Milli mücadelenin ilk kadın mitingini Konyalı kadınlar Alaaddin Tepesi'nde gerçekleştirdi

Millî Mücadele döneminde Konya’da vatanın işgalini protesto etmek, millî bilinci canlandırmak ve istiklali korumak gayeleriyle 8 büyük miting yapıldı. Konya’daki ilk miting Yunanlıların uluslararası hukuk ve İngiltere’nin verdiği sözlere karşın İzmir’i işgal etmesi üzerine Reddi İlhak Cemiyetinin çağrısıyla gerçekleştirildi.

Kız Öğretmen Okulu'nda kadın toplantısı

Bu mitinglerden 8 Ocak 1920 tarihinde yapılan miting kadınlar tarafından planlandı ve gerçekleştirildi.

24 Aralık 1919 günü Konya Dârülmuallimât Mektebinde (Kız Öğretmen Okulu) yapılan toplantıda Sivas’ta kurulan Anadolu Kadınları Müdafaa-i Vatan Cemiyetinin Konya şubesi açılması kararlaştırıldı.

Anadolu Kadınları Müdafaa-i Vatan Cemiyeti Konya Şubesi olarak kurulan bu cemiyet Konyalı kadınların İstiklâl Harbi boyunca vatanın bağımsızlığı ve milletin istiklali için çalışmalarını koordine etti.

Konyalı kadınların işgallere ve işgalcilerin zulümlerine karşı gerçekleştirdiği protesto gösterileri, yardım faaliyetleri, İtilaf Devletleri temsilcilerine gönderilen protesto ve talep telgrafları ve beyannameleri, muharebelerde yaralanan gazilerin tedavilerinde gönüllülük çalışmaları Cemiyetin Konya Şubesi tarafından planlandı ve uygulamaya konuldu.

Milli Mücadele'nin ilk ve en etkili kadın mitingi

Konya Şubesinin çalışmalarından en etkilisi 8 Ocak 1920 Perşembe günü gerçekleştirilen organizasyondur. Anadolu Kadınları Müdafaa-i Vatan Cemiyeti Konya Şubesi 8 Ocak 1920 Perşembe günü öğle namazını müteakip günümüzde Kayalıpark mevkisi ile Şems Mahallesi arasında kalan Şerafettin Camii’nde İzmir’in işgali sırasında şehit düşenlere ithaf edilen Mevlit okutuldu.

Mevlit programına 5000 kadının katıldığı kaynaklarda ve dönem basınında yer alır. Duadan sonra Abdülhalim Çelebi Efendi’nin refikası Kevser Hanım’ın riyaset ettiği programda Konyalı kadınlar İtilaf Devletlerinin Türkiye’yi paylaşma projelerini şiddetle protesto ederek hür ve müstakil bir Türkiye istediklerini ilan ettiler.

Konya kent merkezinde gerçekleşen bu mitingin Ahmet Avanas tarafından Millî Mücadele döneminin ilk kadın mitingi olduğu tespiti yapıldı.

Konya kadınlarının cephede ve işgal altındaki vatan topraklarında şehit düşen vatan evlatları için düzenledikleri Mevlit ve mitingin yeri hususunda Selçuk Es’in anlatımından kaynaklandığını değerlendirilen bir karışıklık da söz konusudur. Selçuk Es’in anlatımını esas alan bazı çalışmalarda Alaaddin Tepesi Belediye Sinema Salonu’nda program yapıldığı yer almaktadır.

Milli mücadelede Konyalı kadınlar

Konya’da eğitim veren Dârülmuallimât’ın mensupları Millî Mücadele döneminde vatan savunmasına katıldılar. Bu katılım millî ruh ve şuurun canlı tutulmasını sağladı. Konya kadınlarının düzenlediği mitingde ve diğer etkinliklerde mektebin eğitim kadrosu ve öğrencilerin katkıları vardır.

Konyalı Kadınlardan Paris Konferansına protesto beyannamesi

Konyalı kadınların Şerafettin Cami merkezli bu etkinliği birçok açıdan dikkat çekicidir. Konya’da daha önce de kadınların Mevlit okutması elbette vaki olmuştur. Ancak vatanın ve milletin istikbalini ilgilendiren ve uluslararası boyutları olan bir meselede kadınların inisiyatif alması dikkate değerdir. Yine Konya’da bulunan İtilaf Devletleri temsilcileri aracılığıyla Paris Konferansı’na Türkiye’nin istiklâl ve hürriyetini talep eden ve işgalleri anlatan protesto beyannamesi gönderilmesi Millî Mücadele’nin kadınlar tarafından sahiplenildiğini göstermekte.

Yararlanılan Kaynak: Halil İbrahim ÇELİK*, Konyalı Kadınların Millî Mücadeleye Katkıları, Necmettin Erbakan Üniversitesi, Sosyal ve Beşerî Bilimler Fakültesi, Tarih Bölümü, Konya.

Fotoğraf: https://www.burhanettinsenli.com/