Enflasyon ve büyüme rakamlarında büyük dalgalanmaların seyrettiği dönemlerde SSK ve Bağ-Kur’dan emeklilik başvurusunda bulunulan tarih son derece önemli
EMEKLİLER ARASINDA FARKLAR OLUYOR
İçinde bulunulan yıl veya takip eden yılda yapılacak emeklilik müracaatına göre aynı dönemlerde ve aynı süre ve kazançlar üzerinden şartlara sahip olan emekliler arasında bile kalıcı farklara neden olabilmektedir.
Bunun en bariz canlı örneğini 2025 yılında yaşandı. 2024 yılında emekli olanlar yılbaşından sonra emekli olanlara göre yüzde 30’lara varan avantajlar elde etti.
Bu farkın büyüklüğü emekli olan kişi özelinde de değişiyor.
Bu sene yine büyük fark olacak mı?
KARMA SİSTEMLE KARMAKARIŞIK EMEKLİLİK SİSTEMİ İNSANLARI AYIRIYOR
Emekli Sandığına tabi olanların emeklilik maaşlarının hesabı Emekli Sandığı Kanuna göre yapılmakta. Hesap şekli oldukça basit ve sade. Bu sandığa tabi olan memurların endişe etmelerine mahal bulunmuyor.
2025 -2026 yılları arasında yaşanabilecek fark bunları etkilememekte. Sadece ilk defa 5510 sayılı Kanuna tabi olarak çalışmaya başlayan memurları etkileniyor.
Emeklilik maaşının hesabı sigortalılık sürelerin geçtiği döneme göre yapılmakta.
Buna göre;
Özel sektörde çalışanlar için 31/12/1999, kamu sektöründe çalışanlar için ise 14/1/2000 (dâhil) ve öncesinde tahsis talebinde bulunan veya ölen sigortalıların aylıkları eski SSK (506 sayılı) Kanunda öngörülen gösterge sistemine göre,
2000 öncesi hizmetleri bulunup 2000 ile 2008/Ekim (özel sektör için 30/9/2008, kamu sektörü için 14/10/2008) öncesi tahsis talebinde bulunan veya ölenlerin aylıkları gösterge ve İşsizlik Sigortası (4447 s.) Kanunuyla getirilen sistem olmak üzere ikili karma sisteme,
Sigortalılık başlangıç tarihi 2000 yılından sonra olup 2000 ila 2008/Ekim (özel sektör için 30/9/2008, kamu sektörü için 14/10/2008) öncesi tahsis talebinde bulunan veya ölenlerin aylıkları sadece 4447 sayılı Kanun’la getirilen sisteme,
Sigortalılığı 2008/Ekim (dâhil) ve bundan sonraki bir tarihte başlayanların aylıkları kanunla getirilen yeni sisteme,
2000 sonrası hizmetleri bulunup 2008/Ekim (özel sektör için 1/10/2008, kamu sektörü için 15/10/2008) sonrası tahsis talebinde bulunan veya ölenlerin aylıkları 4447 ve Kanunla getirilen ikili karma sisteme,
2000 öncesi hizmetleri bulunup 2008/Ekim (özel sektör için 1/10/2008, kamu sektörü için 15/10/2008) sonrası tahsis talebinde bulunan veya ölenlerin aylıkları gösterge, 4447 ve Kanunla getirilen üçlü karma sisteme, göre hesaplanıyor.
KARMA SİSTEMİN ÖNEMİ
Uzmanlara göre normalde son derece basit bir şekilde hesaplanması gereken emekli aylıkları, yapılan son değişiklik ve oynamalarla içinde çıkılmayacak kadar karmakarışık hâle getirildi.
Bu açıdan karma sistemde sigortalılık süresinin geçtiği dönem özelikle ABO açısından son derece önemlidir.
NE ZAMAN EMEKLİ OLAYIM, BU SENE Mİ YILBAŞINDA MI EMEKLİLİK AVANTAJLI?
Uzmanlara göre bu sorunun cevabı önemli ölçüde 2025 yılına ait TÜİK’in açıklayacağı enflasyon oranları ile GM (gelişme hızı) oranı verilerinin netleşmesine bağlı. Dolayısıyla Ağustos ve takip eden aylara ait enflasyon rakamlarını beklemek gerektiği belirtiliyor.
Diğer yandan asgari ücret üzerinde maaş alanlar ile kıdem tazminatı tavanını aşanlar için yılbaşında asgari ücret ve memur maaşlarına gelecek güncellemelerin de önemli olduğuna işaret ediliyor.
PRİM GÜNLERİ
Emeklilik planı yapan herkesin kafasında dönüp duran bir soru: Geçen sene olduğu gibi çift haneli yüzde 30’lar civarında fark olur mu? Bu yıl mı emekli olayım, yoksa 2026'yı mı bekleyeyim?
Uzmanlar vatandaşın haklı olarak bu soruyu sorduğunu ifade ediyorlar. “Keza enflasyonun dalgalı gittiği, maaş hesaplarının değişken olduğu bir dönemde bu karar çok kritik. Ömür boyu sizin ve ailenizin hayatını etkileyebilecek bir karar.” ifadelerini kullanıyorlar.
SGK mevzuatı ve emeklilik hesaplama sistemi her ne kadar karmaşık olsa da yüksek maaşa hak kazanmada özellikle SPEK yani çalışırken ne kadar yüksek ödediği prim günlerinin majör faktör olduğunun altını çiziliyor.
“2025 mi 2026 mı?” konusunda ise bu sene rahat karar verilmesi öneriliyor. “2025 yılındaki gibi yüzde 30’larda hiç kimse fark beklemesin” deniliyor. Kabaca yapılan hesaba göre hükûmetin enflasyonu hedefi tutsa da tutmasa da “çift haneli rakam” farkının olmayacağı kaydediliyor.
Uzmanlar “Lafın özü acele etmeyin. Dereyi görmeden paçaları sıvamayın” ifadelerini kullanıyorlar.
