SpaceX’in ABD Ulusal Keşif Ofisi (NRO) için ürettiği Starshield casus uydularının, normalde yalnızca Dünya’dan uzaya gönderilen sinyaller için tahsis edilmiş bir frekans bandında Dünya’ya doğru güçlü radyo sinyalleri yaydığı tespit edildi.
Starshield uydularının gizli ve tahsis dışı frekans kullandığı ortaya çıktı. Bu durum, şeffaflık eksikliği, uluslararası koordinasyon sorunları ve askeri mega takımyıldızların büyüyen etkileri konusunda yeni bir tartışma başlattı.
Kanadalı amatör astronom ve mühendis Scott Tilley’in keşfettiği bu durum, ABD’nin spektrum kullanımını uluslararası kurumlarla koordine etmediği ve kritik bir bandı alışılmadık biçimde kullandığı gerekçesiyle tartışma yarattı.
o 170 uydu Dünya’ya güçlü S-Band sinyalleri gönderiyor
Tilley, 2025–2110 MHz bandında Starshield takımyıldızına ait 170 uydudan güçlü ve geniş bantlı sinyaller aldığını doğruladı. Bu bandın ITU tarafından “Dünya - Uzay (uplink)” ve “Uzay → Uzay iletimleri” için ayrıldığı biliniyor. Yani Starshield’ın yaptığı uluslararası tahsislerle uyumlu değil.
Sinyallerin SNR değerleri 10–20 dB arasında ve küçük yer istasyonlarıyla bile kolayca alınabildiği belirtiliyor.
GİZLİ İZİNLİ Mİ?
Uzmanlar, ABD içinde bu kullanımın muhtemelen Ulusal Telekomünikasyon ve Bilgi İdaresi (NTIA) tarafından gizli bir kararla onaylandığını, ancak bu kararın kamuya açılmadığını söylüyor. Ancak uluslararası koordinasyon yapılmadığı için diğer ülkelerle uyumsuzluk ve ileride “zararlı müdahale” iddiaları gündeme gelebilir.
Kanada, ESA ve ITU’dan gelen açıklamalar ise herhangi bir resmi koordinasyon başvurusu yapılmadığını doğruluyor.
risk altındaki kurumlar
2025–2110 MHz bandı, NASA’nın komut ve telemetri iletişimi, NOAA’nın hava uyduları ve bazı TV yayın araçlarının haber iletim sistemleri tarafından yoğun biçimde kullanılıyor.
Bugüne kadar herhangi bir resmi parazit şikayeti yapılmadı, fakat Tilley, “Bu bandı kullanan birçok uydu operatörü, aşağıdan gelen bu sinyallerin farkında bile olmayabilir" uyarısında bulundu.
o SİNYALLERİN AMACI BİLİNMİYOR
Öte yandan uzmanlar sinyallerin amacını bilmiyor. Tilley’e göre bu sinyaller telemetri/komut amaçlı görünmüyor ve muhtemelen “operasyonel” çalışıyor.
Teorik olarak konumlama/navigasyon (PNT) amaçlı fırsatçı kullanım mümkün. Ancak NRO ve SpaceX hiçbir açıklama yapmadı.
ULUSLARARASI HUKUKTA GRİ ALAN
ITU’nun 4.4 maddesi, tahsis dışı frekans kullanımına “zararlı müdahale yaratmamak şartıyla” izin veriyor. Ancak yüzlerce uyduyla yapılan sürekli ve küresel bir aşağı yönlü yayın için koordinasyon şart.
Tilley, bu durumu “Bu artık tek bir uydunun sorunu değil; küresel etki yaratan dev bir takımyıldızdan bahsediyoruz" ifadeleriyle açıkladı.
Tilley ayrıca Çin’in Guowang takımyıldızında da benzer şekilde tahsis dışı frekanslar kullandığını, fakat Çin’in ITU’ya en azından başvuru yaptığını belirtti.
ABD resmi kurumları sessizliğini korurken, Tilley ve diğer araştırmacılar gökyüzünü ve frekans bandını izlemeye devam ediyor.
