Konya yerli ve milli çip üretiminde adını tarihe yazdırmaya hazırlanıyor

Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK), "Çip Endüstrisi ve Haberleşme Teknolojilerine Etkileri 2025" raporu hazırladı. Rapor sektördeki gelişmeleri mercek altına alıyor.

YAŞAM ARTIK ÇİP DÜNYASI

Rapora göre, artık dünyanın en önemli ve stratejik sektörlerinden biri çip veya yarı iletken olarak adlandırılan elektronik devreler. Teknolojik yarışta öne geçmek isteyen ülkeler ve şirketler bu alana önemli yatırımlar yapmaya çoktan başladı.

ÇİP TALEBİNDE ARTIŞ

Son yıllarda savunma sanayisi, yapay zeka, artırılmış gerçeklik, nesnelerin interneti ve robotik teknolojiler gibi yoğun işlemci gücüne sahip endüstrilerde yaşanan hızlı gelişmeler ve üretilen ürünler, piyasaya hakim olurken çip'e olan ilgi ve talep de arttı.

Yarı iletken teknolojiler ve çip üretimi, telekomünikasyon, bilişim, sağlık, savunma ve otomotiv endüstrileri gibi alanlarda ilerlemeleri yönlendirerek küresel dijital ekonominin yeni bir dinamiği haline geldi.

TÜRKİYE'DEKİ ÇİP TEKNOLOJİSİ

Türkiye'de de son yıllarda yüksek teknoloji konusundaki araştırma ve geliştirme faaliyetlerinin yanı sıra ARGE yatırımlarına da daha fazla pay ayırıyor.

KONAYA'DAN SİLİKON VADİSİNE ÇİP

Bu süreçte Konya öne çıkan kent oldu. Konya’da Necmettin Erbakan Üniversitesi bünyesindeki Bilim ve Teknoloji Araştırma ve Uygulama Merkezinde (BİTAM) sanayi iş birliğiyle elektronik, optik ve elektro-optik aygıtların kalibrasyon ölçümünde kullanılan çipler üretiyor. Üretilen çipler Silikon Vadisi de dahil olmak üzere dünyanın pek çok ülkesine ihraç ediliyor. Üretilen çip 5 mm'ye 5 mm ebatlarında, saç telinin onda biri kalınlığında ve 0,25 gram ağırlığında.

0,25 gramın fiyatını 100-150 dolar arasında satılıyor. Bunun piyasa fiyatı 200 dolar civarında. Üretilen çipi Amerika'dan, Hollanda'dan, Almanya'dan, Japonya'dan yarı iletken sektöründe faaliyet gösteren pek çok ülkeden firmalar sipariş ediyor. Amerika'ya, Silikon Vadisi'ne, yarı iletken sektörünün merkezine çip satış yapılıyor.

ELEKTRİKLİ OTOMOBİLLERİN YAYGINLAŞMASIYLA ÇİP KULLANIMI ARTACAK

Önümüzdeki yıllarda özellikle savunma sanayisinde yaşanan gelişmeler, yerli elektrikli otomobil üretimi, 4,5G ve ardından 5G mobil şebeke bileşenlerine yönelik yerli ve milli üretim, otomotiv üretimi gibi çip kullanımını artırıcı gelişmeler olarak nitelendiriliyor.

TÜRKİYE'DE DE ÇİP ÜRETİMİ KONUSUNUN ÖNEMİNİ ORTAYA KOYMAYA ÇALIŞIYOR

Otomotiv sanayisi, ülkenin önemli üretim ve ihracat kalemlerinden birini oluşturuyor. İçten yanmalı otomobil, kamyon ve otobüs üretiminin yanı sıra yerli ve milli elektrikli otomobil markası Togg'un yatırımları ve yakın zamanda yabancı menşeli elektrikli otomotiv şirketlerinin ülkede yatırım planladıkları düşünüldüğünde Türkiye'nin otomotiv alanındaki üretim ve ihracat kapasitesinin artması bekleniyor.

Halihazırda bir otomobilde ortalama 1500 ila 3 bin civarında çip bulunduğu ve elektrikli otomobillerin yaygınlaşmasıyla ilerleyen yıllarda bu sayının daha da artması öngörülüyor.

2023 yılı verileriyle yaklaşık 1,5 milyon adet üretim yapan ve yeni yatırımlarla daha da iyi bir seviyeye gelebilecek olan otomotiv sektörünün ihtiyacının önemli bir kısmının yerli ve milli kaynaklarla karşılanması, çip sektörü için de önemli bir teşvik niteliği taşıyor.

ORTA VE UZUN VADELİ PLANLAR

Coğrafi olarak birçok ticaret yolunun üzerinde ve yakınında olmakla birlikte dünyanın fiili olarak süren savaşlarının birçoğuna da çok yakın konumda olan Türkiye'nin başta savunma sanayisi olmak üzere otomotiv ve tüketici elektroniği sektörleri için ihtiyaç duyduğu çipleri tedarik edebilmesi çeşitli gerekçelerle zora girebiliyor.

Bu nedenle Türkiye'nin önce kendi ihtiyacı olan boyutta sonra da küresel pazardan anlamlı bir pay alabilecek şekilde çip tasarımı ve üretimi konularında orta ve uzun vadeli planlar yapması ve bu planlara uygun hareket etmesi gerektiği değerlendiriliyor.

TÜBİTAK Bilişim ve Bilgi Güvenliği İleri Teknolojiler Araştırma Merkezi (BİLGEM) çatısı altında AR-GE ve ürün odaklı çalışmalarla milli platformlar için güvenli çip tasarım ve üretim altyapısı kurulmasının önemine vurgu yapılıyor.

Bu tür çalışmaların ileri teknolojili çiplerin yurt dışında üretilmesindeki riskler dikkate alındığında stratejik önemde olduğu ifade ediliyor.

MİLLİ ÇİP ÜRETİMİNDE ADRES KONYA

Riskleri azaltmak için ilgili üretim tesisleri de kurularak ülkede milli çip tasarımlarının güvenli şekilde üretildiğinden emin olunması önem taşıyor.

Konya'da Necmettin Erbakan Üniversitesinin deneyimleri, kentteki bilim, teknoloji ve sanayi altyapı potansiyeli ile tecrübesinin araştırma laboratuvarlarıyla ister askeri ister sivil amaçlı şirketlerin mevcut ortaklık ve birlikteliklerinin ileriye taşınabilmesinin önemi vurgulanıyor

Ayrıca 12. Kalkınma Planı ve bu plan çerçevesinde hazırlanan plan ve programlarda tanımlı eylem adımlarının ve tedbirlerin sıkı şekilde uygulanmasıyla mümkün olabileceği ve diğer ülkelerdeki teşvik mekanizmalarının bu alana hızlandırıcı etkide bulunabileceği gündemdeki yerini koruyor.

Çip tasarım ve üretim sürecinin yüksek derecede yetişmiş bilim insanı ve mühendis istihdamı gerektirdiği düşünüldüğünde, yapılacak planlamalarda bu konularda çalışanların desteklenmesi ve yetişmiş uzmanların Konya'da istihdamı için uygun ortamın hazırlanması gibi konuları da içermesinin makul olacağına dikkat çekiliyor.

Fotoğraf: İHA