye giderken kişilik (özel gün) giysilerini giyer.

İşte Konyapedia’da Emine Esirgenler tarafından kaleme alınan Geleneksel Sille Giyimleri…

SİLLE KADINININ GÜNLÜK GİYSİLERİ

Lefkayıt: Orta yaşlı kadınların dışarı çıkarken giydikleri kısa, önü açık cekettir. Mor ve yeşil renkte olur.

Şetari (çitari): Genellikle lefkayıtın altına giyilen şalvardır. Her renk ve kumaştan olabilir.

Şalvar-işlik: Rahatlığın ön planda olduğu şalvar ve işlik aynı cins kumaştan dikilir ve iç çamaşır üzerine giyilir. Şalvar, belden ayak bileklerine kadar uzanan ağsız, torba biçiminde dikilen, beli uçkurla bağlanan, sadece ayakların geçmesi için açıklığı bulunan, bol, dökümlü dondur. İşlik; şalvarın üstüne giyilir. “O” yakalı, kolları uzundur. Kol bileğinde kırmalar (pili) tasma (manşet) ile toplanır. İlik düğmeyle kapanır. Beden boyu bele kadar iner. Yandan boydan boya açık olup düğme ile kapatılan astarlı giysidir. Başa çember örtülür.

SİLLE KADINININ KİŞİLİK (ÖZEL GÜN) GİYİMLERİ

Cıbba-Cubba: Bordo, siyah veya lacivert renkli kadife kumaştan dikilir. Kol uçları, yaka kenarları ve omuzları sim işlemelidir. Ön ortasından kopçalarla kapatılır.

Frengî: Şalvar ve cepkenden oluşan iki parçalı sade giysidir. Üst kısmında siyah şeritlerle süsleme vardır. Hardal sarı, yeşil renkte kaliteli kumaştan dikilir.

Kürklü etekçe: İçe giyilen uzun elbise ve üstüne giyilen kaftana benzer ceketten oluşur. Önden açık olan ceketin kol uçları, yaka kenarları ve etek ucu kürklüdür.

Mecidiye: Silleli kayınvalidelerin oğullarının düğünlerinde giydikleri şalvar-cepkene verilen addır. Başa örtülen oyalı çemberle kıyafet tamamlanır.

Mıhlama: Etek ve bluzdan oluşur. İpekli kumaştan dikilen mıhlamanın üzeri bol işlemelidir.

Sarka: Kadife, çuha gibi kumaşlardan dikilen cepkendir. Ön bedenleri, arka ve kol üzeri işlemelidir. Önü kopçalarla kapatılır. Giyerken ön yaka kenarlarına ve kol uçlarına fistan adı verilen seyyar parçalar geçirilir.

Silah kürkü: Sevayi kumaştan dikilen cepkendir. Sarka ve cubbadan farkı işleme yerine yaka ve kol kenarlarına kürk geçirilir. Daha çok evli hanımlar tarafından giyilir.

Zıbba: Üzeri işlemeli ve üçgen biçimli kuşaktır. Mavi renkli olur. Kenarları metal bükümlü ipliklerden saçaklıdır. Zıbba astarlı olarak yapılır. Silleli hanımlar başa fes takarlar. Fesin üzerine parlak tellerle işlenmiş çevre takılarak kullanılır. Yaşlı hanımlar fesin arka kısmına oyalı çember takarlar. Genç kızlar fes kullanmaz, onlar oyalı çember kullanırlar. İşlemeli çevre yerine ipekli kumaşın etrafı mekik ya da iğne oyalarıyla süslenir. “Öbrü” diye adlandırılır, fese sarılarak kullanılır.

Silleli kadınlar takma saç da kullanmışlardır. Ailelerin ekonomik durumuna göre örgü saçların arası gerçek veya taklit altınlarla süslenmiştir. Takma saç takıldıktan sonra başa fes giyilir.

Giysilerin yaka açıklığını kapatan ek yakalara “dafk” denilmektedir. Dafkla kıyafet arasına giyilen ve kol uçlarına takılarak kullanılan ve yaka süslemesi olan fistanlar (kaytan) tamamlayıcı parçalardır.

Sille giyimlerini tamamlayan aksesuarlar arasında altın kuşak önemlidir. Kadife veya atlas kumaştan yapılan kuşağın, altın veya gümüşten büyük tokaları vardır. Sandal kuşaklar ise ipekli kumaştan olup, dikdörtgen biçiminde, kenarları saçaklı, uçları püsküllüdür. Sandal kuşak zıbbanın altındaki şalvara, arkası üçgen, önü fiyonk şeklinde bağlanır. Ayrıca sarkanın altına, koyu sarı renkli, ipekli kumaştan, kısa kenarları saçaklı kibritî kuşak kullanmışlardır.

Silleli hanımlar ayaklarına galoş kundura veya yüksek, ince topuklu ayakkabılar giyerlerdi.

SİLLE ERKEK GİYİMLERİ

Geleneksel Sille erkek giyimleri şu giysilerden oluşmaktadır:

Poşu: Siyah veya hardal renginde çizgili ipek kumaştandır. Uçları püsküllüdür. Başa geçirilip, yandan bağlanır, uçları omuzdan sarkar.

Yelek/salta/cepken: Kahverengi, yeşil, siyah, lacivert renklerde sade, yakasız ve düğmesizdir. Gömleğin üstüne giyilir.

Gömlek/işlik: Beyaz, keten kumaştandır. Önden düğmeli, hâkim yakalıdır.

Kuşak (belde): Rengi bordo ağırlıklı olup, şerit hâlinde desenleri vardır. El dokumasıdır. Uçları püsküllüdür.

Şalvar: Boyu diz altında, kadın şalvarından ağ kısmı daha dardır. Rengi cepkenle aynıdır. Beli uçkurludur. Paça kenarlarında “gaytan” denilen şerit işlenmiştir.

Sille erkekleri boyu diz kapağına kadar uzanan yün çorap üzerine çarık giyerlerdi.