Sağlıkçıların 120 saati geçen icap nöbetlerine ücret verilmemesi Anayasa'ya aykırı bulundu

Anayasa Mahkemesi, yataklı tedavi kurumları, seyyar hastaneler, ağız ve diş sağlığı merkezleri, aile sağlığı merkezleri, toplum sağlığı merkezleri ve 112 acil sağlık hizmetlerinde çalışan personelin, icap nöbetlerinde 120 saatten fazlasına ücret verilemeyeceğini öngören kanun hükmünü Anayasa'ya aykırı bularak iptal etti.

Resmi Gazete'nin bugünkü sayısında yer alan karara göre, Samsun 2. İdare Mahkemesi, baktığı bir davada, sağlıkçıların icap nöbetini düzenleyen 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun, 5947 sayılı Kanun'un 10'uncu maddesiyle değiştirilen ek 33'üncü maddesindeki söz konusu hükmün iptali için Anayasa Mahkemesine başvurdu.

Başvuruyu inceleyen Anayasa Mahkemesi, hükmün Anayasa'nın 18'inci maddesine aykırı olduğu gerekçesiyle iptaline karar verdi. İptal hükmünün ise 6 ay sonra yürürlüğe girmesi kararlaştırıldı.

Kararın gerekçesinden

Anayasa Mahkemesinin kararında, Anayasa'nın 18'inci maddesinde hiç kimsenin zorla çalıştırılamayacağının belirtildiği, angaryanın da yasak olduğu kaydedildi.

Belirtilen kanunun, sağlık hizmetlerinde normal çalışma saatleri dışındaki çalışmaları özel olarak düzenlediği, bunlardan birinin de icap nöbeti olduğu aktarılan kararda, icap nöbetinin çalışma yerine bizzat giderek değil evden de tutulabildiği ancak çağrılması halinde personelin iş yerine gitmesinin zorunlu olduğu ifade edildi.

Kural olarak icap nöbeti tutan personele izin kullandırılacağının belirtildiği, izin kullandırmanın mümkün olmaması halinde ise 120 saate kadar ücret ödeneceğinin hüküm altına alındığı aktarılan kararda, 120 saati geçen çalışmalarda ise ücret ödenmeyeceğinin öngörüldüğü bildirildi.

İptali istenen hükmün icap nöbetine bir sınır getirmediği ve 120 saati aşması halinde ücret ödenmeyeceğini içerdiği, bunun Anayasa'nın 18'inci maddesine aykırı olduğu ifade edilen kararda, şunlara yer verildi:

"İtiraz konusu kural, sağlık çalışanlarının yükümlü tutulacağı icap nöbetine bir üst sınır getirmediği gibi söz konusu sınırın aşılmasının makul karşılanabildiği, personel temininde güçlük çekilmesi şeklindeki çok istisnai hallerde bu fazla çalışmayı telafi edecek bir ücretin ödenmesini de güvence altına almamaktadır. Kural, ücret ödenmesini 120 saatle sınırlamakta, bu sürenin aşıldığı durumlarda herhangi bir ücret ödenmeksizin icap nöbeti tutulmasını gerektirmektedir. Bu haliyle icap nöbeti yükümlülüğünün Anayasa'nın 18. maddesinin gerekliliklerini karşılamadığı ve sağlık çalışanlarına orantısız bir külfet yüklediği anlaşılmıştır. Anayasa Mahkemesi açıklanan gerekçelerle kuralın Anayasa'ya aykırı olduğuna ve iptaline karar vermiştir."