Çevre ve Şehircilik Bakanlığından yapılan açıklamaya göre, Türkiye'de gemi atıklarının yönetimi, Bakanlığın kontrolünde "Gemilerden Atık Alınması ve Atıkların Kontrolü Yönetmeliği" kapsamında sürdürülüyor.
Gemi atıkları, gemilerden denize karıştırılmadan, ayrı ayrı alınıyor ve atık kabul tesislerinde ayrı tanklarda depolanıyor. Atık kabul tesislerinde toplanan atıklar (sintine suyu, slaç, slop) öncelikle enerji geri kazanım amacıyla ek yakıt olarak kullanılıyor, yakıt olmayanlar nihai yakma tesislerinde bertaraf ediliyor.
Gemilerin taşıdıkları yüklerden kaynaklanan atık ve artıklar ile pis su, katı atık ve hava kirliliğini önlemeye yönelik ekipmanlardan kaynaklanan atıklar ise mevzuat çerçevesinde kıyı tesisleri tarafından toplanarak denizlerin kirletilmesinin önüne geçiliyor.
Bakanlık, "Gemilerden Atık Alınması ve Atıkların Kontrolü Yönetmeliği"nde değişikliğe gidecek. Yönetmeliği revize eden Bakanlık, taslak yönetmeliği web sayfasında görüşe açtı.
Yönetmelikle denizlerin yanında iç su yollarında, göller ve nehirlerde bulunan gemilerden kaynaklanan atıkların yönetimi de sağlanacak ve destek gemileri, sondaj faaliyetlerinin yürütülmesi amacıyla kullanılan platform, gemi ve benzeri yapılardan da atık alınabilecek.
Taslak yönetmeliğe göre atıklar, atık komisyonu kurulmadan atık kabul tesisinden çıkarılabilecek.
Takipler online ve anlık yapılacak
Yeni yönetmelikle Bakanlıkça belirlenecek esaslar dahilinde yat, tekne gibi deniz araçlarının yanında 150 groston altı petrol tankerleri ile 400 groston altındaki diğer gemilerin pis su tanklarına "Pis Su Takip Sistemi (PSTS)" takılacak.
Takipler online ve anlık olarak PSTS ile yapılacak. Kapsama giren deniz araçlarının pis su tanklarında beklenmedik bir değişim olması halinde bu deniz araçlarına yasal işlem uygulanacak.
Belirlenecek alanlarda, pis su arıtma cihazı olan gemiler, Marpol Sözleşmesi'nin Ek-IV hükümlerinde belirtilen kriterler uyarınca gerekli arıtımı yaptıktan sonra atık sularını denize boşaltabilecek.
Kurulacak özel ekiplerle gemi atıkları daha sıkı takip altına alınacak. Deniz araçlarının pis su tanklarından denize boşaltım yapılması engellenecek. Atık tankı doluluğu yüzde 80 üzeri olan gemilerin kalkışlarına izin verilmeyecek.
Taslak yönetmelikte öngörülen PSTS, ülke genelinde yer alan yaklaşık 70 bine yakın yat ve tekneyi kapsıyor. Söz konusu sistemle göller ve nehirlerde bulunan gemilere de sensör takılarak, bu noktalarda oluşan atıkların yönetimi de sağlanacak.
Denizi kirleten 203 gemiye 27 milyon 542 bin lira ceza
Türkiye'de atıkların toplanması faaliyetleri 312 kıyı tesisinde yürütülüyor.
Bu kapsamda geçen yıl, 23 bin 899 gemiden 504 bin 797 metreküp petrol ve petrol türevli atık, 37 bin 903 metreküp pis su ve 24 bin 757 metreküp katı atık alınarak, denizlerin kirletilmesinin önüne geçildi.
Bakanlık ayrıca gemilerden kaynaklanan deniz kirliliğinin önlenmesi kapsamında yetki verdiği kurum ve kuruluşlar ile geçen yıl yaptığı denetimlerde, denizi kirleten 203 gemiye toplam 27 milyon 542 bin 810 lira idari para cezası uyguladı.
