İlca zam mı geliyor… Ankara Eczacı Odası Başkanı Cem Abbasoğlu geçtiğimiz günlerde verdiği demeçte ilaç yokluk oranının son haftalarda yüzde 8’den yüzde 23’e yükseldiğini belirterek “Bu, her dört ilaçtan birinin piyasada bulunmadığı anlamına geliyor” demişti.
500'E YAKIN İLAÇ PİYASADA BULUNAMIYOR
İstanbul Eczacı Odası Yönetim Kurulu Üyesi Murat Tülü de 10 gün önce 300 olan piyasada bulunmayan ilaç sayısının bugün 500’e yaklaştığını söyledi. İlaç fiyatlarına kısa sürede yüzde 23-25 zam geleceği söylentisi bulunduğu ifade eden Tülü “İlaca son zam yaklaşık bir yıl öce yapılmıştı. O günden buyana her ürüne ve hizmete yüksek oranlı zam gelirken ilaç fiyatlarında en ufak bir düzenleme yaplmadı. Bu da beklentiyi artırıyor ve ilaçların bulunamaz hale gelmesine neden oluyor. Bulunamayanlar yalnızca yenilikçi ilaçlar ya da kanser gibi ölümcül hastalıkların ilaçları değil. En basit bir göz damlasının temininde bile zorluk var” ifadeleriniz kullandı.
Ufukta zam göründü ilaçlar ortadan kayboldu
İlaç Firmaları Derneği (AIFD) Genel Sekreteri Dr. Ümit Dereli ise üretimi firmaların ve depoların zam beklentisi nedeniyle eczanelere ilaç sevkiyatını durduğuna ilişkin söylemlerle ilgili “Bu konuya dair bilgimiz bulunmamaktadır” diyor.
Dereli, AIFD’nin yasal mevzuata göre üyelerinin ilaç tedarik süreçleri ile ilgili ticari ya da ticari olarak değerlendirilebilecek bilgilerini soramayacağını, sormayacağını ve bu yüzden bu bilgiye sahip bulunmadığını belirleterek bu bilgiye sahip tek kurumun “İlaçlarla ilgili düzenleyici, denetleyici, yönlendirici yetkili kurum olan Sağlık Bakanlığına bağlı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu (TİTCK)” olduğunun altını çiziyor.
Dr. Ümit Dereli ilaç fiyatlandırmasında “zam” sözcüğü yerine “kur ayarlaması” tanımını kullanmayı tercih ettilerini söylüyor. Bunun nedenini ise yapılan işlemin (her ne kadar TL fiyatında bir artış olsa da) aslında bir fiyat artışı değil, TL’nin Avro karşısındaki kaybını telafi etme işlemi olmasına bağlıyor. Bu doğrultuda sabit ilaç kuruna yapılan son güncelleme 24 Ekim 2024 tarihinde yüzde 23,5’lik artışla gerçekleştirilmiş olup fiyatlandırmasında esas alınan Avro-TL çevrim sabit kuru bu tarihten beri 21 bin 6721 TL olarak devam ediyor.
Uluslararası referans fiyatlandırma sistemi kapsamında, halihazırda aralarında Çin, Rusya ve Güney Kore’nin de bulunduğu 14 ülke, Türkiye’deki fiyatları birincil ve ikincil olarak referans alıyor. Bu durumda ilaç üreticileri de Türkiye’deki büyük fiyatlandırma nedeniyle dünya ilaç pazarının yaklaşık yüzde 15’ini temsil eden bu ülkelerde de sıkıntıya girmek istemiyorlar.
Türkiye’de ilaç fiyatları düşük mü?
Dr. Ümit Dereli’ye göre fiyatlandırmayla ilgili düzenlemeler yalnız ithal ilaçlar için değil, Türkiye'de üretilen yani imal ilaçlar için de aynı derecede değerli ve anlamlı bir konu. “Mevcut fiyat sistemi nedeniyle Türkiye’deki ilaç fiyatları diğer ülkelere göre çok düşük seviyelerde kaldı." diyor.
ilaç fiyatları nasıl belirleniyor?
Türkiye, ilaç fiyatlarını belirlerken 2003- 2004’ten beri dünyada yaygın olan “referans fiyatlandırma” sistemini “ülke koşullarına uyarlayarak” kullanıyor. Türk Lirası cinsinden fiyatın tespitinde Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) euro satış kuru yerine özel bir kur uygulanıyor. Bu kur rakamı ise TCMB’nin yayımladığı bir önceki yılın ortalama Euro satış değerinin yüzde 60’ı olarak belirleniyor. Sağlık Bakanlığı Fiyat Değerlendirme Komisyonu da (FDK) her yılın ilk 45 günü içinde o yıl uygulanacak euro değerini, yani dönemsel Euro değerini ilan ediyor.
