Son 10 yıldır sosyal medyada yayılan ve gençleri tuzağa çeken “ölüm oyunlarına” bir yenisi eklendi: A4 meydan okuması…
Takipçi tuzağı
Aşırı kilo vermeyi hedefleyen yeni akıma göre gençler, bir A4 kâğıdını aynada bedenlerine tutup onun içine sığabilecek kadar zayıflamaya çalışıyorlar. Daha sonra bu fotoğrafları sosyal medyada paylaşarak ‘tıklanma sayısını artırmayı’ takipçi ve beğeni toplamayı hedefliyorlar. Gençleri kontrolsüzce kilo vermeye yönlendiren bu akımın sağlık açısından ciddi sonuçları olabileceğini vurgulayan uzmanlar, aileleri çocuklarının sosyal medyalarını takip etmeleri konusunda uyarıyor.
Sosyal medyada ölüm oyunları
Türk Pediyatri Kurumu tarafından bu sene 60.sı düzenlenen Türk Pediyatri Kongresi’ne katılan Uzm. Dr. Cemre Yaşöz, çocuklar ve gençler arasında son dönemde sosyal medyada meydan okumaların arttığını ve bunların tehlikeli bir hâl aldığını söyledi.
Çocuklar ve oyun ilişkisi hakkında sorularımızı cevaplayan Cemre Yaşöz aileleri süreç hakkında bilgilendirerek şunları söyledi:
Çocuklar bu oyunlara katılabilmek için kişisel bilgilerini veriyorlar. Oyunlarda onlara her gün yerine getirmeleri için çeşitli görevler veriliyor. Giderek daha tehlikeli hâle gelen ve bazen ölümle sonuçlanan bu görevleri gerçekleştiremediklerinde veya artık oyundan çıkmak istediklerinde ise oyuna girerken verdikleri kişisel bilgileri tehdit olarak kendilerine geri dönüyor. Her gün verilen görevleri video çekip internete, sosyal medyaya yüklemek zorundalar. Etiketlerle birlikte sosyal medyada yayılmasını sağlıyorlar. Böylece diğer çocuklar da bu tuzağa çekiliyor.
Kendilerine ve arkadaşlarına zarar veriyorlar
Bunlar dışında TikTok veya YouTube yüklenen videoların daha büyük tehlike arz ettiğine işaret eden Dr. Yaşöz “Burada hayati risk taşıyan meydan okumalar var. Mesela çocuk derisine 20 saniye boyunca deodorant sıkıyor ve bunu internette paylaşıyor. Ama ciltte yanıklar oluşuyor. Mesela ateşle birbirlerini yakıyorlar. Kaynar su meydan okumaları var. Kaynar suyu içiyorlar ya da uyuyan arkadaşlarına döküyorlar. Bugünlerdeki en popüler meydan okuma ise A4 meydan okuması” dedi.
Ne kadar tehlikeli o kadar popüler
Son yapılan araştırmaların en çok 10 -14 yaş arası çocukların bu tuzaklara düştüğünü gösterdiğine dikkat çeken Dr. Yaşöz, “Çünkü daha dürtüseller. Risk alma eğilimi en fazla bu dönemde artıyor, ancak risk değerlendirme kabiliyeti o oranda artmıyor. Bu dönemde akran baskısı çok fazla. Kimlik arayışı içindeler. Bir akran grubuna ait olma arzusu ile oyunlara daha fazla katılım gösteriyorlar. Meydan okumalar ne kadar tehlikeli olursa o kadar dikkat çekiyor; o kadar takipçi kazanıyorlar. Araştırmalar ruh sağlığı bozuk olan gençlerin ve çocukların daha fazla katıldığını gösteriyor. Aileden daha az ilgi gören ve bu nedenle de kabul görme arzusu daha fazla olan çocuklar bunlar” diye konuştu.
On ergenden biri internet bağımlısı
İnternete ulaşmanın çok daha kolay olması ve hayatın her alanında var olması sebebiyle teknoloji bağımlılığının alkol, sigara ve uyuşturucu bağımlılığına oranla daha büyük kitleleri etkisi altında tuttuğunu söyleyen Cerrahpaşa Tıp Fakültesi, Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Dr. Gizem Durcan “Özellikle ergenler arasında yüzde 10 oranında internet bağımlılığından söz ediliyor. Şu an teşhisle ilgili anlamda sadece internet oyun oynama bozukluğu teşhis sistemlerine girmiş durumda. Ama biz klinikte görüyoruz ki, oyunların videolarını izleme sosyal medya veya internetin farklı şekillerde kullanımı ile ilişkili de bağımlılık tabloları var ve çok daha geniş bir görünümde” ifadelerine yer verdi.
Herkesin dijital okuryazarlığa ihtiyacı var
Uzman Dr. Cemre Yaşöz, bu meydan okumalara karşı alınacak tedbirler ve çocukların ilgisini azaltmak için gerçek dünya ile bağlarının güçlendirilmesi gerektiğini belirterek ailelere şu tavsiyelerde bulundu: Ailelerin de, çocukların da, öğretmenlerin de herkesin dijital okuryazarlığa ihtiyacı var. Artık sosyal medyayı, dijital yaşamı yok etme şansımız yok çünkü. Bununla ilgili ailelerin daha fazla bilgi sahibi olunması gerekiyor. Bunun dışında onlarla daha fazla ilgilenmek, dışardaki gerçek hayatla daha fazla temas etmelerini sağlamak, fiziki oyun alanlarının varlığını göstermek, dışarda vakit geçirmek, onlarla oyun oynamak bu süreçte önem taşıyor…”
16 yaş altına kısıtlama olumlu karar
Ergenlerde internet bağımlılığı ile mücadelenin bebeklik döneminden itibaren başlaması gerektiğine işaret eden Cerrahpaşa Tıp Fakültesi, Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Mesut Yavuz “Çocuğa sabırlı aynı zamanda biraz da dengeli kural koyabilen, dik durabilen, ilgili ebeveynlerin varlığı çocukları erken dönemde duygusal olarak geliştiriyor. Çocuk keyif arayışını online’da değil fiziki sosyal ağında sürdürebiliyor. Yalnız kalmıyor, duygu yönetiminde güçlü oluyor. Bu ergenliğe çocuğun bagajının dolu gelmesini sağlıyor. Bu çocukları ebevenlerinin kontrol etmesine fazla ihtiyaç kalmayabiliyor. Ancak her zaman işler böyle gitmeyebilir. Bu yüzden bazı ülkelerde olduğu gibi 16 yaş altına sosyal medya kısıtlamasının doğru olduğunu düşünüyorum” ifadelerine yer verdi.
