Türkiye'de erken emekliliğin en önemli faktörü, ilk sigorta giriş tarihi olarak kabul ediliyordu. Ancak, sosyal güvenlik kanunlarındaki güncellemelerle birlikte emeklilik koşullarında köklü değişiklikler gerçekleşti.
Çocuk yaşta sigorta
Eskiden çocuk yaşta sigortalı olmak, kişilerin erken emekli olmalarını sağlarken, günümüzde çocuklara sigorta girişinin emeklilik yaşını düşürme üzerindeki etkisi giderek azalıyor. Artık, çocuk yaşta sigortalı yapılanlar da, önceki dönemdeki kadar erken emekli olamayacaklar.
Habertürk'ten Ahmet Kıvanç'ın haberine göre, "Çocuğuma sigorta başlatayım, ileride erken emekli olur" diyenlerin beklentileri artık değişiyor.
Türkiye'de erken emekliliğin en önemli anahtarı, ilk sigorta giriş tarihi. Geçmişte çocuk yaşta sigortalı gösterilen birçok kişi akranlarından 17-20 yıl önce emekli olabiliyordu.
Ancak sosyal güvenlik mevzuatında yapılan son değişiklikler, emeklilik koşullarında büyük farklar yaratmış durumda. Özellikle ilk sigortalı olunan tarih, kişinin ne zaman ve hangi yaşta emekli olacağını doğrudan etkileyen bir faktör haline geldi.
1999 öncesi işe girenlerin durumu
Buna göre 1999 öncesi dönemde işe başlayanların, 18 yaşını doldurmadan önceki prim günleri emeklilik hesaplamalarına dahil ediliyor. Ancak sigortalılık süresi, 18 yaşını doldurdukları tarihten itibaren başlatılıyor. İlk defa sigortalı olarak çalışmaya 8 Eylül 1999 ile 30 Nisan 2008 tarihleri arasında başlayan kadınlar 58, erkekler ise 60 yaşında emekli olacak. Çocuk yaşta yapılan sigorta girişleri, 2008’de yürürlüğe giren kanunla emeklilik yaşının kademeli artışından etkilenmelerini engelliyor.
2008 sonrası için tabloda değişiklik oldu
30 Nisan 2008 sonrası sigorta girişi yapan çocuklar için erken sigortalı olmanın emeklilik yaşı üzerinde bir etkisi kalmadı. 4/a (işçi) statüsünde 7200, 4/b (kendi adına bağımsız çalışan) ve 4/c (memur) statüsünde ise 9000 prim gününü tamamladıkları tarihteki yaş koşulu ne ise o yaşta emekli olacaklar. Statülerine göre aranan prim gününü 31 Aralık 2035 tarihine kadar tamamlayan kadınlar 58, erkekler 60 yaşında emekliliğe hak kazanacaklar. Prim gününü daha sonra tamamlayanların emeklilik yaşı 2036 yılından itibaren her 2 yılda 1 yaş yükselecek.
Önemli olan prim gün sayısı mı?
Bugünkü sistemde çocuk yaşta sigorta yaptırmak tek başına erken emeklilik getirmeyecek. Önemli olan, prim gün sayısını kesintisiz çalışarak hızlıca tamamlamak. Aksi halde erken sigorta girişi olsa bile yaş haddine takılmak kaçınılmaz olacak.
Aile iş yerinde çalışan çocuklara sözleşme şartı var mı?
18 yaşından küçük çocuk, ailesine ait iş yerinde sigortalı gösterilecekse yasal iş sözleşmesi ve mahkeme onayı gerekiyor. Aksi takdirde yapılan sigorta geçersiz sayılıyor. Bu ayrıntı çoğu aile tarafından göz ardı edildiği için sıkıntılar yaşanıyor.
Günümüzde çocuklar için sigorta yaptırmak, eskisi kadar avantaj sağlamayacak. Artık yalnızca erken prim birikimi sağlamak açısından faydalı olabilir, ancak bu durum emeklilik yaşını erkene çekmeyecek. Bu nedenle ailelerin, bu kararı verirken yasal süreçleri ve sistemin işleyişini dikkatlice incelemeleri gerekiyor.
