Konya’ya 1250’li yıllardan kalan, çini işlemeli Karatay Medresesi

Konya, medeniyetler şehirleri arasında bulunan tarihi zenginliği bol bir şehir. Yüzyıllar öncesinden kalan mimari yapıtlar günümüze kadar muhafaza edildi. Onlarca gösterişli yapıtlar arasında Karatay Medresesi, çok eski dönemlerden miras olarak kaldı.

Konya’nın Karatay İlçesinde bulunan Karatay Medresesi, II. İzzettin Keykavus devrinde Emir Celaleddin Karatay tarafından, H 649 (M 1251) yılında inşa edildi. Osmanlı Devleti döneminde de kullanılmaya devam eden medrese 19. yüzyılın son yıllarında terk edildi.

Karatay Medresesi’nin mimarisinde bulunan çini işçiliği, Anadolu Selçuklu Devri çini işçiliğinde önemli bir yer taşır. Artık medrese olarak kullanılmayan Karatay Medresesi, 1955 yılında “Çini Eserler Müzesi” olarak kültür ve sanat camiasında müze olarak ziyarete açıldı.

Medrese’nin yapılma amacı; Selçuklular devrinde hadis ve tefsir ilimleri okutulmak üzere “kapalı avlulu medrese” plan tipinde tek eyvanlı ve tek katlı olarak inşa edildi. Eğitim amaçlı yapılan Karatay Medresesi, yüzyıllarca ilime hizmet etmiştir. Medrese’nin giriş kapısı, doğudan gök ve beyaz renkli mermerden yapılmış Selçuklu devri taş işçiliğinin eşsiz bir yapısıyla sağlanıyor. Kapının diğer yüzeylerinde ise el yazısı olan seçme ayet ve hadisler yer alıyor. Karatay Medresesi’nin kubbeye geçiş kısmındaki üçgenlerde Hz. Muhammed, İsa, Musa ve Davut peygamberlerin isimleriyle birlikte dört halife olan Ebubekir, Ömer, Osman ve Ali’nin isimleri yer alıyor.

Karatay Medresesi’nin içinde bulunan eyvanın güneyindeki kubbeli hücre Celaleddin Karatay’ın türbesidir. Bu kubbeli hücre zamanla hasar almış ve yıkılmış. Fakat 2006 yılında yapılan restore çalışmasıyla yenilenerek toparladı. Yapılan bu restore çalışmasında ana eyvan içerisinde doğu-batı yönünde, üzeri ahşap hatıllarla kapatılmış olan kanal gün yüzüne çıkarıldı. 2006 yılında başlayan restore ve teşhir çalışmaları 2008 yılına kadar sürerek teşhir sistemi yenilendi.

Medrese duvarlarında bulunan turkuaz, siyah ve lacivert çinilerin büyük bir kısmı geçen yıllar sürecince dökülmüştür. Yalnızca medreseye ait olan değil başka çinilerde bu müzede sergileniyor. Karatay Müzesinde Beyşehir Gölü kenarında Kubad-Abad Sarayı kazı buluntuları arasında olan duvar çinileri, çini ve cam tabaklar sergileniyor. Konya ve yakın çevresinde bulunan Selçuklu ve Osmanlı Dönemlerine ait çini ve seramikten olan tabaklar bir de kandiller ve alçı buluntular Karatay Müzesi vitrininde sergileniyor.

Konya’nın miraslar listesinde çok kıymetli bir yere sahip olan Karatay Müzesi, haftanın her gününde ziyaretçilerini bekliyor.