Türkiye İsrail'i tanıyan ilk Müslüman yoğunluklu ülke olarak tarihe geçmişti. Yine Türkiye Filistin devletini de tanıdı. Günümüzde ise batı Filistin Devleti'ni tanımaya konusu yüksek sesle ifade etmeye başladı. Bu gerçekleşebilir mi?
TÜRKİYE İSRAİL'İ TANIYAN İLK MÜSLÜMAN YOĞUNLUKLU OLDU
Türkiye ile İsrail arasındaki ilişkilerin geçmişi uzun yıllara dayanmakta. Bu zaman zarfında, ilişkilerde zaman zaman yaşanan sorunlara rağmen, İsrail’le diplomatik ilişkilerimiz hiçbir zaman kesilmemişti.
İki ülke arasında ülkemizin İsrail’i tanıdığı 28 Mart 1949 tarihini takiben, Türkiye’nin İsrail nezdindeki ilk diplomatik temsilciliği 7 Ocak 1950’de resmen açıldı.
MAVİ MARMARA KIRILMASI
“Mavi Marmara” olayı sonrasında, İsrail’in iki ülke ilişkilerinin yeniden normalleşmesi için ülkemizce talep edilen koşulların karşılanması yönünde attığı adımlar sonucunda, 26 Haziran 2016 tarihinde ikili ilişkilerin tekrar normale döndürülmesine yönelik mutabakata varıldı. İlişkiler o mutabakat üzerinden sürdürülüyor.
TÜRİKYE FİLİSTİN'İ NE ZAMAN TANIDI?
Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) ile 1975 yılından itibaren resmi ilişkilerini sürdüren Türkiye, 15 Kasım 1988’de sürgünde ilan edilen Filistin Devleti’ni ilk gün tanıyan ülkeler arasında yer aldı.
FİLİSTİN DEVLETİ'Nİ TANIYANLAR VE TANIMAYANLAR
Bugün, Birleşmiş Milletler'e (BM) üye 193 ülkeden 148'i Filistin'i devlet olarak tanıyor. Bunların arasında BM'deki 22 üyeli Arap Grubu, 57 ülkeli İslam İşbirliği Teşkilatı ve 120 üyeli Bağlantısızlar Hareketi de bulunuyor.
40'ın üzerinde ülke ise Filistin'i devlet olarak tanımıyor. Bunlar arasında ABD, İngiltere, Almanya, Fransa, Kanada, Avustralya, Hollanda, İtalya, Portekiz, Finlandiya, Danimarka, İsviçre, Belçika, Yunanistan, Japonya, Güney Kore, Myanmar, Eritre, Tayvan, Yeni Zelanda, Panama, Kamerun gibi ülkeler var.
Avustralya Mayıs 2024'te yaptığı açıklamada, "iki devletli çözüme ön ayak olmak üzere" Filistin'i devlet olarak tanıyabileceğini bildirmişti.
İspanya, Norveç ve İrlanda aynı dönemde Filistin'i devlet olarak tanıdıklarını duyurdu.
Böylece Birleşmiş Milletler'e üye 193 ülke arasında Filistin'i devlet olarak tanıyanların sayısı Fransa'nın da katılımıyla 149'a yükselecek. İngiltere de katılırsa bu sayı 150 olacak.
HANGİ ÜLKELER FİLİSTİN DEVLETİ'Nİ TANIMAYA HAZIRLANIYOR?
Filistin'i bir devlet olarak tanımayan ülkeler, bu tutumları genellikle "İsrail'le müzakere sonucu varılmış bir anlaşmanın olmamasıyla" açıklıyor.
İngiltere Başbakanı Keir Starmer, İsrail'in bazı taleplerini yerine getirmemesi durumunda Eylül ayındaki Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nda Filistin'i devlet olarak tanıyacaklarını söyledi.
Filistin'i bir devlet olarak tanımaya karar veren ülkeler, bu adımın İsrail ile Filistinliler arasında barış görüşmelerinin gelişmesine yardımcı olacağını söylüyor.
İsrail, Filistin'in bir devlet olarak tanınmasına kesin olarak karşı duruyor ve böyle bir devletin "İsrail'in varlığına tehdit olacağını" iddia ediyor.
Filistin’i devlet olarak tanımak sembolik bir jest olarak görülse de sınırların nasıl ve başkentin nerede olacağı gibi özellikle psikolojik olmak üzere BM'de temsil gibi bazı somut açıları da bulunabilecek.
