Libya'da petrol üretiminin artması fiyatları baskılıyor

Uluslararası Petrol Ekonomisti Dr. Mamdouh Salameh, Libya'da petrol üretiminin 2011 seviyesi olan günlük 1,6 milyon varile ulaşmasının küresel petrol piyasasını etkileyeceğini belirterek, "Bu durum fiyatların varil başına 2-3 dolar düşmesine neden olabilir." dedi.

Londra merkezli ESCP Avrupa Ticaret Okulunda misafir öğretim üyesi olarak görev yapan Salameh, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Libya'nın, büyük petrol sahaları ile pompalama istasyonlarında herhangi bir kesinti olmazsa yıl sonuna kadar mevcut üretim seviyesini koruyabileceğini söyledi.

Libya'nın, petrol piyasasına tam anlamıyla geri dönüşünün iç savaşın sona ermesine ve ülkede istikrarın yeniden sağlanmasına bağlı olduğunu vurgulayan Salameh, "Bu başarılırsa, Libya'nın günlük petrol üretimini yeniden 1,6 milyon varile çıkarması 1,5 yılı bulacaktır. Ülkenin, iç savaşın petrol altyapısına verdiği zararı zamanla onarması, birçoğu 6-7 yıldır atıl durumda olan petrol sahalarını ve pompa istasyonlarını bakıma alması gerekiyor." diye konuştu.

Söz konusu üretimin OPEC+ grubunu endişelendireceğine dikkati çeken Salameh, şu değerlendirmede bulundu:

"Libya'da petrol üretiminin 2011 seviyesi olan günlük 1,6 milyon varile ulaşması küresel petrol piyasasını etkileyecek ve fiyatlar üzerinde baskı oluşturacaktır. Bu durum fiyatların varil başına 2-3 dolar düşmesine neden olabilir. Libya'nın petrol üretiminde 1 milyon varillik artış bile günlük 7,7 milyon varillik mevcut üretim kesintisini yaklaşık 800 bin varil düşürecektir. Bu durum da petrol fiyatları üzerinde baskı oluşturacaktır."

"Libya petrolünün geleceği ülkedeki tesis ve limanların güvenliğine bağlı"

Politik risk ve petrol analisti Jose Chalhoub da Libya petrolünün geleceğinin ülkedeki stratejik petrol tesisleri ve limanların güvenliğine bağlı olduğunu ifade etti.

Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını nedeniyle azalan petrol talebinin fiyatlar üzerinde baskı oluşturmaya devam ettiğini belirten Chalhoub, Libya'da üretimin günlük 1,6 milyon varillik seviyesine dönüşünün 2021'in ilk çeyreğine kadar mümkün olmadığını dile getirdi.

Chalhoub, Libya'nın OPEC+ grubunun üretim kesintisi anlaşmasından muaf olduğuna dikkati çekerek şunları kaydetti:

"Petrol piyasaları açısından ülkedeki kademeli, sağlam ve uzun vadeli bir canlanma, petrol talebindeki salgın kaynaklı daralma devam ettiği sürece, kısa ve orta vadede OPEC+ grubunun üretim kesintisi anlaşmasına hafif bir darbe anlamına gelebilir. Uzun vadede bunun uluslararası piyasalara etkisi, Libya'nın ne kadar varil pompalayıp ihraç edebileceğine ve OPEC+ grubunun bu durumu nasıl yöneteceğine bağlı olacaktır. OPEC+ grubu ya Libya'yı bu anlaşmaya dahil edecek ya da Libya kaynaklı üretim fazlasını dengelemek amacıyla daha fazla kesinti yapma kararı alacaktır."

Libya petrol endüstrisinde mevcut durum

Uluslararası petrol piyasaları salgın kaynaklı düşük petrol talebiyle mücadele ederken, Libya'da petrol üretiminin üst seviyeye taşınması piyasalarda arz fazlalığı endişesini artırarak fiyatların son 5 ayın en düşük seviyelerine gerilemesine neden oldu.

Afrika'nın en büyük petrol rezervine sahip ülkesi Libya, ülkenin doğusundaki gayrimeşru silahlı güçlerin lideri Halife Hafter'in başkenti ve ülkeyi ele geçirmek için Nisan 2019'da kalkıştığı darbenin ardından şiddet sarmalına sürüklendi.

Ekonomisinin tamamına yakını petrole dayalı olan Libya'da, hidrokarbon kaynaklarının yaklaşık yüzde 80'i Hafter milislerinin kontrolündeki doğu bölgelerinde bulunuyor.

Hafter'e bağlı milislerin, Libya hükümetine karşı petrolü koz olarak kullanarak, hükümete giden gelirleri kesmek için Petrol Hilali bölgesinde bulunan Brega, Ras Lanuf, Hariga, Zuveytine ve Sidra'daki petrol ihracat limanları ve tesislerine blokaj uygulamasının ardından Libya Ulusal Petrol Kurumu (NOC) 18 Ocak'ta limanlarda mücbir sebep ilan ettiğini duyurdu.

Bu yılın başında günlük yaklaşık 1 milyon varil ham petrol üretimi gerçekleştiren Libya'da üretim, 8 ay süren blokajın üretimi kesintiye uğratması nedeniyle günlük 100 bin varilin altına geriledi. Ancak uluslararası toplumun baskısı ve Libya'daki diyalog ortamının etkisiyle Hafter, 18 Eylül'de ülke genelindeki petrol kesintisinin sona erdiğini açıkladı.

NOC'un mücbir sebep halini kaldırmasıyla yeniden başlayan üretim, ülkedeki tüm petrol sahaları ve limanlarının aktif hale gelmesiyle günlük 800 bin varil seviyesine ulaştı.