Uluslararası Kooperatifler Günü dolayısıyla Bakanlık verilerinden yaptığı derlemelere göre, ilk kez 1923 yılında Uluslararası Kooperatifler Birliği (ICA) tarafından düzenlenen gün, her yıl temmuz ayının ilk cumartesi günü kutlanıyor.
Kooperatifler Kanunu'na göre, kooperatiflerin, kuruluş ve ana sözleşme değişiklikleri işlemleri için Bakanlıktan izin alması gerekiyor. Bu kapsamda, Bakanlık tarafından 2022 yılında 109 kooperatif kuruluş izni, 530 kooperatif ana sözleşme değişiklik izni işlemi gerçekleştirildi ve işlemler Kooperatif Bilgi Sistemi'ne (KOOPBİS) kaydedildi.
KOOPBİS, 81 ticaret il müdürlüğü, kooperatifler ve üst kuruluşları ile merkez teşkilatı tarafından kooperatifçilik hizmetlerinden bazılarının elektronik ortamda sunulması ve ortak kayıtlarının takibi amacıyla oluşturuldu. Sistemle, Türkiye genelindeki tüm kooperatif ortak ve yöneticilerinin yüzde 83'ü kayıt altına alındı. Bakanlık, KOOPBİS'in yenileme ve geliştirme çalışmalarını da kısa süre önce tamamladı.
Kooperatif ve üst kuruluşlarının üretim ve istihdama katkısı olacak yatırım projelerinin desteklenmesi, faaliyetlerinde etkinlik ve verimliliğin sağlanması, teknoloji ve yeni üretim tekniklerinden yararlanmalarına katkıda bulunulması ve bireysel tasarrufların uygun kooperatif girişimcilik modelleri ile ekonomiye kazandırılması amacıyla KOOP-DES 2020 yılında hayata geçirildi.
Programla, kooperatiflerin üretim ve istihdama katkısı olacak projelerinde makine veya ekipmanla ilgili mal alımları destekleniyor.
Ortaklarının en az yüzde 90'ını kadınların oluşturduğu kooperatiflerin işletecekleri yaşlı ve engelli bakım merkezleri, çocuk kulüpleri, kreş ve gündüz bakımevlerinin demirbaş eşya niteliğindeki yatırım malı alımlarına, ürettikleri ürünlerin tanıtımı ve pazarlanmasına ilişkin sergi ve fuar katılımlarına yönelik hizmet alımlarına ve projelerine ilişkin nitelikli personel istihdamlarına destek sağlanıyor.
KOOPDES kapsamında 2020'de ilk uygulama olarak ortaklarının çoğunluğu kadınlardan oluşan ve kadın emeğini değerlendirme amacı güden 41 ilden 139 kooperatifin projelerine 14 milyon 279 bin 302 lira tutarında hibe sunuldu.
Programın ikinci yılı olan 2021'de de kadın emeğini değerlendirme amacı güden 59 ilden 145 kooperatife 14 milyon 342 bin 773 lira tutarında hibe desteği verildi.
Yapılan değerlendirmeler sonucunda 2022 yılı içerisinde de KOOP-DES kapsamında ortaklarının çoğunluğu kadınlardan oluşan ve kadın emeğini değerlendirme amacı güden 54 ilden 141 kooperatifin 144 projesine 13 milyon 669 bin 98 liralık hibe desteği sağlandı.
Böylece, programın uygulandığı 3 yılda kooperatifler 42 milyon 291 bin 173 lira hibe ile desteklendi.
Kadın kooperatiflerine eğitim
Bakanlık öncülüğünde kadın kooperatiflerine yönelik eğitimler de veriliyor. Eğitim ve bilgilendirme programları kaymakamlıklar, belediyeler, ticaret odaları, sivil toplum kuruluşları, üniversiteler ve kadın girişimcilerden gelen talepler doğrultusunda organize ediliyor.
Söz konusu eğitim ve bilgilendirme faaliyetlerinden geçen yıl çevrim içi ve yüz yüze olmak üzere Ankara, İstanbul (Tuzla), Afyon, Uşak, Kütahya, Karabük, Ankara (Polatlı), Bolu, Düzce, Bilecik, Kastamonu, Sinop, Çankırı, Adıyaman, Kahramanmaraş, Kilis, Osmaniye, Şanlıurfa, Aksaray, Konya, Karaman, Kırşehir, Siirt, Şırnak, Hakkari, Mardin, Batman, Zonguldak, Manisa, Denizli, Burdur, Isparta, Niğde, Hatay, Yalova, Mersin, Trabzon, Artvin, Rize, Bayburt ve Gümüşhane'den 1429 katılımcı istifade etti.
Öte yandan, ürün izleme faaliyetleri çerçevesinde de tarım satış kooperatifleri ve birliklerinin faaliyet konusu ürünlerinin aylık alım ve stok bilgileri hazırlandı, bu ürünlerin haftalık borsa fiyatlarına dair tablolar oluşturuldu.
