Nisan ayında Türkiye genelini etkisi altına alan zirai don olayının araştırılması maksadıyla kurulan Meclis Araştırma Komisyonu, geçtiğimiz hafta don felaketinden etkilenen 13 ile ziyaret gerçekleştirdi. Mersin, Adana, Hatay, Osmaniye, Kahramanmaraş, Adıyaman, Malatya, Elâzığ, Kayseri, Niğde, Aksaray, Nevşehir ve Karaman illerine yapılan ziyaretlerde, zirai don sebebiyle ciddi üretim kaybına uğrayan çiftçilerin talepleri dinlendi.
Saha araştırmaları kapsamında çiftçilerden gelen talep ve beklentiler çerçevesinde acil alınması gereken tedbirler şöyle sıralandı:
Tarım Sigortaları Havuzu (TARSİM) ile ilgili düzenleme yapılmalı. Daha kapsamlı teminatlar sunacak şekilde yeniden yapılandırılmalı, ürün bazlı teminat sistemleri geliştirilmeli ve hasar ödemeleri hızlandırılmalı. Sigortalı olmayan üreticiler TARSİM’e kayıt olması sağlanmalı.
Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatifl erinden kullanılan tarımsal krediler minimum 3 yıl süreyle faizsiz olarak ertelenmeli. Özel bankalar nezdindeki tarımsal kredi borçları da bu kapsama dâhil edilmeli.
Zirai dondan etkilendiği tespit edilen ve ürün skalasında değerlendirmeye alınan 16 ürün içerisine, ürün skalasına alınmayan cennet hurması, Isparta Gülü, siyah incir ve dut gibi ürünler de eklenmeli.
Çiftçi Kayıt Sistemi’ne (ÇKS) kayıtlı olmayan üreticilerin de zirai don afetinden kaynaklı zararları karşılanmalı. Bunun için geçici bir kayıt ve entegrasyon modeli ivedilikle geliştirilmeli.
Ürünlerin yok olmasının tarım işçilerinin işsiz kalmasına yol açması sebebiyle, çalışma süreleri düzenlenmeli.
Kredi Garanti Fonu (KGF) destekli kredilerin kullanımıyla zirai ilaç bayilerine destek olunmalı ve gelecek yıl için ilaç desteği sağlanmalı.
Sebze ve meyve üreticilerinin yurt dışı bağlantılarının sürdürülebilmesi için ithalat kolaylaştırılmalı.
Tarımda sulama desteği sübvanseli sağlanmalı. Sulama ücretlerinin en az yarısı ya da tamamı karşılanmalı.
Özellikle zirai donda etkili olan dumanlı makineler ile ilgili destek sağlanmalı.
Tarımsal faaliyet gösterilen bölgelerin elektrik altyapısı, trafo kapasitesi güçlendirilmeli.
Meteorolojik erken uyarı sistemlerinin teknolojik altyapısı güçlendirilmeli ve yaygınlaştırılmalı.
Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu (TKDK) ve Kırsal Kalkınma Yatırımlarının Desteklenmesi Programı (KKYDP) gibi hibe programlarından hibe almaya hak kazanan ve sözleşmesi devam eden projeler için en az 12 ila 24 ay süre uzatımı verilmeli.
Örtüleme sistemleri, ısıtma sistemleri ve don pervaneleri gibi ekipmanlara yönelik KKYDP kapsamında yüzde 75 hibe oranı acilen yürürlüğe konulmalı.
Türkiye Gazetesi
