Konya’nın 4 km batısındaki Takkeli Dağ’ın eteğinde yer alan askerî bölge sınırları içerisinde bulunan ve ismini tarihe altın harflerle yazdıran Ak Manastır, tarihi bir kez daha gözler önüne serdi.
HZ. MEVLANA SIKÇA ZİYARET EDERDİ
Manastır kayıtlarına göre, Hazreti Mevlana'nın bu manastıra geldiğini, sıklıkla ziyaret ettiğini ve buradaki kutsal ayazmada 7 gün 7 gece ibadet ettiği biliniyor. Bu dönemde manastır içinde mescit yapılırken Çelebi efendiler (Mevlevi postnişin / Mevleviliğin önde gelen isimleri) bu mescitte ibadet ediyordu.
ASKERİ BÖLGEDE
Bölgedeki bir mağaraya, Hazreti Meryem'in Hazreti İsa'yı dünyaya getirdiği mağara ile manevi irtibat kurulduğu inancından dolayı "Meryem Ana Vaftiz Yeri" adı verildiği bilgisi manastır kitabesinde yer alıyor. Akmanastır, 1927'den itibaren 47. Mühimmat Bölük Komutanlığı Şehir Er Ali Bağcı Kışlası sınırları içinde muhafaza edildi. Tarihi mekanlar, 1998'de "Korunması Gerekli Kültür Varlığı" olarak tescil edildi.
AK MANASTIR TARİHİ
Hagios Chariton ya da Deyr-i Eflatun (Eflatun Manastırı) olarak da bilinen manastır, Konya’nın 4 km batısındaki Takkeli Dağ’ın eteğinde yer alan askerî bölge sınırları içerisinde bulunmaktadır. Günümüzde manastırda kayalara oyulmuş iki kilise, ayazma, keşiş hücresi, çeşitli mekânlar ile bir podyum görülebilmektedir. III. yüzyılın ikinci yarısı ile IV. yüzyılın ilk yarısında yaşamış olan Aziz Khariton tarafından kurulduğu düşünülen manastır, iki kitabeden anlaşıldığı kadarı ile 1067 ve 1289 yıllarında onarım geçirmiştir. İkinci onarım, Sultan Mesut dönemindedir. Ana kilisenin IX. veya X. yüzyıllara tarihlendirilmesi, manastırın zaman içerisinde geliştiğini göstermektedir. Ak Manastır sırası ile IV. Kyrillos (XIX. yy.), W. M. Ramsay ile G. Bell (1905), F. W. Hasluck (1911) ile S. Eyice (1964) tarafından incelenmiştir. Araştırmacıların incelemeleri sonucunda manastırda Mağara Meryemi’ne ithaf edilmiş büyük bir kilise, altı veya yedi şapel, keşiş hücreleri ve toprak seviyesinin altında Aziz Khariton’un bir mucize eseri ortaya çıkardığı bir kutsal kuyu bulunduğu söylenmektedir. Manastır’ın XX. yüzyıl başlarında harap bir halde olduğu ve her yıl 28 Eylül’de kutlanan Khariton Yortusu’nda Ortodokslar tarafından ziyaret edildiği çeşitli seyyahlar tarafından anlatılmaktadır. Bunun yanı sıra manastır Müslüman halk tarafından da önem arz etmiştir. Buna; manastırın bulunduğu tepedeki uçurumdan düşen Hz. Mevlâna’nın oğlunun, Aziz Khariton olduğuna inanılan bir kişi tarafından mucizevî bir şekilde kurtarılması, sebep olmuştur. Manastırda dikdörtgen planlı ve sade bir mihrabı olan bir mescit yapılmış, her yıl Mevlevi dervişlerinin başı olan çelebi efendi tarafından da burası ziyaret edilmiştir. Manastırın ana kilisesi dört destekli, kapalı Yunan haçı planlıdır. Güney cephesindeki bir kapı ile girilen kilisenin yarım daire planlı üç apsisi bulunmaktadır. Beşik tonoz örtüye sahip olan kilise, güney cephedeki iki pencere ile aydınlanmaktadır. Kaba bir taş işçiliği olduğu görülen kilisede herhangi bir fresko izi tespit edilememiştir. Manastırdaki diğer kilise ise tek neflidir. Templonu sağlam olan kilisenin duvarlarında kırmızı aşı boyasından yapılmış süsleme görülebilmektedir. Zeminde bulunan mezar izlerinden bir mezar kilisesi olabileceği akla gelir. (Konyapedia/İLKER METE MİMİROĞLU)
*CİHAD ALPAN/BBN HABER
