İleri yaşlılar yas tık altı bankasına, gençler ise borsa yatırım yapıyor…
EVLERDE SAKLANAN BİRİKİMLER
Kira, fatura ve düşük gelir arasında sıkışan vatandaş, tasarruf için yastık altını tercih ediyor. Araştırmalar, her iki kişiden birinin birikim yaptığını gösteriyor; ancak bu birikimlerin çoğu evlerde saklanan altına gidiyor.
ING’nin “Türkiye’nin Tasarruf Eğilimleri Araştırması” 2025 ikinci çeyrek verilerine göre, her iki kişiden biri tasarruf yapıyor. Tasarruf oranı yüzde 54’e ulaşırken, kadınlar yüzde 56,7 ile erkeklerden daha fazla birikim eğilimi gösteriyor.
Altın tahtını yine kaptırmadı
Tasarruf tercihlerinde yastık altı altın %35’lik oranla lider konumda. Bunu, evde saklanan nakit TL ve döviz %28 ile takip ediyor, böylece yastık altı birikim tercih edenlerin oranı %63’e ulaşıyor. Banka TL vadeli hesapları %21 ile sınırlı kalırken, hisse senedi ve borsa %19, altın ile değerli metal hesapları ise %18 oranında ilgi görüyor.
Gençler borsaya yöneliyor
Yastık altı birikim yapanlar 55 yaş üzeri kitlede daha fazla tespit edilirken, gençlerin yastık altı tercihleri daha düşük seviyede. 18-24 yaş grubunda olan gençler yüzde 28 oranıyla daha çok hisse senetleri ve borsayı tercih etti.
Yetersiz gelir tasarrufu erteliyor
Birikim yapanların getiri beklentileri uzun vade yerine orta vadeye yöneldi. Araştırmaya göre, katılımcıların yüzde 67’si yetersiz gelir nedeniyle tasarruf yapamadığını ifade etti. Tasarruf engelleri arasında düşük gelir, işsizlik, yüksek kira ve fatura giderleri ile artan harcamalar başı çekiyor. Katılımcıların %40’ı “elimdeki para yetmiyor” derken, yüzde 25’i “iş bulamıyorum”, yüzde 24’ü ise “elektrik, su, doğalgaz gibi faturalar çok yüksek” dedi.
Kredi kartı ve kredi borçları artıyor
Türkiye’de her iki kişiden biri borçlu çıkıyor. ING’nin araştırmasına göre, toplam örneklemde borçluluk oranı yüzde 50’nin üzerine tırmandı. Katılımcıların yüzde 51’i bir kuruma ya da kişiye borcu olduğunu belirtirken, tasarruf sahiplerinde borçluluk oranı yüzde 48, tasarruf yapamayanlarda ise yüzde 54’e yükseldi. Borçların dağılımında ilk sırayı yüzde 46 ile kredi kartı alacakları alırken, yüzde 40 ile banka kredileri ikinci sırada yer aldı.
Market alışverişlerinde zorunlu ihtiyaçlar öncelikli oldu
Araştırma, vatandaşların harcama alışkanlıklarında daralmanın devam ettiğini ortaya koyuyor. Rapora göre vatandaşlar market alışverişinde artık daha seçici davranıyor. Katılımcıların yüzde 55’i markete gittiğinde sadece zorunlu ihtiyaçlarını aldığını belirtirken, yüzde 56’sı “bir ürün almak için indirim kampanyasını bekliyorum” diyor. Zorunlu ihtiyaçlara odaklanma sosyal yaşamda da kendini gösteriyor. Katılımcıların yüzde 61’i “tiyatro, konser gibi etkinliklere para ayıramıyorum” derken, yüzde 54’ü maddi sıkıntılar nedeniyle sosyal hayatta yapmak istediklerini ertelediğini ifade ediyor.
