Konya’da geliştirilen aşı yaz aylarında insanlara uygulanacak

Selçuk Üniversitesi Öğretim Üyesi Doçent Doktor Nadir Koçak, SARS-COV-2 mRNA tabanlı aşı çalışmasının detaylarını ilk kez Tarkan Kaleli’nin sunduğu ‘Gün Işığı’ programında anlattı.  Doç. Dr. Nadir Koçak, Selçuk Üniversitesi Tıp Fakültesi SARS-COV-2 mRNA aşı çalışmalarının Dünya Sağlık Örgütü izlem listesine alındığını dile getirdi. Koçak, ülkemizdeki ilk mRNA özelliğini taşıyan aşı projesi, dünyada Kovid-19’a karşı geliştirilen sınırla sayıdaki mRNA aşı projeleri arasında yer aldığını dile getirdi. Selçuk Üniversitesinin yürütücülüğünü yaptığı Kovid-19 mRNA aşı projesinin Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) bünyesinde olan 8 aşı çalışmasından biri olduğunu dile getiren Selçuk Üniversitesi Doç. Doktor Nadir Koçak, çalıştıkları aşıyla ilgili yeni gelişmeleri tüm detaylarıyla anlattı.  Koçak, aşı çalışmasındaki geldikleri noktada bilgi vererek, “Geliştirilen aşının yaz döneminde insanlarda uygulanabilir yani faz aşamalarını da tamamlayıp insanlarda uygulanabilir  duruma gelecek” diye konuştu. Türkiye'deki ilk mRNA tabanlı aşı çalışmasında hayvan denemelerine başlandığını söyleyen Koçak, “Tüm dünyada değişik aşı tipleri uygulanıyor. Biz mRNA tabanlı bir aşı teknolojisi uyguluyoruz. Bizim aşı çalışmamızın şöyle bir avantajı var. Kısa sürede eğer protokollerini oturtursanız eğer yeterli teknolojik alt yapınız varsa çok kısa sürede geliştirilebilme imkanına sahip” dedi. 

BBN TÜRK GÜN IŞIĞI PROGRAMI İZLE 

DÜNYADAKİ 13 ÇALIŞMADAN BİRİSİ 
25 kişiyle yürütülen çalışmalarda dünyanın kullandığı teknolojiyle aşıyı geliştirdiklerini söyleyen Koçak, aynı zamanda çalışmanın içinde farklı üniversitelerden öğretim üyelerinin ve gönüllü öğrencilerin bulunduğunu dile getirdi. Aşı çalışmaları hakkında son durumu anlatan Koçak, “Bu tür çalışmalar preklinik ve klinik çalışmalar olarak ikiye ayrılıyor. Biz özellikle şu aşamada preklinik aşamasını tamamlamak istiyoruz.  Hücre aşamasını geçtik, dizayn aşamalarını geçtik şuan hayvan deneylerindeyiz. Bizim hayvan deneylerinde 2-3 ay gibi bir sürede tamamlayacağımızı düşünüyoruz. Şu an dünya üzerinde mRNA tabanlı sadece 13 aşı çalışması var. Konya’daki çalışma da onlardan biri. Yeni teknolojilerle yürütülen çalışmada zorluklarla karşılaşıldı ama pes edilmedi.  Bu aşamaya gelinceye kadar 3 kez modifiye edildi. En sonda biz istediğimiz aşıyı oluşturduk. prototip aşı diyebileceğimiz aşıyı oluşturduk. Bunu hücrelere uyguladık. Hücrelerde istediğimiz yanıtı aldık. Hayvan denemelerinden sonra çalışma klinik aşamaya geçecek. Sonraki iki aşama da tamamlanınca yaz döneminde aslında artık bunun insanlarda uygulanabilir yani faz aşamalarını da tamamlayıp insanlarda uygulanabilir duruma gelecek. Diğer yandan mRNA aşı çalışması, insan denemelerine geçen yine Selçuk Üniversitesinde yapılan Osman Erganiş'in çalışmasıyla da farklılık gösteriyor. Bunlar bizim DSLR 3 olarak adlandırdığımız üçüncü seviye laboratuarlarda çalışmaları gerekiyor. Çünkü direk virüsle uğraşılıyor. Bu virüsler çoğaltılıyor. Oradaki bireylerde  fedakarca hayatlarını riske atarak bu virüsleri üretiyorlar. Sonra da bunlara değişik kimyasal ve fiziksel etkenlerle etkisiz hale getiriyorlar” dedi. Servet R. Çolak