"Yatmadan önce bir elma ye, doktorun ekmek kazanmasını engelle."
"Her gün bir elma doktoru uzak tutar" şeklindeki meşhur sözü hiç duydunuz mu? Bu söz 1866 yılında yazılmış Gal atasözünden geliyor.
Peki bu uzun süredir dilden dile dolaşan deyimin özünde gerçekten bir doğruluk payı var mı? Elmalar, diğer meyvelere kıyasla daha mı sağlıklı?
Elmalar neden bu kadar sağlıklı?
Elmalar flavanoller dahil olmak üzere birçok fitokimyasal açısından zengin. Bu bileşikler sağlıklı kiloyu korumak, kalp hastalığı riskini azaltmak gibi oldukça belirgin faydalara sahip.
Elmalar ayrıca, bazı elma kabuklarına kırmızı rengini veren ve kalp sağlığı ile ilişkilendirilen antosiyaninler dahil olmak üzere çeşitli polifenoller içeriyor.
Elmalarda bulunan başka bir polifenol olan floridzin de kan şekeri seviyesini kontrol etmeye yardımcı olduğu tespit edilen bir bileşik.
Elmalar aynı zamanda büyük oranda pektinden oluşan bol miktarda lif içerir.
Pektin, kandaki düşük yoğunluklu lipoproteinleri (LDL) -kötü kolesterolü - azaltır. Aynı zamanda, yediğimiz yiyeceklerden emdiğimiz şeker ve yağ miktarını düşürerek kan şekeri seviyemizi de dengelemeye yardımcı olur.
2017 yılında yapılan beş çalışmanın incelendiği bir derleme, elma yemenin tip 2 diyabet geliştirme riskini yüzde 18 oranında azalttığını ortaya koydu.
2022 yılında yayımlanan, 18 çalışmanın analiz edildiği bir başka derleme ise elma ya da elma türevli ürünlerin (örneğin elma suyu) tüketilmesinin, en az bir hafta boyunca sürdürüldüğü takdirde kolesterolü azaltabileceği sonucuna vardı.
Genel olarak sağlıklı bir beslenme düzenine sahip olmak, kanser riskini yüzde 40'a kadar azaltabilir. Bu da elmalarda yaygın olarak bulunan biyolojik olarak aktif bileşikler olan fitokimyasallar sayesinde mümkün olabilir.
Bazı araştırmalar elma tüketiminin belirli kanser türlerine yakalanma riskini düşürdüğünü de söylüyor.
Araştırma: Elma kabuğu yıkayarak temizlenmiyor
Bazı araştırmacılar, elmaların "tüm meyveler arasında ikinci en yüksek antioksidan gücüne sahip" olduğunu söylüyor. Elmalar ayrıca, diğer meyvelerde çok daha az bulunan floridzin adlı polifenolü içeriyor. Floridzin de, pektin gibi, gıdalardan kana geçen şeker miktarını azaltıyor gibi görünüyor.
Ayrıca elmalar başka bir fitokimyasal tür olan iyi bir fenolik bileşik kaynağı.
"Günde bir elma eczacıyı uzak tutar."
Davis, "elma doktoru uzak tutar" sözünün altında yatan varsayımın da problemli olduğunu belirtiyor:
"Varsayım şu: İnsanlar sadece hasta olduklarında doktora gider. Oysa insanlar yıllık kontroller ve önleyici tedaviler için de doktora gidiyor."
Bu nedenle Davis, reçeteli ilaç kullanımına ilişkin verileri de analiz ettiğini söylüyor ve "Bu da elmaların kronik hastalıkların görülme olasılığını azalttığını gösteriyor" diyor.
Elmayı kabuğuyla yemek faydalı mı?
Başka çalışmalar da günlük elma tüketiminin sağlık üzerindeki olumlu etkilerini ortaya koydu. Ancak bu faydalar genellikle günde birden fazla elma tüketildiğinde görüldü.
2020 yılında yayımlanan bir çalışmada, hafif yüksek kolesterol seviyesine sahip 40 katılımcı iki gruba ayrıldı. Bir grup günde iki elma yedi, diğer grup ise benzer kaloride elma içeceği tüketti.
Sekiz hafta süren çalışmada, katılımcılar elma dışında diyetlerini değiştirmedi.
HER GÜN ELMA YEMEK
Sonuç olarak, her gün elma yemek doktoru sizden uzak tutmayabilir ama genel sağlığınızı ve uzun vadeli ilaçlara olan ihtiyacınızı etkileyebilir. Ancak her zaman olduğu gibi, büyük resim daha karmaşık.
Guzzo'ya göre her gün elma yemek sağlığımız için çok faydalı ancak tek başına yeterli değil:
"Elma yemek çok faydalı ama sadece çeşitli bitkisel gıdalardan zengin bir diyetin parçasıysa. Çünkü esas olarak sağlıklı yaşamın anahtarı budur."
