Son yıllardaki teknolojik gelişmelerin yanı sıra zincir marketlerin her alana yayılması, kurban alışkanlıklarını da değiştirdi.
HER 4 KURBANDAN 1'İ MARKETTEN SATILIYOR
Türkiye genelindeki daha önce satışların büyük bölümü kurban pazarlarında yapılıyordu. Günümüzde ise birçok vatandaş internetten veya market zincirlerinden “hazır kurban” siparişi veriyor. Araştırmalara göre dört kurbanlıktan biri marketler aracılığıyla satılıyor. Marketler de toplu alım yaptıkları için fiyatları pazara göre daha uygun tutabiliyor. Ancak bu durum tartışmaları da beraberinde getiriyor.
VAKTİNDE KESİLMELİ
Türkiye Kasaplar Besiciler Et ve Et Ürünleri Federasyonu Başkanı Osman Yardımcı, Türkiye’nin kurbanlık hayvan varlığında sıkıntı olmadığını bildirirken, talebin ekonomik nedenlerle düşük olabileceğini söyledi. Kesilen hayvanın dinimizin bildirdiği şekilde kurban olabilmesi için belirli bir vakit ve kurallara uygun kesilmesi gerektiğini belirten Yardımcı “İnsanlar, zincir marketlerin kiloyla et satar gibi sattıklarını kurban diye alıyor. Kurban sabahı saat 09.00’da insanların evine et geliyor. Bu kadar hayvanı aynı anda kesecek mezbaha yok. Dışarıdan topladıkları etleri kurban diye insanların evine gönderiyorlar. Burada büyük bir rant var. Kurbanın kellesi, derisi, ciğeri, işkembesi yok. Ticaret Bakanlığını göreve davet ediyoruz. Dinimize göre gününden önce kesilen hayvan kurban değildir. Biz kimsenin ticaretine mâni olmuyoruz ama Kurban bizim dinî vecibemizdir” dedi.
DİYANET ''ALO FETVA'' DEVREDE
Diyanet İşleri Başkanlığı Fetva Birimi yaptığı açıklamada “Bazı zincir marketler, ellerindeki mevcut et stoklarından ya da Kurban Bayramı’nda yoğunluk yaşamamak için önceden kesim yaparak insanlara et ulaştırmaya çalışıyor. Vatandaşlarımız aradığında özellikle zincir marketler hususunda daha hassas davranmalarını söylüyoruz. Ayrıca kredi kartları veya sadakat kartlardaki para puanları da kullanarak satış yapılabiliyor. Kurumların ya da şirketlerin ellerindeki hazır ürünü satmaları kurban değil ticarettir” ifadeleri kullanıldı.
EVE GELEN ETLER MEMNUN EDİYOR MU?
Marketler aracılığıyla kestirilip paketli şekilde eve teslim edilen etlerin birçoğu ile ilgili şikâyetler bulunuyor. Geçtiğimiz yıllarda gelen paketlerde yağ oranlılarının yüksek olduğu, yeterli kiloda gelmediği ve etlerin kalitesiz olduğuyla ilgili durumlar yaşanmıştı. Konu sosyal medyada da gündeme gelmişti. Market ve e-Ticaret siteleri ise “Kurban sürecini kolaylaştırmak ve zahmetsiz hâle getirmek için İslami usullere yönelik kesim yaparak sağlıklı ürünleri, uygun fiyata kapınıza kadar gönderiyoruz” mesajları veriyor.
KREDİ KARTIYLA KURBAN ALINIR MI?
Öte yandan Diyanet İşleri Başkanlığı’nın Din İşleri Yüksek Kurulu’nun “Kredi kartıyla tek çekim veya vadeli olarak kurban alınabilir. Ancak kredi kartı borcu, ödeme tarihinde ödenmeli; gecikme faizine düşülmemelidir. Bu durumda kurban geçerli olur, fakat faizli işlem nedeniyle ayrıca günah söz konusu olur” açıklaması da gündemde.
Ortakların her birinin niyetinin Allah rızası için kurban kesmek olmasının kurbanın geçerli olması için yeterli olduğu vurgulanan açıklamada, şu bilgiler paylaşılmıştı: "Kurban kesmekle mükellef olan şahıs, kurbanlık hayvanı nakit olarak alabileceği gibi kredi kartıyla tek çekim veya vadeli olarak da alabilir. Kurban bedelinin kredi kartıyla ödenmesi kurbanın sıhhatine engel teşkil etmez. Ancak kredi kartı borcunu, ödeme tarihinde ödemek ve gecikmeden kaynaklanan faizli işleme düşmemek gerekir. Kredi kartıyla vadeli olarak kurban alırken, vadeyi bankanın uygulaması halinde ilave bir ücret ödenirse kesilen kurban geçerli olmakla birlikte faizli işlem sebebiyle ayrı bir günah söz konusu olacağı için bundan sakınmak gerekir."
KURBAN İBADETİ NASIL HAYATA GEÇİRİLMELİ?
Kurban alırken öncelikle hayvanın kurbanlık vasfını taşıması gerekir. Bu; hayvanın sağlıklı, besili, azaları tam, kör, topal, hasta olmaması anlamına gelir. Ayrıca koyun ve keçi en az 1, sığır ve manda en az 2, deve ise en az 5 yaşında olmalıdır. Güvenilir satıcıdan alınan hayvan mümkünse veteriner kontrolünden geçmelidir. Satın alırken niyetin kurban ibadeti olduğu da kalben belirlenmelidir. Kurban bayram namazından sonra ve ilk üç gün içinde kesilmelidir. Kesen kişinin ehil olması, hayvana eziyet edilmemesi, kesimin İslami usullere uygun yapılması gereklidir. Kesim öncesi besmele çekmek farzdır. Vekâletle kesim yapılacaksa, vekâlet açıkça verilmelidir. Etin paylaşımı ise sünnettir; et üçe bölünüp biri ihtiyaç sahiplerine, biri misafirlere, biri ise ev halkına ayrılabilir. Türkiye
