Türkiye’de Suriyeli olmak dezavantaj

Şehrin göbeğinde farklı bir dünya-3

Türkiye’ye, Türk insanına, çalışma hayatına ve bizim kültürümüze giderek uyum sağlayan Suriyeliler genellikle Anadolu’da bulunmaktan mutlular. Geri dönmeyi düşünenlerin sayısı az. Ancak her şeye rağmen Türkiye’de Suriyeli olmanın her açıdan dezavantaj olduğunu ifade ediyorlar

Suriye’de yaşanan iç savaş nedeniyle 2011 yılında başlayan göç dalgası kapsamında yaklaşık 4 milyon Suriyeli sığınmacı Türkiye’ye geldi. Yoğun göç dalgasıyla ve kentlerde, sayıları hızla artan sığınmacı nüfus ile birlikte; sosyo-kültürel, mekânsal sorunlar ortaya çıkarken Suriyeli sığınmacılar ilk başta ciddi manada barınma sorunu yaşadı. Çoğu dükkandan bozma yerleri, köhne daireleri hatta yıkık viraneleri yüksek rakamlarla kiralayarak barınma meselesini çözmeye çalıştı.

AB destekli yardımlar, Türkiye’deki Sivil Toplum Kuruluşları ve hayırseverlerin destekleriyle ayakta kalmaya çalışan mülteciler iş dünyasına da önemli katkılar sağladı. İnşaatlarda ve sanayide bedensel işçilikte alternatifsiz bir pozisyona yerleşen, tarımsal sahada da etkin bir saha elamanı olan Suriyeliler adeta ne iş olsa yaptı.

Suriyelilere karşı başlangıçtaki merhametli yaklaşım zamanla onların kalıcı olarak yerleştiği düşüncesinin kanıksanması “asimilasyon”, “Türk ırkını bozmak” gibi düşünsel tehdit unsuruyla birlikte olumsuz bir tavrı doğurdu. “Suriyeliler gitsin”, “Savaşmaktan kaçanların bize faydası olmaz”, “Çok hızlı çoğalıyorlar bu yarınlar için büyük tehdit”, “Kentlerde sorun çıkarıyorlar”, “Gençleri aylak aylak geziyor” ve “Kızları taciz ediyorlar” gibi söylemlerle Suriyelilere karşı oluşan tepki hızla artıp zaman zaman da toplumsal nefrete dönüştü.

Aynı kenti ve mekânı paylaşan insanlar arasında sosyo-kültürel barışın sağlanması, çözülmesi gereken bir kentsel ve bölgesel sorun olarak varlığını sürdürürken, giderek kalıcı olan Suriyeliler de yavaş yavaş asi ve başına buyruk tavırlarından kurtulup bizim kültürümüze adapte olmaya başladı. İki ülke insanı arasındaki uyum sorunun hızla giderildiği gözlemlenirken Suriyeli göçmenler de vatandaşlık alıp Türkiye’de kalıcı olmak adına zorlu eşikleri bir bir aşmanın mücadelesini veriyor.

Konya’daki Suriyelilerle yaptığımız röportajlara bugün de kaldığımız yerden devam ediyoruz.

“OKUL MÜDÜRLERİ KÖTÜ DAVRANIYORMUŞ”

6 yıldır Konya’da yaşayan Mustafa, Türklerin muamelelerinin iyi olmadığını belirterek, “Konya’yı çok sevdik ama muamele bazen iyi bazen kötü. Küçük oğlumun gittiği okulun müdürü Suriyeliler gitsin diyormuş. Okulda iyi muamele görmediklerini söylüyorlar. Vatandaşlık alırım ama savaş biterse memleketime anında dönerim. Yemekler neredeyse bizimle aynı. Bu konuda yabancılık çekmedim” dedi.

 “SURİYE’YE GİTSEK BENİ VE OĞULLARIMI ALIRLAR”

Yaklaşık 8 senedir Konya’da yaşan İmed Muhammed, Türkiye’de Suriyeli olmanın her açıdan dezavantaj olduğunu belirtti. Türk vatandaşlığı almayı düşünmeyen İmed Muhammed, “Esad ülkenin başından gitmezse ancak o şekilde Türk vatandaşlığı alırım” dedi. Suriye’ye dönersem oğullarımı Esad alır diyen İmed Muhammed, “Benim çocuklarım var. Şimdi gidersem hepsini askere alırlar. Yaş kaç olsa olsun alıyorlar. Orada erkeklerin hepsi asker. Ben şimdi Halep’e gitsem evimde rahat oturamam. 1 araba dolusu asker gelir beni ve oğullarımı evden alır ve savaşa götürürler. Türkiye’de Suriyeli olmak her açıdan sıkıntı.  Okul, hastane, komşuluk sıkıntı. Her açıdan sıkıntı yaşıyoruz. Türkler, ‘gidin sizi istemiyoruz’ diyor ancak bizler de zor durumdayız. Nereye gidelim?” diye konuştu.

“DOKTOR OLUP TÜRKİYE’DE KALACAĞIM”

9 senedir Konya’da yaşayan ve Türkiye’de doktor olmayı isteyen Ahmet de Suriye’ye geri dönmek istemeyenlerden birisi. “Konya’ya alıştım ve eğimimi burada tamamlamak istiyorum” diyen Ahmet, “Türkiye’de eğitim sistemi çok güzel. Burada eğitimimi tamamlayıp doktor olmak istiyorum. Okulda öğretmenlerimiz ve arkadaşlarımız da bizlere oldukça güzel davranıyorlar. Hatta bir öğretmenim bana her konuda çok yardımcı oldu. Okul saati bittikten sonra bile eğitim vermeye devam etti. Liseyi bitirdikten sonra Türk vatandaşlığı alacağım ve doktor olmayı istiyorum. Hayallerime kavuşursam Suriye’ye geri dönmem” dedi.