Sürücülerin canı yanıyor! Fahri müfettişler kafasına göre mi ceza yazıyor?

Trafikte belli ihlaller halinde ceza kesme yetkileri olan fahri trafik müfettişleri, özellikle polisin olmadığı yerlerde trafik denetiminin sağlanmasında ve kurallara uyulmasında katkı sağlıyor. Fahri trafik müfettişliği uygulaması 1996 yılındaki bir kanun ile yürürlüğe girdi. Emniyet Genel Müdürlüğü'nün uygulamaya koyduğu mobil aplikasyon ve internet sitesi üzerinden fahri trafik müfettişleri tarafından kural ihlali yaptığı tespit edilen aracın plakası, modeli, rengi gibi özellikleri yazılarak, tutanak tutulabiliyor.

CEZA YAZMA YETKİLERİ VAR MI?

Tutulan tutanak Trafik Denetleme Şube Müdürlüğü'ne iletiliyor. Trafiğin akışı içerisinde görülen kural ihlalleri tutanakları, Trafik Denetleme Şube Müdürlüğü'nün kontrolünün ardından trafik cezasına çevriliyor. Bilinenin aksine fahri trafik müfettişlerinin ceza yazma yetkileri yok. Sadece gördükleri kural ihlalleri hakkında tutanak tutmakla mükellefler.

KAÇ TANE FAHRİ TRAFİK MÜFETTİŞİ VAR?

Fahri Trafik Müfettişleri Derneği'nin verilerine göre Türkiye genelinde 34 bin 300 fahri müfettiş var. Fahri trafik müfettişleri her cezayı kesemiyor. Yetkileri; kırmızı ışıkta geçiş, emniyet kemeri takmama, araç kullanırken telefonla görüşme, kaldırıma park ve emniyet şeridi ihlali gibi durumlarla sınırlı.

KİMLER FAHRİ TRAFİK MÜFETTİŞİ OLABİLİR?

Fahri trafik müfettişleri 40 yaşını geçmiş, yüksek tahsilli, en az 15 yıldır ehliyet sahibi insanlar arasından seçiliyor. Bu vasıfları taşıyıp gönüllü olanlar Trafik Denetleme Müdürlükleri'ne başvuruyor. Sonra bu listeler İçişleri Bakanlığı'na gidiyor. Buradaki onaydan sonra valiliklere ve ardından emniyet müdürlüklerine iletiliyor.

Fahri trafik müfettişleri, trafikte gördükleri ihlalleri tespit ederek Trafik Denetleme Şube Müdürlüğü'ne bildirirler. Tamamen gönüllülük esasına dayalı bir kamu hizmetini yerine getiren fahri trafik müfettişi olmak için en az kırk yaşında olmak, üniversite mezunu olmak, en az 10 yıllık ehliyet sahibi olmak ve son 5 sene içerisinde herhangi bir asli kusurlu trafik kazasına karışmamış olmak gerekiyor. Müfettişliğe seçildikten sonra aşağı yukarı bir haftalık eğitime tabi tutuluyorlar. Eğitimde kural ihlalleri ilgili ve trafiğin genel uygulamaları ile ilgili çeşitli bilgiler veriliyor.

SÜRÜCÜYLE MUHATAP OLABİLİRLER Mİ?

Fahri Trafik Müfettişlerine polisin yaptığı gibi birebir aracı durdurup sürücüyle muhatap olmak, bununla ilgili ceza uygulamasına gitme yolu kapalı. Fahri trafik müfettişleri tamamen sürücüsü tespit edilemeyen araçlara plaka üzerinden ceza tutanağı düzenleyebiliyorlar. En çok kesilen cezalardan bir tanesi ise kırmızı ışıkta geçmek. Telefonla konuşmak emniyet kemeri takmamak, emniyet şeridine girmek gibi kural ihlalleri de kesilen cezalar arasında. Fahri trafik müfettişinin kestiği cezalarda yıllardır tartışılan bir konu var. Mahkemeler de bu konuda yanılgıya düşüyor. Herhangi bir video veya fotoğraf çekimi yasak. Son zamanlarda mahkemeler, fotoğraf olmadığından bu cezaların iptali yoluna gidiyorlar

FAHRİ TRAFİK MÜFETTİŞLERİ ÜCRET ALIYOR MU?

Fahri Trafik Müfettişleri Derneğinden yapılan açıklamaya göre fahri trafik müfettişleri yaptıkları hizmet karşılığında bir ücret almıyor. Trafiğin düzenlenmesine katkı sağlıyorlar.

ŞAHSİ KİN NEDENİYLE CEZA MI YAZIYORLAR?

"Fahri müfettişlerin şahsi olarak sorun yaşadıkları kişilere de ceza kestiği" iddiasına da değinen dernek yetkileri, "Zaman zaman bu tür şikayetler geliyor. Biri husumet yaşadığı kişiye, kendi yerine park ettiği için ceza kesmiş. Adam gidip şikayet edince cezayı kesen kişinin komşusu olduğu anlaşılınca görevine son verildi. Emniyet ise o kişi hakkında suç duyurusunda bulundu. Ancak bunlar istisnai olay" bilgisini paylaştı.