Mikroplastikler beynimizde birikerek erken doğum ve bunamaya neden oluyor

Kısa süre önce yayımlanan bilimsel bir çalışma, erken doğum yapan kadınların plasentalarında mikroplastik kirliliğinin daha yüksek olduğunu ortaya çıkardı.

Son 50 yılda mikroplastik kirliliğinin hızla artışı, insan beyninde de bu zararlı parçacıkların birikmesine yol açıyor olabileceğini belirtildi.

Plastik beyinde birikiyor

Yeni bir araştırma 1997 ile 2024 arasında yapılan otopsilerde beyin dokularında mikro ve nanoplastik parçacıkların artış gösterdiğini ortaya çıktı. Ayrıca bu küçük plastik parçacıklar karaciğer ve böbrek örneklerinde de tespit edildi.

Kalp krizi felç

Mikroplastiklerin insan vücudunda yaygın bir şekilde bulunduğu biliniyor. Kan, sperm, anne sütü, plasenta ve kemik iliğinde bile bu parçacıklara rastlandı. Sağlık üzerindeki etkileri büyük ölçüde bilinmese de felç ve kalp krizi gibi durumları tetiklediği ortaya konuldu.

Bunamaya neden oluyor

Araştırmacılar, demans hastası olan kişilerin beyin örneklerinde mikroplastik yoğunluğunun yaklaşık altı kat daha fazla olduğunu belirttiler. Ancak demansın beyne verdiği zarar nedeniyle bu yüksek yoğunluğun beklenir olduğu dolayısıyla bir neden-sonuç ilişkisi kurulamayacağı vurgulandı. Demans, insanların hafızasını, konsantrasyonunu, düşünmesini ve muhakemesini etkileyen bir hastalık.

Mikroplastikler her yere sızabiliyor

Araştırmayı yürüten ABD New Mexico Üniversitesi'nden Prof. Matthew Campen liderliğindeki ekip "Mikro ve nanoplastiklerin çevredeki varlığının hızla artması, bu parçacıkların nörolojik hastalıklardaki ya da diğer sağlık sorunlarındaki rolünü anlamak için çok daha büyük bir çabanın gerektiğine işaret ediyor" ifadelerini kullandı.

Mikroplastikler plastik atıkların parçalanmasıyla ortaya çıkıyor. Bu kirlilik Everest Dağı'nın zirvesinden okyanusların derinliklerine kadar gezegenin her yerine yayılmış durumda. İnsanlar bu parçacıkları yiyecekler, içme suyu ve solunum yoluyla vücuda alınıyor.

Hamileler risk altında

Kısa süre önce yayımlanan bir başka çalışma, erken doğum yapan kadınların plasentalarında mikroplastik kirliliğinin daha yüksek olduğunu ortaya koydu. Daha önce yapılan bir analiz ise mikroplastiklerin farelerin beyinlerindeki kan damarlarını tıkayarak nörolojik hasara yol açtığını, ancak insan kılcal damarlarının daha büyük olduğun ifade edildi.

Nature Medicine dergisinde yayımlanan yeni araştırma, 2016 ve 2024'te New Mexico'da hayatını kaybeden 52 kişinin beyin, karaciğer ve böbrek dokularını inceledi. Mikroplastik yoğunluğunun özellikle beyin dokularında daha yüksek olduğu görüldü. 2024'e ait örneklerdeki plastik yoğunluğu, 2016'dakilerden daha fazla çıktığı gözlendi.

euronews.com