Cumhurbaşkanı Başdanışmanı ve Cumhurbaşkanlığı Hukuk Politikaları Kurulu Başkanvekili Mehmet Uçum, sosyal medya hesabında, 'Cumhurbaşkanı seçiminde istisnai adaylık' başlıklı bir yazı paylaştı. Uçum, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi'nde demokratik işleyiş açısından halkın önüne daha fazla seçenek çıkması ve demokratik iradeyi temsil edenlerin yenilenmesi için dönem sınırlamasının anlamlı olduğunu belirterek, "Buna mukabil dönem sınırlaması bir ülkeyi, liderlik tecrübesine ve yetkinliğine daha fazla ihtiyaç duyulan zamanlarda, dezavantajlı duruma sokabilir. Bunun için demokrasi içinde istisnai bir tedbir alınması isabetli olur. Nitekim bizim sistemde, TBMM’nin seçimleri yenilemesi yoluyla böyle bir tedbir alınmıştır. Anayasaya göre cumhurbaşkanının ikinci döneminde Meclis tarafından seçimlerin yenilenmesine karar verilmesi halinde cumhurbaşkanı bir defa daha aday olabilir" dedi.
'CUMHURBAŞKANI ERDOĞAN'A ÖZGÜ BİR DURUM DEĞİL'
Bu adaylık halinin iki dönem kuralının istisnası olduğunu ve bu duruma 'istisnai adaylık' denildiğini ifade eden Uçum, "Görüldüğü üzere istisnai adaylık bir anayasa normundan doğuyor. Bu norm iki dönem görev yapmış bir cumhurbaşkanı için bir defa daha adaylık imkanı getiriyor. Yani Cumhurbaşkanı Erdoğan'a özgü bir durum değildir. İki dönem cumhurbaşkanlığı yapacak herkes için bir hukuksal istisna söz konusudur. Cumhurbaşkanı Erdoğan için istisnai adaylık imkanı ancak ilgili anayasal hükmün işletilmesiyle olabilir. Buna karar verme yetkisi TBMM'dedir.
Meclis 7 Mayıs 2028 tarihinde yapılacak genel seçimlerden önce, örneğin 2027'nin ikinci yarısında, 360 milletvekili ile seçimlerin yenilenmesi kararı alırsa Cumhurbaşkanı Erdoğan bir defa daha, yani son kez aday olabilir. Hal böyleyken Cumhurbaşkanımız Erdoğan'a son kez adaylık imkanı verilmesi önerimizi; anayasaya aykırılık, kişiye özgü imtiyaz ve sınırsız sayıda istisnanın önünü açmak gibi itirazlarla eleştirmek akıl, mantık ve hukuk dışıdır. Bazıları 'bu anayasal hüküm işletilmesin' diyebilir, bu da bir görüştür. Ancak böyle bir hukuki imkan yokmuş, keyfi bir öneri yapılıyormuş gibi konuyu ele almak tam bir cehalettir ve kötü niyetli bir tavırdır. Bir konunun doğru bilgilerle tartışılmasını beklemek demokratik kamuoyunun hakkıdır. Tartışanlar bakımından ise doğru bilgiyi kullanmak bir ödevdir" ifadelerini kullandı.
'CUMHURBAŞKANI ERDOĞAN'LA YARIŞMAKTAN KORKULUYOR'
Uçum, Cumhurbaşkanı Erdoğan'a son kez adaylık imkanı verecek anayasal hükmün işletilmesi ihtimalinin, iç ve dış bazı çevreleri çok tedirgin ettiğini işaret ederek, şunları kaydetti:
"Emperyalist odakların korkusunun nedeni belli: Onlar, Erdoğan’sız Türkiye'de emperyalist operasyonlar için daha fazla imkana sahip olacaklarını düşünüyorlar. Bu nedenle 2028'i iple çekiyorlar ve Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın son kez de olsa aday olmasını istemiyorlar. İçeride ise Cumhurbaşkanı Erdoğan'la seçimlerde son kez demokratik rekabete ve yarışa girilmesi ihtimali bazılarını şiddetli bir şekilde ürkütüyor. Sonuçta adaylık imkanından, seçime girmekten söz ediliyor. Demek ki adaylık imkanı açılırsa ve Cumhurbaşkanı Erdoğan aday olursa, Cumhurbaşkanı Erdoğan'la yarışmaktan korkuluyor. Tekrar ve son kez Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın seçileceği korkusu, hukuki bir yol olan adaylık imkanına abes itirazların ana sebebidir.
Muhalefet şununla yüzleşmelidir: Hukuken adaylık imkanı olmasına rağmen Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın önünü keserek 2028 seçimlerine girmek demokratik yarış açısından kendilerine güç mü kazandırır yoksa zaafa mı uğratır. Büyük olasılık zaaf görüntüsü ağır basar, bu da seçmen nezdinde muhalefetin korkaklığı olarak değerlendirilebilir. Oysa Cumhurbaşkanı Erdoğan'a anayasal hükmü işleterek adaylık imkanı verip yarışa girmek, seçmen nezdinde muhalefetin demokratik rekabete cesaret göstermesi şeklinde görülebilir. Belirtelim ki; Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nde seçimlerin yenilenmesi kararı da istisnai bir durumdur. İşte bu noktada ülke liderliği müktesebatı ve dünyadaki siyasi etkisi açısından Türkiye'nin büyük bir kazanımı ve milli değerlerinden biri olan Cumhurbaşkanı Erdoğan'a önümüzdeki genel seçimlerde son kez adaylık yolu açmak bu istisnai durumlardan sayılabilir. Bu imkanı kullanmanın Türkiye'nin hayrına olacağı güçlü bir öngörüdür."
