Konya, binlerce yıllık geçmişiyle insanlık tarihine ev sahipliği yapan önemli merkezlerden biridir. Bu topraklarda yer alan ve tarihin en eski yerleşimlerinden biri olarak kabul edilen Çatalhöyük, Neolitik Çağ’a uzanan kökleriyle büyük bir öneme sahiptir. Peki, bu tarihi yerleşimin keşfedilme hikayesini ve onu dünyaya tanıtan İngiliz arkeolog Prof. James Mellaart’ın bu süreçteki kritik rolünü biliyor musunuz?
Çatalhöyük’ün Kaşifi James Mellaart’ın Hikayesine Kısa Bir Bakış
Konya, insanlık tarihine ışık tutan en eski yerleşimlerden biri olan Çatalhöyük ile dünya arkeolojisinde önemli bir yere sahiptir. Bu kadim kentin keşfi ise İngiliz arkeolog Prof. Dr James Mellaart’ın titiz çalışmaları sayesinde mümkün olmuştur. 14 Kasım 1925 yılında İngiltere Londra’da doğan James Mellaart, genç yaşlarından itibaren arkeoloji bilimine karşı duyduğu ilgi ile dikkatleri üzerine çekerek Londra’da University College'da arkeoloji ve Eski Mısır bilimi eğitimi aldı. İngiltere’deki arkoloji eğitimini kısa sürede büyük bir başarıyla tamamlayan Mellaart, akademisyen olarak çalışmak içim 1951 yılında Ankara İngiliz Arkeoloji Enstitüsü'nde asistan olarak çalışmaya başladı ve Türkiye’de yeni yeni başlayan arkeolojik kazı çalışmalarına katılım göstermeye başladı.
Dünya’nın En Eski Yerleşimini Güz Yüzüne Çıkardı
1958 yılında Konya merkeze yaklaşık 50 kilometre mesafede Çumra ilçesi sınırları içerisinde yer alan ve insanlığın en en eski yerleşim yeri olması sebebiyle medeniyet tarihinin 20. yüzyıldaki en önemli arkeolojik alanı olan Çatalhöyük, Prof. Dr James Mellaart liderliğindeki bir grup arkeolog tarafından keşfedildi. Mellaart’ın bu önemli keşiflerinden sonra ilk kazılar izinlerin alınması ve çeşitli formalite süreçlerin arından 1961 yılında başlatılmıştı. İlk kazılar toplamda 39 gün sürmüş, yürütülen titiz arkeolojik çalışmalar neticesinde Çatalhöyük yöresine ait figürler, duvar resimleri, ve gereçlerin yanı sıra 40 adet ev gün ışığına çıkarılmıştı.
Eserleriyle Konya’yı Dünya’ya Tanıttı
Çumra ilçesinde yer alan Çatalhöyük'ü keşfi ile kadim şehir Konya’yı tüm dünyaya tanıtan İngiliz arkeolog Prof. Dr James Mellaart, arkolojik kazı çalışmaları bittikten sonra 4 adet kaynak kitap yazarak dünyanın en eski yerleşim yeri olan Çatalhöyük’ü dünya akademisine tanıtmıştı.
İşte Mellaart’ın Çatalhöyük keşfine dair kitaplar:
Çatalhöyük: Anadolu’da Bir Neolitik Kent
1967 yılında yayımlanan bu eser, Çatalhöyük'teki kazıların kapsamlı bir analizini sunar ve Neolitik dönemin yaşamını detaylı bir şekilde ele alır.
Çatalhöyük'te Kazılar
1961-1965 yılları arasında gerçekleştirilen kazıların sonuçlarını içeren bu eser, dört cilt halinde yayımlanmıştır ve bölgenin tarih öncesi dönemlerine dair önemli bilgiler sunar.
Anadolu'da Erken ve Orta Tunç Çağı Kronolojisi
1957 yılında yayımlanan bu makale, Anadolu'daki erken ve orta Tunç Çağı'nın kronolojik sıralamasını tartışır ve bölgenin tarih öncesi dönemlerine dair önemli veriler sunar.
