Suriye’de, Aralık ayından bu yana Ahmed Şara liderliğindeki yönetim, pek çok alanda olduğu gibi ülkenin para biriminde de bütünlük sağlamaya çalışıyor.
Ancak Türkiye destekli muhaliflerin iç savaş boyunca kontrolünde olan bölgelerde Türk Lirası’nın (TL) kullanımı bugün hâlâ yaygın biçimde devam ediyor.
SURİYE'DE TL KULLANIMI BİR ZORUNLULUK GİBİ
Suriye'de iç savaş döneminde Türkiye destekli muhalif grupların elinde olan bölgelerde; Afrin, Cerablus ve El Bab'da TL kullanılmaya başlandı.
Bugün Suriye'nin geçici devlet başkanı olan Ahmed Şara'nın lideri olduğu Heyet Tahrir eş-Şam (HTŞ) örgütü de İdlib'i kontrol ediyordu ve bölgede TL kullanımı zorunluydu.
Tüm bu bölgeler Suriye'nin kuzeybatısında Türkiye sınırında. Türkiye ile olan yoğun ticaretin yanı sıra iç savaş boyunca eğitim, sağlık, elektrik, temizlik, posta servisi gibi hizmetler de bu bölgelerde büyük oranda Türkiye tarafından sağlanıyordu.
SURİYE'DE TL KULLANIMI VE GENEL FİYAT İSTİKRARI
BBC Türkçe'den Ece Göksedef'e konuşan Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD) Araştırma Direktörü Yardımcısı ve Londra'da King's College'da ekonomi dersleri veren Doç Dr. Cevat Giray Aksoy, bu bölgelerde TL kullanımının "genel fiyat istikrarını ve kamu hizmetlerinin sürekliliğini sağlamak açısından kritik bir rol oynadığını" söylüyor:
"Maaşların Türkiye tarafından düzenli olarak TL ile ödenmesi, eğitim, sağlık ve altyapı hizmetlerinin aksamadan yürümesini sağladı ve bu da politik olarak kırılgan olan bölgelerde tansiyonu düşürdü."
SURİYE'DE TL TÜRKİYE'NİN YUMUŞAK GÜCÜ
Aksoy'a göre bu durumun Türkiye'ye etkisi de, "yumuşak gücüne" katkı sağlaması oldu:
"Türkiye açısından ise bu durum, ekonomik bağımlılık üzerinden kurulan 'yumuşak güç' stratejisinin bir parçası olarak, diplomatik etkinin artmasına katkıda bulundu. Her ne kadar kamu maliyesi açısından ek bir yük getirse de, bu stratejik etkinin artması siyasi hedefler açısından önemliydi."
Suriye'de 8 Aralık 2024'te dönemin Devlet Başkanı Beşar Esad'ın Rusya'ya kaçması sonrası Ahmed Şara, para birimi konusunda ülkede bütünlük sağlayacağını ve tüm bölgelerde sadece Suriye Lirası kullanılacağını duyurmuştu.
"TL'DEN SURİYE LİRASI'NA GEÇMEK BİZİ ÇOK ZORLAR"
İdlib'deki yerel yönetimde çalışan Ahmed (Şam'daki yönetime bağlı ve basına konuşma izni olmadığı için takma isim kullanmamızı istiyor), alınan kararlara rağmen hiçbir değişiklik olmadığını söylüyor:
MAAŞLAR TL İLE
"İdlib'de hükümete bağlı çalışanlar hâlâ aynı şekilde burada kurulan PTT ofisleri üzerinden Türk Lirası'yla maaş alıyor. Uzun zamandır herkesin Suriye Lirası üzerinden maaş alması için çalışma yapılıyor ancak henüz hiçbir şey değişmedi.
"Ama bizim için bu değişim birçok karmaşaya sebep olur çünkü burada hâlâ Türk Lirası geçerli her yerde. Alışverişimizi, ödemelerimizi hep TL ile yapıyoruz." Ekonomim
