İnternetin bir ömrü var mıydı? çevrimiçi içeriklerin büyük çoğunluğu aslında otomatik olarak üretiliyor ve internet büyük ölçüde “ölü” bir hâl almış durumda. Peki bu ne anlama geliyor?
ÖLÜ İNTERNET TEORİSİ
ChatGPT’nin geliştiricisi OpenAI’ın CEO’su Sam Altman, uzun süredir kenarda kalan ve genellikle komplo teorisi olarak görülen “ölü internet teorisi” hakkında dikkat çeken bir yorumda bulunmuştu.
Teoriye göre, çevrimiçi içeriklerin büyük çoğunluğu aslında otomatik olarak üretiliyor ve internet büyük ölçüde “ölü” bir hâl almış durumda. Daha önce bu fikri ciddiye almadığını söyleyen Altman, artık bazı şeylerin gerçek olabileceğini düşünüyor.
Önceki hafta Altman, “Ölü internet teorisine hiç ciddi bakmadım ama artık gerçekten LLM (büyük dil modeli) tarafından yönetilen çok sayıda Twitter hesabı var” diye yazmıştı.
Şimdi bazı uzmanlar internetin gerçekten de "ölmeye" çok yakın olduğunu söylemeye başladı.
ÖLÜ İNTERNETİN İLK İŞARETLERİ GÖRÜLDÜ
2024’te sosyal medya kullanıcıları, yapay zekayla üretilmiş görüntülerle karşılaşmaya başladı.
Bu içerikler, yüzeyde masum görünse de, internetin yapay içeriklerle dolduğunu ve insan üretiminin yerini botların almaya başladığını gösteren bir işaret olarak yorumlandı.
Yeni Güney Galler ve Melbourne Üniversitesi'nden Jake Renzella ve Vlada Rozova, The Conversation’da şunları yazdı:
“Bazı bu hiper-gerçekçi görseller 20 binden fazla beğeni ve yorum aldı. Ölü internet teorisinin açıklaması şu: Yapay zeka ve bot üretimi içerikler, insan üretimi içerikleri geride bırakıyor.”
Siber güvenlik firması Imperva’nın 2024 raporuna göre, internet trafiğinin neredeyse yarısı otomatik sistemler tarafından oluşturuluyor. 2021’de internet trafiğinin yüzde 42,3’ü botlardan gelirken, 2023’te bu oran yüzde 49,6’ya yükseldi. Bu hızla devam ederse, 2020’lerin sonunda botlar internet trafiğinin çoğunluğunu oluşturacak.
Ayrıca, Pew Research Center’ın araştırması, 2013’te oluşturulmuş insan yapımı web sayfalarının yüzde 38’inin artık bulunmadığını, yani “link rotası” nedeniyle kaybolduğunu ortaya koyuyor.
Popular Mechanics'e göre bu gelişmeler, internetin artık “insanlar tarafından ama insanlar için” olmadığı sonucunu güçlendiriyor.
ÇÖKÜŞÜN BAŞLANGICI
Renzella ve Rozova, bu örnekleri esas olarak bot destekli etkileşim çiftçiliği olarak görüyor.
İnternette dikkat = gelir sisteminde, bu süreci otomatikleştirmek sadece kolay bir para kazanma yöntemi.
Eski New York Times ve Washington Post muhabiri Taylor Lorenz de algoritmik içeriklerin yükselişini internetin çöküşünün başlangıcı olarak niteliyor:
“Bence internet, ChatGPT duyurulmadan önce bile terminal durumdaydı. Yapay zeka destekli algoritmik sıralama sistemleri, interneti sonsuz, değersiz içeriklerle dolduracak zemini hazırladı.”
HABER SİTELERİ NE OLACAK?
Yapay zeka içeriklerinin kötüye kullanım potansiyeli de büyük.
NewGuard’ın Mayıs 2025 raporuna göre, binin üzerinde haber sitesi neredeyse tamamen botlar tarafından yönetiliyor. Bunlardan 167’si, Rus yerel haber sitesi kılığına girerek Ukrayna savaşıyla ilgili ciddi şekilde yanıltıcı bilgiler yayınlıyor ve içeriklerinin çoğunu yapay zeka üretimiyle oluşturuyor.
NE KADAR ÖMRÜ KALDI?
Altman, ölü internet teorisini önceden ciddiye almadığını söylese de, Twitter’da yapay zeka tarafından yönetilen hesapların sayısının arttığını kabul ediyor. Buradan çıkarılacak sonuç, kişisel mesajlaşmalar veya özel paylaşımların kaybolmayacağı; ancak kullanıcıların gerçek içerik ile otomatik içerik arasındaki farkı anlamakta daha dikkatli olması gerektiği.
Renzella ve Rozova ise bildiğimiz internetin "üç yıllık ömrü kaldığı" görüşünde:
“Düşüncelerimizi özgürce yaratıp paylaşabilme imkanı, interneti bu kadar güçlü kılmıştı. Bu bağlamda, artık bildiğimiz ve sevdiğimiz internet ‘ölü’ hale gelmiş durumda.”
