Kademeli emeklilik düzenlemesi, EYT sonrası erken emeklilik bekleyen milyonlarca çalışan için gündemin ilk sırasında yer alıyor. Sigorta başlangıç tarihi belirli bir döneme denk gelen vatandaşlar, “erken emeklilik şartları”, “kademeli emeklilik tablosu” ve “emeklilik yaşı hesaplama” konularını yakından takip ediyor.
Emeklilikte Adalet istiyorlar
Emeklilikte Adalet Arayanlar Derneği (EMADDER) İzmir Şubesi öncülüğünde düzenlenen eylemde, katılımcılar Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a seslenerek 8 Eylül öncesi işe girenlerin, 9 Eylül sonrası neden ‘üvey evlat’ muamelesi gördüğünü sorguladılar. Aynı prim gününü ödeyen iki emekçi arasında sadece bir gün farkın, 17-20 yıl daha fazla çalışma gerekliliği doğurmasının adaletle bağdaşmadığını ifade ettiler. Protestodan önce grup, lokma dökerek sembolik bir eylem gerçekleştirdi. Ardından yapılan basın açıklamasında, “Kademeli emeklilik: bir talep değil, bir adalet çığlığıdır!” ifadesi vurgulandı. Katılımcılar, temel haklarının teslim edilmesi gerektiğini söylerken, işçilerin sesinin her zaman duyulması gerektiği üzerinde durdular. Açıklamada, emekçilerin yıllardır alın teriyle çalıştığı ve bu sebepten ötürü adil bir emeklilik hakkı talep ettikleri belirtildi.
Kademeli Emeklilik Sistemi Nedir?
Kademeli emeklilik, sigorta başlangıç tarihine göre emeklilik yaşını ve prim gün sayısını aşamalı olarak belirleyen bir geçiş modelidir. Özellikle 1999 sonrası sigortalı olan ve EYT kapsamına giremeyen çalışanlar için geliştirilmiştir. Bu sistemde: Emeklilik yaşı ve prim gün sayısı sigorta giriş yılına göre kademeli olarak artar. Çalışanların mağduriyeti azaltılır ve emeklilik planlamasında öngörülebilirlik sağlanır. Çalışma hayatında adil geçiş hedeflenir. Örneğin, 2000 yılında sigortalı olan bir kadın 43 yaşında ve 6.250 prim günüyle, 2008 yılında sigortalı olan bir erkek ise 50 yaşında ve 6.850 prim günüyle emekli olabilir.
Erken emeklilik hakkı, sigorta başlangıç tarihi, prim gün sayısı, sigortalılık süresi ve özel durumlara göre değişir. İşte kapsam dahilinde olan gruplar: EYT’liler (1999 öncesi sigorta girişi), Kadın: 20 yıl sigortalılık + 5.000 prim günü, Erkek: 25 yıl sigortalılık + 5.975 prim günü, Engelliler %60 ve üzeri: 15 yıl + 3.960 gün, %50–59: 16 yıl + 4.320 gün, %40–49: 18 yıl + 4.680 gün, Malulen emeklilik hakkı olanlar: En az %60 iş gücü kaybı olanlar: 10 yıl + 1.800 prim günü, Ağır ve riskli işlerde çalışanlar: Maden işçileri, basın çalışanları, askeri personel vb. fiili hizmet süresi zammı alır, Doğum ve askerlik borçlanması yapanlar: Kadın: doğum başına 2 yıl (en fazla 6 yıl), Erkek: askerlik süresi kadar borçlanma
