İnsanlar kullanmadıkları veya günü geçmiş ilaçları çöpe atmayı sürdürüyor. Ancak o ilaçlar zehir olarak yemek masamıza geliyor. İşte detaylar…
YAŞAM İÇİN TEHDİT
Kuralına uygun bertaraf edilmeyen atık ilaçlar çevre için tehdit oluşturuyor. Atık ilaçlar doğaya tamamen zehir olarak geçiyor ve bu toprakta yetişen bitkiler aracılığıyla yemek masasına geliyor.
büyük tehdit
Evlerde, eczanelerde ve hastanelerin ilaç depolarındaki son kullanım tarihi sona ermiş ilaçlar "atık ilaç" olarak adlandırılıyor.
İlaçların, miadı dolduğunda Çevre ve Şehircilik Bakanlığının ilgili mevzuatı kapsamında kurallara uygun depolanıp, yüksek ısılı fırınlarda imha edilmesi gerekiyor. Eczanelerin, aile hekimliklerinin, tüm sağlık kuruluşlarının ve ecza depolarının, atık ilaçlarını 2018'de kurdukları atık ilaç ara depolama tesisine gönderebiliyor.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığının atık yönetimi mevzuatına göre hiçbir atığın toprağa, suya ve havaya karışmasına veya düşük sıcaklıkta yakılmasına izin verilmiyor.
İlaçların özel fırınlarda çok kısa süre içerisinde çevreye zarar vermeden yüksek ısıda bertaraf ediliyor.
Eczanelerin, biriken atık ilaçları toplayıp kayıt altına alarak, ardından imha edilmek üzere ilgili mercilere gönderiyor.
Uzmanlara göre atık ilaçların imhasının sadece bir ağırlık olarak değerlendirilmemesi gerekiyor.
NEDEN FAZLA İLAÇ KALIYOR?
Uzmanlara göre bir eczane '10 kilo atık gönderdi' deniyor ama bu atıkların içinde hangi ilaçların olduğunun kaydı tutulmuyor. Onun için de ilaç üretiminde planlama yapılırken eksik kalınıyor.
Dolayısıyla ilaç firmaları bir yıl sonra ürettiği ilaçları bir yıl önce sattığı ilaçlara göre belirliyor. Bu ilaçların ne kadarının miadı geçti, bununla ilgilenmiyor, sadece satılan kısmıyla ilgileniyor. Yıllar sonra imha edilen ilaçların tek tek dökümünü alındı. Bir bilgisayar programı hazırlandı. Artık bir eczaneden gelen 10 kilo atık ilacın içinde hangi ilaçların olduğunu da bir data bilgi olarak da tutuluyor.
İLAÇLAR BİLİNÇSİZ İMHA EDİLİYOR
Bazı eczaneler ve eczacı odaları tarafından atık ilaçların, bertaraf tesislerine toplu olarak gönderiliyor. Ancak bu da sınırlı sayıda. İlaçların genellikle bilinçsiz şekilde yakılarak ya da tuvalete dökülerek doğaya karıştırılıyor.
ÇEVRE VE SAĞLIK FELAKETİ
Bu "çevre felaketi" olarak nitelendiriliyor. Çünkü ilaçlar, dozu dışında kullanımı haricinde tek başına zehir. Doğaya karışan cam, plastik ve kağıt, kirlilik dışında çok büyük zararlar vermeyebilir ama ilaç böyle bir atık değil. İlaç, kimyasal bir atık ve bu, doğaya tamamen zehir olarak geçer, içilen suyun, yenen yiyeceklerin içerisinde, toprakta yetişen bütün bitkilerin içerisinde tekrar masaya gelir. Size ve çocuklara ulaşır.
BU İŞ Kişilerin vicdanına bırakılmamalı
Vatandaş da elinde kalan, kullanmadığı veya günü geçmiş ilaçları sokağa atabiliyor. Uzmanlar ise uyarıda bulunuyorlar.
O İlaçları asla çöpe atmayın
Evlerdeki atık ilaçlarla ilgili olarak da vatandaşların evde ağrı kesici, ateş düşürücü, grip ilacı gibi ilaçların stokunu yapmalarını eleştiren uzmanlar "Hastalığınıza özel doktor ilaç yazdığında bunu alıp kullanıp tedavinizi yarım bırakmazsanız hiçbir ilacın miadı geçmez." dedi. Saydan, miadı geçen ilaçlar için de vatandaşlara "ilaçları asla çöpe atmayın" uyarısında bulunuyorlar.
Evlerdeki atık ilaçların toplanmasının belediyelerin sorumluluğunda olduğunu belirten uzmanlar, bu konunun yerel yönetimler tarafından ciddiye alınması gerektiğine de dikkat çekiliyor.
