13 haneli mahallenin kaderini değiştiren yatırım; Kardemir

Türkiye'nin ilk ağır sanayisi Karabük Demir ve Çelik Fabrikaları'nın (KARDEMİR) 84 yıl önce temellerinin atılmasıyla adının duyulduğu 13 haneli Karabük Mahallesi, aradan geçen zaman içinde 250 bin nüfuslu bir il haline geldi.  Türkiye'de, "Siyasi ve askeri zaferler ne kadar büyük olursa olsun, ekonomik zaferlerle donatılmadıkça verimli sonuç alınamaz." diyen Gazi Mustafa Kemal Atatürk önderliğinde, 1930'lu yıllarda demir ve çelik fabrikalarının kurulması için çalışma başlatıldı.

Dönemin Genelkurmay Başkanı Fevzi Çakmak'ın kurulacak fabrikaların yeri konusunda, "Düşman ordusunun top menziline düşmeyecek kadar içerlek, piyadenin ulaşamayacağı kadar kuytu, süvarinin dörtnala kalkamayacağı kadar sarp bir yerde kurulmalıdır." demesi üzerine belirlenen çeltik tarlalarının bulunduğu Safranbolu'ya bağlı Öğlebeli köyünün 13 haneli Karabük Mahallesi'nin kaderi değişti.

O yıllarda sadece yakınından geçen ve şimdilerde şehrin tam ortasında kalan bir tren istasyonuna adı verildiği için haritalarda görünen Karabük Mahallesi'nde, dönemin Başbakanı İsmet İnönü tarafından 3 Nisan 1937'de Türkiye'nin ilk ağır sanayisinin temeli atıldı.

ZONGULDAK İLİNE BAĞLI BİR İLÇE

Fabrikalarda çalışmaya gelen işçiler dolayısıyla nüfus yoğunluğunun artmaya başladığı Karabük Mahallesi'nde, 1939'da belediye teşkilatı kuruldu. 1941 yılında Safranbolu ilçesine bağlı bucak olan Karabük, 1953'te Zonguldak iline bağlı bir ilçe haline geldi. Başlangıçta yılda 150 bin ton kapasite ile kurulan KARDEMİR, 1950 ve 1960'lı yıllarda yapılan yatırımlarla büyümesini sürdürdü. Ülkenin dört bir köşesindeki tersane, liman, baraj, petrokimya tesisi, köprü, spor salonu ve endüstriyel tesislerin proje, imalat ve montajını gerçekleştiren Karabük Demir ve Çelik Fabrikaları, bugün ülkenin en büyük kuruluşları arasında yer alan ERDEMİR ve İSDEMİR gibi entegre demir çelik fabrikalarının da kurulmasında rol aldığı için "Fabrikalar Kuran Fabrika" unvanını aldı.

Türkiye'nin bu alanda nitelikli iş gücünün oluşmasını sağlayan ve sanayinin okulu da olan KARDEMİR, gelişim ve büyümesini 1989 yılına kadar sürdürdü.

1989'da 137 gün süren grevin ardından zor bir sürece giren ve aşırı istihdam yüküyle yüksek üretim maliyetleri karşısında her yıl zararı giderek büyüyen KARDEMİR'in, 1994'te dönemin hükümeti tarafından kapatılmasına karar verildi.

Karar üzerine Karabük'te, Çelik-İş Sendikası öncülüğünde büyük eylemler yapıldı, halk çocuklarını okula göndermedi, esnaf kepenklerini kapattı, şehre giriş çıkış sağlayan tüm ulaşım durduruldu. Ülkede büyük ses getiren bu eylemler sonunda fabrika, özelleştirilerek 1 lira gibi sembolik bir rakama yöre halkına devredildi.

TÜRKİYE'NİN 78. İLİ OLDU

Bu sırada ülkenin dört bir yanından göç alan Karabük, 6 Haziran 1995'te Çankırı'dan Ovacık ve Eskipazar ile Zonguldak'tan Safranbolu, Yenice ve Eflani ilçelerini de bünyesine alarak Türkiye'nin 78. ili oldu.  Ülkede sağlanan istikrarla piyasalara gelen güven ve yatırım iklimiyle yeniden o eski iyi günlerine dönen KARDEMİR, bugün yaklaşık 5 bin çalışanıyla ülke ekonomisine katkı sağlıyor.

250 BİN NÜFUSLU BİR ŞEHİR

3,5 milyon ton çelik üretimi hedefine hızla ilerleyen, kar elde eden ve ülkenin her yıl 450 bin ton civarında dışarıdan aldığı demir ve çelik ürünlerinin 100 bin tonunu karşılayacak olan KARDEMİR, 13 hanelik bir mahalleden bugün 250 bin nüfuslu bir şehrin de temellerini attı.  3 Nisan'ın sadece cumhuriyet kenti Karabük için değil, ülke için önemli bir gün olduğunu söyleyen Karabüklüler, "Türkiye'de gözünüzün gördüğü, elinizin ulaştığı, demir ve metalin içerisinde olduğu her yerde, her tesiste buradaki fabrikanın bir izini görüyoruz. Ya metal olarak ya da buradan giden ustalar olarak. Yani 3 Nisan Türkiye'de ağır sanayinin temelini attığımız gündür. Bizim için çok önemlidir. Bu tarih her yıl kentimizin de kuruluşu olarak kutlanır." diye konuşuyor.