Konya’da Anadolu Selçuklu Devleti'nin sembolü nadide türbe örneklerinden biri olan Gömeç Hatun Türbesi, mimari özellikleri ve kaleyi andıran yapısı kadar hikayesi ile de ilgi çekiyor.
Şehir halkı tarafından “Kız Kulesi” veya “Kız Kalesi” gibi isimlerle de anılan Gömeç Hatun Türbesi’nin 4. Rükneddin Kılıçarslan’ın eşi Gömeç Hatun tarafından 13. yüzyıl sonu ya da 14. yüzyılın başında yapıldığı öngörülüyor. Anadolu Selçuklu döneminin kudretini de gözler önüne seren Gömeç Hatun Türbesi, Musalla Mezarlığı'nın içerisindeki konumuyla da farklılığını korumaya devam ediyor.
Tarihi araştırmalar Gömeç Hatun’un 4. Kılıçarslan’ın eşi olduğunu ortaya koysa da onunla ilgili çok fazla hikaye ve rivayet anlatılıyor. Tarihçiler ise hakkında fazla bilgi bulunmayan Gömeç Hatun’un Musalla Mezarlığındaki anıtsal türbesinin yapılmasından yola çıkarak o dönemde önemli bir şahsiyet olduğu izlenimine sahip.
MEVLANA’NIN MÜRİTLERİ ARASINDAYDI
Kaynaklara göre asıl ismi Gömeç Halime olan Gömeç Hatun Tokat’ta doğmuştur. “Gömeç” kelimesi “külde pişen ekmek, bal peteği, bir çeşit papatya ve erik, değirmen taşını döndürmek için suyun üzerine aktığı kaşıkların bağlı olduğu yuvarlak ağaç, doğudan esen rüzgâr…” gibi anlamlara sahip,
Aynı zamanda “Gömeç” kelimesinin bal peteği, gömeç balının da erimiş bal anlamına gelmesi dolayısıyla Konya’da halk arasında Musalla Mezarlığı’ndaki Gömeç Hatun Türbesi’nin Sultan Alâeddin’in arılarına mahsus olarak yapıldığı rivayeti yaygınlaşmıştır. Ancak türbenin bulunduğu mahal ve yapısı göz önüne alındığında bu rivayetin asılsızlığı olduğu ortaya çıkıyor.
Gömeç Hatun alnı zamanda Mevlâna Celaleddin’in sadık mürideleri arasında idi. O, üstün meziyetlerinden dolayı Mevlâna’nın “hatunların övüncü” diye methettiği iki hatundan biridir. Aynı şekilde Rükneddin Kılıçarslan da Mevlâna’nın müridi idi. Mevlâna ona da “oğlum” diye hitap ederdi.
Hayırsever bir kadın olan Gömeç Hatun, kendi adıyla anılan bir medrese ile darülhuffaz yaptırmış ve onlara önemli vakıflar tahsis eylemiştir. Gömeç Hatun’un ölümü hakkında bir bilgi mevcut olmasa da onun XIII. sonu ile XIV. yüzyıl başlarında vefat ettiği öngörülüyor.
ÜZÜM SEPETİNDEKİ YILAN MI ÖLDÜRDÜ?
Yine onunla ilgili araştırmalar yapan akademisyenler Gömeç Hatun’un entrikalara kurban gittiğini rivayet eder. Rivayetlere göre, Sultan Kılınçarslan ailesinin güvenliği için Musalla Mezarlığı içine bu kuleyi yaptırır. Gömeç Hatun, kendisine yaptırılan kulede yaşamaya başlar ama sultanın düşmanları peşini bırakmaz. Bir gün üzüm satan bir kadın kulenin altından ‘Üzüm var, üzüm var’ diye geçerken, Gömeç Hatun bunu duyar üzümün hepsini sepetiyle beraber alır. Sepetin içine de siyah bir yılan konulmuştur. Yılan, Gömeç Hatun’u sokar ve ölür. Ölünce de kulenin içine mütevazi türbesi yaptırılır.
